Andropovun nəzarəti altında keçirilən əməliyyat – SSRİ-nin “cibi”nə girənlər
1979-cu ildə SSRİ Nazirlər Sovetinin sədri Aleksey Kosıginə Smolenskdəki “Kristal” almaz zavodunda uzun illər davam edən oğurluq haqqında məlumat verəndə baş nazir təəccübünü gizlədə bilməyib:
- Bu mümkün olmamalı idi. “Kristal” SSRİ-nin “cibi” deməkdir. Bu zavoddan oğurluq etmək SSRİ-nin “cibi”nə girmək deməkdir.
Aleksey Kosıgin istintaqın işinə müdaxilə etmək səlahiyyətində olmasa da o, bu işi şəxsən öz nəzarətinə götürüb.
Qeyd edək ki, Smolensk şəhərində olan “Kristal” zavodu 1964-cü ildən fəaliyyətə başlayıb. Zavoda xammal Yakutiyanın almaz yataqlarından daxil olub. Zavodda cilalanma, təraşlanma, kəsmə və emal prosesindən sonra hazır brilyant məhsullar həm SSRİ-də, həm də xarici ölkələrdə satışa çıxarılıb. Mövcud dövr üçün zavodun gəlirlərindən SSRİ-nin büdcəsinə kifayət qədər böyük vəsaitlər daxil olub.
“Kristal” zavodunda oğurluq hallarının qarşısının alınması üçün mümkün olan tədbirlər görülsə də “peşəkarlar” üçün variant tapılıb.
Cəmisi səkkiz illik təhsili olan İvan Kazakov ali təhsilli mühəndislərin, texnoloqların, zavod rəhbərliyinin gözü qarşısında zavodda cinayətkar bir şəbəkə yaratmağa nail olub.
Kazakov əvvəlcə cilalama sexində usta köməkçisi işləyib. Bir müddətdən sonra o, fəaliyyətini cilalayıcı kimi davam etdirməyə başlayıb. Hər gün gözqamaşdırıcı brilyantlara baxıb xəyallar quran Kazakov milyonların içində 150 rubl əmək haqqı ilə yaşamağın “əziyyətini” çəkib və asanlıqla varlanmağın yollarını axtarıb.
Kazakovun diqqətini ilk çəkən almazın kəsilməsi və cilalanması zamanı sonuncu mərhələdəki tullantı tozlar olub. Bu tullantılar zavodda qeydə alınmayıb. O, təxminən bir ay ərzində çox böyük səbrlə həmin tullantı tozları yığıb və emal edib. Nəticədə kiçik bir brilyant daş əmələ gəlib.
Kazakov üçün növbəti mərhələ bu daşı zavoddan çıxarmaq məsələsi olub. Daxili rejim qaydalarına görə işçilər səhər işə gələndə xüsusi otaqlarda tam soyunublar və çılpaq vəziyyətdə kiçik dəhlizdən digər otağa keçib işçi paltarlarını geyiniblər. Bu proses həmçinin axşam işdən sonra da təkrar olunub. Deməli, brilyantı çıxarmaq üçün son variant məhsulu bədənə daxil etmək olub. Kazakov kiçik ölçülü daşı ayağının baş barmağının dırnağının altına yerləşdirib. Keçid-buraxılış məntəqəsində heç bir təhlükə yaranmayıb. Kazakov ilk qənimətini zavoddan çıxara bilib.
Elə həmin həftənin şənbə günü Kazakov Mİnskdə qara bazarda xarici geyimlər satan köhnə tanışının yanına yollanıb, brilyantı almağı ona təklif edib. Tanışlar razılığa gəliblər. Düzdür, Kazakov daşı istədiyi qiymətə sata bilməyib, çünki tullantılardan emal olunan brilyant keyfiyyətcə aşağı olub. Amma hər halda bir günün içərisində 2-3 aylıq maaşı həcmində pul qazanmaq ona sərf edib.
İlk “gəlir”indən razı qalan Kazakov “biznes”ini genişləndirmək üçün yeni yollar axtarıb. O, zavodun almaz kəsmə və emal sexlərində işləyən özünə münasib saydığı işçilərə tullantıların yığılmasını xahiş edib və bunun müqabilində onlara hər ay 50 rubl pul verəcəyini vəd edib. 50 rubl həmin işçilərin maaşının üçdə bir hissəsi sayılıb və sözsüz ki, bu məbləğ onlar üçün göydəndüşmə olub. Beləliklə, Kazakovun gəliri aybaay artıb.
Amma Kazakov bununla da kifayətlənməyib. Onu düşündürən daşların keyfiyyət məsələsi olub. O, bu məqsədlə zavodda xammalı qəbul edənlərlə, texniki nəzarət şöbəsi ilə danışıqlara başlayıb. Sövdələşmələr baş tutub, maxinasiyaların miqyası genişlənib, gizli emal olunan aşağı keyfiyyətli məhsullar zavodun rəsmi keyfiyyətli məhsulları ilə əvəzlənib və bu rəsmi sənədlərdə öz əksini tapıb.
