Brejnevə qarşı üsyana qalxan birinci katib – DTK onu mehmanxanada zərərsizləşdirib...”
1964-cü ildə Nikita Xruşşov hakimiyyətdən devrildikdən sonra ölkənin birinci kürsüsünə sahib olan Leonid Brejnev Kremldəki mövqelərini möhkəmlətmək üçün bütün mümkün tədbirləri həyata keçirib. Təbii ki, Brejnev Kreml oyunlarının nə vaxtsa ona qarşı istiqamət alacağını da düşünüb. Bunları nəzərə alan və ehtiyatını əldən verməyən baş katib ilk növbədə kadr islahatlarına başlayıb.
Hədəfə əsasən Xruşşovun komsomoldan partiya orqanlarına yüksək vəzifəyə gətirdiyi komandanın üzvləri düşüb. Hətta həmin dövrdə Siyasi Büroda Brejnevin bu kadr siyasətini “komsomol ovu” da adlandırıblar. Brejnev müxtəlif bəhanələrlə və çox mədəni şəkildə onları mərkəzdən uzaqlaşdırıb.
Brejnev Xruşşovdan fərqli olaraq DTK orqanlarının əməkdaşlarından daha səmərəli istifadə edib. Xruşov öz hakimiyyəti illərində DTK tərəfindən yüksəkçinli dövlət məmurlarının izlənməsinə, danışıqlarının qulaq asmasına məhdudiyyət qoyduğu halda, Brejnev əksinə, DTK-nın bu fəaliyyətini daha da gücləndirib. Baş katib Yuri Andropovu DTK rəhbərliyinə gətirərək bu qurumu köhnə kadrlardan bütövlükdə təmizləməyə nail olub.
Sözsüz ki, sakit şəkildə baş verən bu proseslər böyük narazılıqlar da yaradıb. Hətta bununla bağlı Mərkəzi Komitənin plenumunda Brejnevin fəaliyyətini açıq şəkildə tənqid etməyə hazır olanlar, hakimiyyəti dəyişməyə cəhd edənlər də tapılıb.
Bu cəsarət sahiblərindən biri də 1961-1968-ci illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin ikinci katibi Pyotr Yelistratov olub.
1971-ci ildə Mordova vilayətinin birinci katibi olan Yelistratov Mərkəzi Komitənin plenumunda iştirak etmək üçün Moskvaya gəlib. Plenumdan bir gün əvvəl paytaxta təşrif buyuran birinci katib köhnə komsomol yoldaşları ilə görüşməyə də vaxt tapıb.
Yelistratov günün ikinci yarısında Aleksandr Şelepinlə görüşüb. Bu həmin Şelepindir ki, Xruşovun devrilməsində əsas fiqurlardan biri olub, sonda isə Brejnevə göstərdiyi bu “xidmət”ə görə elə baş katib tərəfindən siyasi səhnədən uzaqlaşdırılıb. Ümumittifaq komsomolunun birinci katibi, sonra DTK sədri, daha sonra isə Mərkəzi Komitənin katibi olan Şelepin Brejnev tərəfindən “vurulduqdan” sonra Həmkarlar İttifaqına rəhbərlik edib.
Yelistratov Şelepinlə görüşündə planlarını ona açıqlayıb. Plenumda Brejnevin fəaliyyətini sərt tənqid edəcəyini, plenum üzvlərindən onun vəzifədə qalıb-qalmayacağını müzakirəyə çıxarmalarını təklif edəcəyini söyləyib. Şelepin Yelistratova diqqətlə qulaq assa da heç bir mövqe bildirməyib. Hətta keçmiş DTK sədri onların danışıqlarına qulaq asmaları haqqında Yelistratova xəbərdarlıq da edə bilməyib.
Yelistratov Şelepinlə görüşündən sonra mehmanxanaya yollanıb. Axşam saatlarında həmin dövrdə SSRİ DTK-sı sədrinin birinci müavini vəzifəsində işləyən Semyon Sviqun onun yanına qonaq gəlib. Qeyd edək ki, Semyon Sviqun Pyotr Yelistratovla eyni dövrdə Azərbaycanda işləyib. O, Azərbaycan DTK-nın sədri, Yelistratov isə ikinci katib vəzifəsində çalışıb. Köhnə “dostlar” görüşlərinin şərəfinə xudmani bir məclis də düzəldiblər. Gecədən xeyli keçmiş Sviqun evinə qayıdıb, Yelistratova isə mehmanxanada gecələmək nəsib olmayıb. O, “zəhərlənərək” gecə ikən xəstəxanaya aparılıb və səhəri gün keçiriləcək plenumda iştirak etməkdən məhrum olub.
Sonralar Brejnev Suslovun da iştirak etdiyi görüşdə Şelepinə həmin günü xatırladıb və söyləyib ki, nəinki kabinetdə, hətta gəzinti zamanı, evdə, bağda da bütün danışıqlara qulaq asılır.
Bu hadisədən sonra Pyotr Yelistratov Mordovanın birinci katibi vəzifəsindən azad olunub. Onu bir müddət səfir köməkçisi kimi Əfqanıstana “sürgün” ediblər.
Qeyd edək ki, Pyotr Yelistratov 1917-ci ildə Saransk şəhərində anadan olub. Ordu sıralarında qulluq edəndə hərbi hissənin komsomol katibi vəzifəsini daşıyıb. 1941-ci ildə müharibə başlananda könüllü olaraq cəbhəyə yollanıb. Müharibədən sonra komsomol orqanlarında fəaliyyətə başlayıb. Ukrayna Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi nəzdində olan Ali Partiya Məktəbini bitirib. SSRİ-nin müxtəlif bölgələrində şəhər komsomol və partiya komitələrində birinci və ikinci katib vəzifələrində işləyən Pyotr Yelistratov 1961-ci ilin dekabr ayından 1968-ci ilin may ayına qədər Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin ikinci katibi vəzifəsinə irəli çəkilib. Azərbaycandan sonra partiya orqanlarındakı fəaliyyətini Mordova vilayətində birinci katib kimi davam etdirib.
