Heydər Əliyev bizi çağırdı və Elçibəyin gecə qaçdığını bildirdi
Azərbaycanın 2-ci Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Bakıdan Kələkiyə getməsindən 31 il ötür.
Globalinfo.az mövzu ilə bağlı həmin illərdə deputat olmuş Cümşüd Nuriyevlə müsahibəni təqdim edir:
– Cümşüd bəy, həmin dövrdə deputat idiniz, hadisələrin episentrində olmusunuz. O dövrü necə xatırlayırsınız?
– Rəhmətlik Elçibəy and içən zaman dedi ki, “bir il sonra məni də yola salacaqsınız”. Həmin an onun dediklərinə fikir vermədilər. Dediyi kimi də oldu. 17 iyun 1992-ci ildə and içdi, tam bir il sonra 1993-cü ildə səhər zəng etdilər ki, Heydər Əliyev bizi çağırır. Getdikdə isə Elçibəyin gecə qaçdığını bildirdi. Dedi ki, Elçibəy harasa gedib, yeri bilinmir. Artıq qərar qəbul etmək məsələsi gündəmə gəldi ki, əgər prezident ölkədə yoxdursa, o zaman səlahiyyətləri spikerə keçsin. Bir neçə saat sonra dəqiqləşdirildi ki, Əbülfəz Elçibəyin təyyarəsi Naxçıvan aeroportuna enib. Ordan da Ordubad rayonunun Kələki kəndinə gediblər. Amma əvvəlcə belə məlumat yayılmışdı ki, onun təyyarəsi Türkiyə istiqamətinə uçub.
– Müharibə gedirdi, ölkədə qiyam baş vermişdi. Prezident belə vəziyyətdə paytaxtı heç kimə demədən tərk etmişdi. Həmin ərəfədə dövləti kim idarə edirdi?
– Bu istiqamətdə Milli Məclisin iclaslarında qızğın müzakirələr başladı. Bəzi deputatlar bildirdilər ki, prezident başqa ölkəyə getməyib, respublika ərazisindədir, ona görə səlahiyyətlərini özündə saxlamalıdır. Əbülfəz Elçibəy özü də bu fikirdə idi. Deyirdi ölkəni Kələkidən idarə edəcək. Bu qeyri-ciddi söhbət olduğuna görə Milli Məclisdə qərara gəldik ki, onun səlahiyyətləri spikerə verilsin. Beləliklə, 1993-cü ilin iyun ayının 24-də Elçibəyin səlahiyyətləri qanuni yolla Ali Sovetin sədrinə verildi. Çünki ölkə ərazisi kifayət qədər problemlərlə üz-üzə idi. Torpaqlarımız işğal olunurdu. Şuşa və Laçın 1 il öncə işğal edilmişdi. AXC iqtidarı dövründə Kəlbəcər getdi. Vəziyyət çox pisləşmişdi. Ona görə qərara aldıq ki, səlahiyyətlər Heydər Əliyevə verilsin. Avqust ayında da referendum keçirildi.
– Deyirlər ki, Surət Hüseynov “Azneft” meydanında “Qrad” qurğularından Prezident Aparatının binasını atəşə tutacaqdı. Doğrudanmı belədir?
– Vallah, elə bir şey olmayıb. Amma Surət Hüseynov bəyan etmişdi ki, Bakıya gəlsə, cəbhəçiləri Azadlıq meydanında dar ağacı qurub, asacaq. Heydər Əliyev olmasa idi, Surət Hüseynov onların hamısını asacaqdı. Heydər Əliyev bir hissəsini qorudu, bir hissəsi nəzarətə götürüldü deyə, sağ qaldılar. Sağ qalanlar gedib Heydər Əliyevə rəhmət oxusunlar.
Bilirsiniz ki, Gəncədə 709-cu hərbi hissənin ləğv olunması ilə bağlı orada qarşıdurma olmuşdu, ölənlər var idi. Əsas səbəb də elə bu idi. “Qrad” qurğusu isə şişirdilmiş söhbətdir.
– Cümşüd bəy, Elçibəy necə prezident idi?
– İdarəçiliyi zəif idi. Adam açıq şəkildə inciyib getmişdi…
– Prezident Bakını tərk etməsə idi, hadisələr hansı yöndə gedə bilərdi?