Zavodda 40-dan artıq işçi Kazakova işləyib. Zavodun ən nümunəvi işçilərindən biri sayılan Borisenkov və onun Smolensk Daxili İşlər İdarəsində xidmət edən atası Kazakovun ən yaxın köməkçiləri olub.
Hazır məhsulların zavoddan çıxarılması üçün də yeni yollar tapılıb. Dəstə elə zavodun mexanika sexində dərman həbləri düzəldən kiçik dəzgah “kəşf” ediblər. Yuyucu tozdan hazırlanan dərman həblərinin içərisinə kiçik daşlar yerləşdirilib. Məhsulun zavoddan çıxarılmasında daha “rahat” bir yol isə daşları intim yerlərə yerləşdirmək olub.
Cinayətkar dəstənin fəaliyyəti, daha doğrusu, bu fəaliyyət nəticəsindəki davranışları, həyat tərzləri yerli hüquq-mühafizə orqanlarında şübhə yaradıb.
Məsələn, ən fəal üzvlərindən biri olan Kurtenkov 150 rubl maaş aldığı halda hər ay şəxsi avtomobili olan birinə 300 rubl verərək onun maşınından xidməti avtomobil kimi istifadə edib. Dəstə üzvləri demək olar ki, hər gün axşam şəhərin ən tanınmış restoranlarında kef məclisləri qurublar. Bu şübhələrə əsasən zavodda bir neçə dəfə planda nəzərdə tutulmayan yoxlamalar aparılıb. Ancaq heç bir qanun pozuntusu aşkar edilməyib, zavoda daxil olan xammalla emal olunan məhsulların hesabatında bütün rəqəmlər uyğun gəlib.
Kazakovun cinayətkar dəstəsi təkcə zavodda fəaliyyət göstərməyib. Əldə olunan məhsulları realizə etmək üçün Kazakov geniş bir şəbəkə yaradıb. Bu şəbəkəyə isə onun böyük qardaşı Nikolay Kazakov başçılıq edib. Böyük qardaşın əsas missiyası daşlara müştəri tapmaq olub. Onun əsas müştəriləri isə Ermənistan, Belarusiya, Ukrayna və Soçidə fəaliyyət göstərən brilyant alverçiləri olub. Nikolay Kazakovla müştəriləri arasında məxfi və çox dəqiq münasibətlər hökm sürüb. Amma bu çox da uzun sürməyib.
1980-ci ildə SSRİ-də keçiriləcək Olimpiya oyunlarına hazırlıq məqsədilə hələ bir il əvvəldən, 1979-cu ildən daxili işlər və dövlət təhlükəsizliyi orqanlarının əməkdaşları böyük tədbirlər həyata keçirməyə başlayıblar. Tədbirlər planında qanunsuz ticarətlə məşğul olanlara, qara bazarlarda alver edənlərə qarşı da xüsusi bəndlər olub. Bu tədbirlərin birində Belarusiyanın Qomel şəhərində zinət əşyaları ilə qanunsuz alver edən Şimko soyadlı bir şəxs yaxalanıb. Cinayət məsuliyyətinə cəlb olunan Şimko istintaqla əməkdaşlığa razılıq verib və zəncirvarı brilyant əməliyyatının həlqələri bir-bir açılıb.
DTK sədri Yuri Andropovun rəhbərliyi ilə əməliyyat hazırlanıb. Əməliyyata şərti olaraq “Almaz toru” adı verilib. Bir il davam edən əməliyyat nəticəsində dəstənin bütün üzvləri həbs edilib. İstintaqın sonunda məlum olub ki, “Kristal”dan 13 milyon rubl həcmində oğurluq edilib. Bu həmin dövr üçün olduqca böyük məbləğ sayılıb.
1981-ci ildə Smolensk vilayət Məhkəməsinin hökmü ilə Kazakov qardaşları, Borisenkov və Kurtenkov ən ağır cəzaya, ölüm hökmünə məhkum ediliblər. Daha 40 nəfər isə 3-12 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.
İlham Cəmiloğlu, Musavat.com
- Zakir Fərəcov, deyirsən ki, Prezidentin əli kürəyimdədir…O, əl bir gün dəmir yumruq olub, sənin başına enəcək…
23 iyun 2024 23:40
- Dünyanın ən kiçik 10 ölkəsi - SİYAHI
23 iyun 2024 11:50
- Xəstəxanadan çıxandan sonra Əkrəm Əylisliyə zəng elədim…” –Yazıçı Elçin /MÜSAHİBƏ
22 iyun 2024 11:07
- Sumqayıtın icra başçısından prezidentə AÇIQ ŞİKAYƏT: İş adamlarının 3 milyon manatlıq borcu qaytarılmır
18 iyun 2024 18:36
- Ziya Kazımovun ailəsi Ali məhkəməyə xasiyyətnamə göndərilməsi üçün Kərim Vəliyevə müraciət etdi
14 iyun 2024 13:08
- Xudayar bəy kimin babasıdır ...?