Pyotr Yelistratov SSRİ-nin bir çox dövlət təltifləri ilə, o cümlədən “Lenin” ordeni ilə təltif olunub. Ömrünün son illərini doğulduğu Saransk şəhərində yaşayan Pyotr Yelistratov 1987-ci ildə 70 yaşında vəfat edib.
İlham Cəmiloğlu, Musavat.com
- 9 yaşlı NİL Prezident və Mehriban xanım Əliyevadan kömək istəyir…
19 iyun 2024 20:07
- Heydər Əliyev bizi çağırdı və Elçibəyin gecə qaçdığını bildirdi
19 iyun 2024 13:41
- Millət vəkili Azercell-in təxribatını ifşa etdi: SƏN AZERCELLsən, yoxsa İRANCELL?"
18 iyun 2024 18:53
- Sumqayıtın icra başçısından prezidentə AÇIQ ŞİKAYƏT: İş adamlarının 3 milyon manatlıq borcu qaytarılmır
18 iyun 2024 18:36
- Səfəvilər dövlətini təkbaşına idarə edən bir qadın Sultan - Pərixan xanım
18 iyun 2024 16:07
- Ziya Kazımovun ailəsi Ali məhkəməyə xasiyyətnamə göndərilməsi üçün Kərim Vəliyevə müraciət etdi
14 iyun 2024 13:08
- Milli Məclis İlham Əliyev və Mehriban Əliyevaya təbrik məktubu ünvanladı
14 iyun 2024 11:10
- Vəkil Adəm Məmmədov Fidan Abbasovanı məhkəməyə verdi - 50 min təzminat...
13 iyun 2024 17:36
- Oğlanın boğazına ip bağlayıb gəzdirdilər - 3 nəfər tutuldu
13 iyun 2024 11:14
- Sumqayıtın icra başçısından sensasion şikayət - 3 milyonluq borc...
13 iyun 2024 11:09
- Qəzada ölənlər zabitlər imiş - Foto
20 iyun 20:24
- Həcc ziyarətində istidən ölənlərin sayı 900-ü ötdü
20 iyun 10:55
- Məkkədə 550 zəvvar istidən ÖLDÜ
19 iyun 20:52
- 9 yaşlı NİL Prezident və Mehriban xanım Əliyevadan kömək istəyir…
19 iyun 18:38
- Heydər Əliyev bizi çağırdı və Elçibəyin gecə qaçdığını bildirdi
19 iyun 13:41
- Azərbaycanlı kişi ƏRİNDƏN boşandı...
19 iyun 12:40
- Azərbaycanlı bloger İstanbulda həbs edildi: Qızlara GÖRÜN hansı sualları verirmiş - VİDEO
19 iyun 09:50
- Tanınmış fransız xadimlər Fransız əsgərin Ermənistana göndərilməsi üçün Makrona müraciət etdi
19 iyun 09:31
- Millət vəkili Azercell-in təxribatını ifşa etdi: SƏN AZERCELLsən, yoxsa İRANCELL?"
18 iyun 18:53
- Sumqayıtın icra başçısından prezidentə AÇIQ ŞİKAYƏT: İş adamlarının 3 milyon manatlıq borcu qaytarılmır
18 iyun 18:36
- Səfəvilər dövlətini təkbaşına idarə edən bir qadın Sultan - Pərixan xanım
18 iyun 16:07
- Ermənistan bu 4 kəndi də Azərbaycana qaytarır - XƏRİTƏ
18 iyun 12:27
- Bu gün Tibb İşçilərinin peşə bayramıdır
17 iyun 12:13
- Girovgötürmə olayında vacib məqam – Əsas məqsəd girovları xilas etmək olmur
17 iyun 11:58
- Ukraynada 3 minə yaxın məhkum azadlığa buraxıldı - müharibədə iştirak etmək üçün
17 iyun 11:09
- Ağalıda səyyar çadır quruldu - Foto
16 iyun 21:44
- Su içməmək kökəldir - Diqqətli olun!
16 iyun 15:48
- Sumqayıtda qrad mərmisi aşkarlandı - Fotolar+Video
16 iyun 12:44
- Bu gün Qurban bayramıdır
16 iyun 11:31
- Vəsf zamanı deyil, Mikayıl İsmayılov…
15 iyun 17:07
- Azərbaycanda nə qədər ət, süd və yumurta istehsal edilib?
15 iyun 16:04
- Prezidentdən Milli Qurtuluş Günü paylaşımı - Foto
15 iyun 11:32
- Nazir Kardiologiya Cəmiyyətinin sədrinə yüksək vəzifə verdi
14 iyun 19:03
- Prezident xalqı təbrik etdi
14 iyun 18:46
- Zəngilanda 2 tona yaxın çətənə bitkisi məhv edilib
14 iyun 13:36
- Ziya Kazımovun ailəsi Ali məhkəməyə xasiyyətnamə göndərilməsi üçün Kərim Vəliyevə müraciət etdi
14 iyun 13:08
- Xudayar bəy kimin babasıdır ...?
14 iyun 11:42
- Milli Məclis İlham Əliyev və Mehriban Əliyevaya təbrik məktubu ünvanladı
14 iyun 11:10
- Tumu meyvəsindən də faydalı imiş
14 iyun 10:05
- Sabahdan bayram tətili başlayır
14 iyun 09:56