– Heydər Əliyev o barədə sülhpərvər adam idi. Onun əsas işi ölkədə vətəndaş müharibəsini aradan qaldırmaq olub. 6 ay biz Heydər Əliyevlə birlikdə çalışdıq. Ona qədər açığı, idarəçiliyin nə olduğunu bilmirdik. Adam daha çox dövlətin müstəqilliyini qorumaq istəyirdi, çalışırdı ki, başqa dövlətlər bizə ağalıq etməsin. Elçibəy getməsə də qarşıdurma olmayacaqdı. Elçibəyin nə düşündüyünü deyə bilmərəm, amma cəbhəçilər deyirdilər ki, Elçibəy getsin, sonra qayıdar və beləliklə Heydər Əliyevlə qarşıdurma yaşanar. Bu, yanlış seçim idi. Elçbəyi də kimsə başa saldı ki, gedib Kələkidə otursa, hər şey qaydasına düşəcək. Allah rəhmət eləsin, o da saf adam olduğu üçün inanırdı. Bəlkə də, elə düz edib getdi.
Cümşüd Nuriyev
– Niyə belə düşünürsünüz?
– Çünki özü də gördü ki, yanındakılar onun tapşırıqlarını icra etmirlər. Ümumiyyətlə, onlar çox şeyləri düzgün yerinə yetirmirdilər. Özü də artıq yorulmuşdu. Bəlkə də, Elçibəy ideal variantı seçdi. Hətta deyərdim, Bakını tərk etməsi ən doğru qərar idi. Siyasi cəhətdən Əbülfəz Elçibəyi tənqid edə bilərik, amma başqa məsələlərdə yox.
– Deyilənə görə, Əbülfəz Elçibəyə qarşı sui-qəsd planlaşdırılmışdı.
– Tamamilə yalan söhbətdir. Əgər öldürmək istəyən olubsa da, yəqin öz ətrafındakılardan kimsə olub. Surət Hüseynovu nəzərdə tuturlarsa, adam elə Gəncəyə gedəndə öldürərdi də onu. Hər ikisi də dünyasını dəyişib, indi kimsə onların adından yalan danışır. Bu, heç də doğru hərəkət deyil. Bir şeyi də xatırladım ki, Surət Hüseynova Milli Qəhrəman adını məhz Elçibəy vermişdi, onu korpus komandiri təyin etmişdi.
– Surət Hüseynovun cəbhəçiləri asmaq istədiyini dediniz az öncə…
– Bəli, o, cəbhəçiləri sevmirdi. Amma asmaq istədikləri axı Elçibəy deyildi. Pənah Hüseyn və İsa Qəmbər idi. Onun işi bu iki adamla olub. Hətta deyərdim ki, siyahıda elə birinci yerdə onlar olublar (gülür).
– Bəs buna səbəb nə idi?
– Çünki Elçibəydən çox onlar hakimiyyətə yiyələnmişdilər. Elə bu iki adam nə istəsələr, onu da edirdilər. Əbülfəz Elçibəy çox saf adam idi. Onun qədər hakimiyyətdə saf adam tanımıram. O, həddən artıq sadə və gözəl insan olub. Bilirsiniz, dövlət başçısı bir az sərt olmalıdır. Amma bu adamda yıxdığını kəsmək məsələsi yox idi. Onu kimsə öldürmək istəsə, ən azından biz bilərdik.
Yazıda adı çəkilən şəxslərin mövqeyini dərc etməyə hazırıq.
Zaira Akifqızı
- Qarabağ Universitetindən FOTOLAR
20 sentyabr 2024 15:52
- Tanınmış ziyalı Baş Prokurora MÜRACİƏT etdi
20 sentyabr 2024 14:42
- Elman Rüstəmovun həbsdəki şərikinin SENSASİON MƏKTUBU üzə çıxdı - Bizdən 10 milyon pul, 2 milyonluq mənzil aldı!