14 iyun 2024 11:42
- Azərbaycan nazirləri hansı universitetləri bitirib? (SİYAHI)
13 iyun 2024 19:27
- Sumqayıtın icra başçısından sensasion şikayət - 3 milyonluq borc...
13 iyun 2024 11:09
- Yasamalda Milli Qurtuluş Günü qeyd edildi - Fotolar
13 iyun 2024 10:51
- Zamirə Hacıyeva Bakıda necə qaçırılmasından danışdı
12 iyun 2024 13:52
- Axundovanın Mehdiyevə yazdığı danos- müəmmalı ölümdən 7 il keçir – SENSASİON ARAŞDIRMA
24 iyun 15:40
- Hövsan Mədəniyyət Mərkəzinin QORDİ DÜYÜNÜ-nə düşən təmiri
24 iyun 15:26
- Prezident bu şəxsləri təltif etdi (SİYAHI)
24 iyun 15:06
- XAYA, yoxsa HAYA ?
24 iyun 13:47
- Akademik oğru! – Məhərrəmov Nabranda yeni istirahət mərkəzi tikir
24 iyun 13:32
- Sabiq icra başçısının 10 milyonluq əmlakı üzərindən həbs götürüldü..)))
24 iyun 12:05
- Bakıda keçmiş məhkum üç polisi ÖLDÜRDÜ
24 iyun 10:45
- Zakir Fərəcov, deyirsən ki, Prezidentin əli kürəyimdədir…O, əl bir gün dəmir yumruq olub, sənin başına enəcək…
23 iyun 23:10
- Dövlət qurtaran möhtəşəm QADIN! - Altuncan xatun
23 iyun 22:57
- Ermənistan əhalisi əzab-əziyyətdən yorulub - Paşinyan
23 iyun 22:32
- Müdafiə Nazirliyi MÜHÜM MƏLUMAT yaydı - VİDEO
23 iyun 19:26
- Türkiyə azərbaycanlı qadının cəsarətindən danışır - Video
23 iyun 15:33
- Namiq Hümmətov və Ramin Abdullayev Azərbaycanın milyonlarını Dubay və İstanbula daşıyır
23 iyun 14:04
- Özünü yandıran qazi dünyasını dəyişdi - FOTOLAR
23 iyun 11:57
- Dünyanın ən kiçik 10 ölkəsi - SİYAHI
23 iyun 11:50
- Azərbaycanda iyun ayı QAR yağıb, dolu düşüb...
23 iyun 11:38
- Sənədsiz evlərə KUPÇA veriləcək - YENİ QƏRAR
23 iyun 11:29
- Ölümcül istilər: Həyəcan təbili çalınır
22 iyun 21:22
- Bir azca yağış yağan kimi Bakını SEL BASIR...MƏMUR FƏLAKƏTİ
22 iyun 19:22
- İşdən çıxarılan şöbə müdirindən şok İTTİHAMLAR - "Mən bu ölkənin təhsilinin necə əxlaqsızcasına talandığını gördüm
22 iyun 17:47
- Gürcüstan Rusiya və İrana yaxınlaşır: Ermənistan Amerika və Fransadan yapışıb, biz isə...
22 iyun 17:36
- Prezident İlham Əliyev Euronews-a müsahibə verdi- Dünyaya ÖNƏMLİ MESAJLAR
22 iyun 16:16
- Lukaşenkodan maraqlı ETİRAF: "İnəklər yuxuma girirlər" - VİDEO
22 iyun 13:43
- Polşada azyaşlı hun türkünün məzarı tapıldı (FOTO)
22 iyun 12:49
- Xəstəxanadan çıxandan sonra Əkrəm Əylisliyə zəng elədim…” –Yazıçı Elçin /MÜSAHİBƏ
22 iyun 11:07
- Hacıbala Abutalıbov Bakıya dəhşətli ziyan vurub
21 iyun 20:15
- Ermənistan Fələstini müstəqil dövlət kimi tanıdı
21 iyun 18:06
- Arif Əliyev - Heydər Əliyev Elçibəylə görüşdən sonra onun psixoloji portretini yüz faiz cızmışdı
21 iyun 17:37
- Prezidentlə xanımı Nəbatat Bağında görülən işlərlə tanış oldu - Fotolar
21 iyun 14:14
- YAP-ı təmsil edən deputatlar Milli Məclisin buraxılmasını xahiş etdi
21 iyun 12:43