20 sentyabr 2024 13:13
- Prezident Qarabağ Universitetinin açılışını etdi - Foto
20 sentyabr 2024 12:24
- Şuşada Bayraq Meydanının açılışı olub - YENİLƏNİB
20 sentyabr 2024 00:20
- Yediyimiz ətdən qurd çıxır, bizi hər gün döyürlər – Bakıda 13 yaşlı oğlan uşaq evindən qaçdı və EFİRƏ ÇIXDI
19 sentyabr 2024 22:58
- İlham Əliyev Şuşaya getdi
19 sentyabr 2024 19:22
- Prezident Ağdamda daha bir zavodun açılışını etdi
19 sentyabr 2024 13:43
- Bakıdakı LƏNƏTlənmiş bina — Burada nikaha girənlər xoşbəxtlik tapmır? (FOTOLAR)
19 sentyabr 2024 12:50
- Londonda klinika açan azərbaycanlı - Bəzən dişi min funt-sterlinqə çəkirik
19 sentyabr 2024 12:02
- Qarabağ Universitetindən FOTOLAR
20 sentyabr 15:52
- Nazirlik 1 ƏDƏD ŞAGİRD PARTASI-nın TƏMİRİNƏ 106 MANAT xərcləyəcək
20 sentyabr 15:09
- Amerikalı qadın - KÖPƏK BALIĞI mənim ayaqlarımın arasından tutdu....
20 sentyabr 14:52
- Tanınmış ziyalı Baş Prokurora MÜRACİƏT etdi
20 sentyabr 14:42
- Azərbaycanda torpaqlardan istifadə ilə bağlı 3 mindən çox pozuntu aşkarlanıb
20 sentyabr 14:26
- Elman Rüstəmovun həbsdəki şərikinin SENSASİON MƏKTUBU üzə çıxdı - Bizdən 10 milyon pul, 2 milyonluq mənzil aldı!
20 sentyabr 13:13
- Marketlərdə KİLOSU 70 MANATA satılan PÜSTƏ ...
20 sentyabr 13:01
- Üç kollecə direktor təyin olundu (SİYAHI)
20 sentyabr 12:38
- Prezident Qarabağ Universitetinin açılışını etdi - Foto
20 sentyabr 12:24
- Bakıda 350 elektrik avtobusu işləyəcək
20 sentyabr 11:36
- Azərbaycanda Dövlət Suverenliyi Günüdür
20 sentyabr 11:25
- Şuşada Bayraq Meydanının açılışı olub - YENİLƏNİB
20 sentyabr 00:19
- Gözünüzün zəifləməməsi üçün telefondan belə istifadə edin
19 sentyabr 23:37
- Bakıda 30 yaşlı kişinin cinsi əlaqə zamanı penisi qırıldı – Həkimdən ŞOK – VİDEO
19 sentyabr 23:13
- Yediyimiz ətdən qurd çıxır, bizi hər gün döyürlər – Bakıda 13 yaşlı oğlan uşaq evindən qaçdı və EFİRƏ ÇIXDI
19 sentyabr 22:58
- İki ildə Qazaxıstandan qanunsuz çıxarılan 2,3 milyard dollarlıq aktivlər geri qaytarılıb
19 sentyabr 21:32
- İvanovun həbs müddəti yenə uzadıldı
19 sentyabr 21:11
- İki ƏSRƏ barəbər GÜN - ƏLİ MƏSİMLİ
19 sentyabr 20:22
- İlham Əliyev Şuşaya getdi
19 sentyabr 19:22
- Azərbaycanda ABORTLA bağlı dəhşətli statistika - 1 İLDƏ 73816
19 sentyabr 18:57
- Çeçenistanda DARVİN NƏZƏRİYYƏSİ məktəb dərsliklərindən ÇIXARILIR
19 sentyabr 18:42
- Prezident Ağdamda daha bir zavodun açılışını etdi
19 sentyabr 13:43
- Bakıdakı LƏNƏTlənmiş bina — Burada nikaha girənlər xoşbəxtlik tapmır? (FOTOLAR)
19 sentyabr 12:42
- Londonda klinika açan azərbaycanlı - Bəzən dişi min funt-sterlinqə çəkirik
19 sentyabr 12:02
- Prezidentdən MÜHÜM SƏRƏNCAM - Dövlət Suverenliyi Günü təsis olundu
19 sentyabr 11:06
- Prezidentə müraciət – Mikayıl İsmayılov barəsində cinayət işi açılsın
19 sentyabr 10:57
- Qarabağdakı antiterror əməliyyatından bir il ötür
19 sentyabr 10:21
- Azərbaycan itirdiyi əraziləri azad edə bilib –Britaniyanın XİN başçısı
18 sentyabr 21:48
- 14 yaşlı Ruslanın anası: İşıq pulunu belə ödəyə bilməmişik, qaranlıq evdə iki övladımla qalmışam
18 sentyabr 19:48
- Tələbələr üçün gediş haqqı İstanbulda 7 qəpik, Azərbaycanda 50 qəpikdir – Ekspertdən açıqlama
18 sentyabr 19:30