- Fidel Kastronun ilk həyat yoldaşı vəfat edib
- Bölgələrdə 1 manata satılan gilas paytaxt bazarlarında 9 dəfə baha satılır - Səbəb nədir?
- Bakıda axtarışda olan keçmiş məhkum polis əməkdaşına xəsarət yetirib qaçmağa cəhd göstərdi..
- Kartofun yanına bu meyvəni qoyun: CÜCƏRMƏYƏCƏK
- Böyrək daşlarının qarşısını alan İÇKİ
Xaricdə oxuyan nə qədər məzunumuz geri qayıdıb? - açıqlama
![](https://www.nuh.az/uploads/posts/2024-05/thumbs/big_1716011994_telbe.jpg)
“Xaricdə təhsil üzrə dövlət proqramı çərçivəsində dünyanın ən qabaqcıl universitetlərinə qəbul olunan yerli tələbələrin sayında xeyli artım var”.
Bunu “Ən yaxşı təqdimat” müsabiqəsinin mükafatlandırma mərasimində çıxış edən elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev deyib.
Nazir bildirib ki, 220 nəfər sənəd verən Azərbaycan vətəndaşından 77-si dünyanın top-10 universitetinə daxil olub.
“Dünyanın tanınmış universitetlərinə - Harvard və digər nüfuzlu ali təhsil müəssisələrinə tam təqaüdlə qəbul olan tələbələr və məzunlarımız var. Nazirliyin qarşısında duran ən önəmli iş Azərbaycan vətəndaşı olan yeni nəsil gənclərin uğurlu yetişdirilməsidir”, - nazir qeyd edib.
Qeyd edək ki, 2022 və 2026-cı illər ərzində prezidentin sərəncamına uyğun olaraq hər il 400 nəfərədək tələbə xüsusilə magistratura səviyyəsində təhsil almaq üçün xaricə göndərilir. Tələbələrin seçimini müvafiq komissiya aparır. Seçimlərdən uğurlu keçən tələbələrin xaricdə təhsil alacağı müddətdə maliyyələşməsi dövlət tərəfindən həyata keçirilir.
Lakin danılmaz faktdır ki, xaricdə təhsil alan tələbələrin bir qismi ölkəyə geri qayıtmayıb, əmək fəaliyyətini elə təhsil aldığı ölkədə də davam etdirir. Eyni zamanda Dövlət Proqramı çərçivəsində xarici ölkələrdə təhsil alan gənclərin də əksəriyyəti ölkəyə qayıtmaq, onu oxudan dövlətinə xidmət etmək istəmir. Yəni kifayət qədər gənc Dövlət proqramı çərçivəsində xaricə oxumağa gedir, amma çox vaxt müxtəlif bəhanələrlə geri qayıtmaq çəkinir. Bununla belə ekspertlər bildirir ki, Dövlət Proqramında həmin gənclərin 5 il müddətində vətənə gəlib ölkədə çalışması şərt kimi qeyd olunub. Əks halda sərf edilən vəsaiti geri qaytarmalıdır.
Bəs xaricdə təhsil almış nə qədər məzunumuz geri qayıdıb? Xaricdə yüksək səviyyəli təhsil almış məzunların vətənə geri qayıtmasını əngəlləyən səbəblər hansılardır?
Elşən Qafarov: “Ümid edirik ki, onların hamısı geri dönəcək, çünki... ”
Mövzu ilə bağlı təhsil eksperti Elşən Qafarov “Yeni Müsavat”a danışıb. Ekspert qeyd edib ki, gənclərin xaricdə təhsil alması ilə bağlı 2022-ci ildən başlayaraq ikinci Dövlət Proqramı həyata keçirilir: “Birinci Dövlət Proqramından fərqli olaraq indiki proqramda tələblər fərqlidir, daha çox magistratura və doktorantura üzrə tələbələr göndərilir. Amma birinci Dövlət Proqramında daha çox bakalavr səviyyəsi üzrə göndərilirdi. İndi daha çox magistratura və doktorantura təhsilinə ona görə üstünlük verilir ki, elmi kadr çatışmazlığı aradan qalxsın.
İkinci Dövlət Proqramında qeyd olunan şərtlərdən biri odur ki, geri qayıdan gənclər onlara təqdimat verən ali məktəbdə 5 il işləməlidilər. Bununla da xaricdə təhsil alıb geri dönənlərin indidən işlə təmin olunacaqları artıq məlum olur.
Bundan başqa, magistratura və doktorantura təhsilinin müddəti azdır, yəni iki ildir. Beləliklə də, ilk göndərilənlər artıq bu il, yəni 2024-cü ildə təhsillərini başa vuracaqlar. Yəni geri dönüş bu ildən başlayacağı üçün indidən nə qədər tələbənin vətənə geri dönəcəyini deyə bilmərik. Amma qeyd etdiyim kimi, onların öhdəliyi var ki, geri qayıdıb, onlara təqdimat verən ali məktəblərdə 5 il müddətində elmi-pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olsunlar. Hesab edirəm ki, bu, ölkəmizdə elmi-pedaqoji kadr çatışmazlığının aradan qaldırılması üçün çox müsbət addımdır. Xatırladım ki, elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev də birinci Dövlət Proqramı ilə xaricdə təhsil alan və geri qayıdan şəxslərdən biridir.
Daha bir məsələni qeyd etmək istərdim, ikinci Dövlət Proqramında ixtisas məsələsinə də ciddi diqqət edilib. Yəni tələbələr o ixtisas üzrə xaricdə təhsil almağa göndərilir ki, ölkədə əmək bazarında həmin ixtisas üzrə kadrlara ehtiyac var. Bu da müsbət bir dönüş, qərardır.
Beləliklə, birinci Dövlət Proqramından olan bəzi çatışmazlıqlar, nöqsanlar artıq ikinci Dövlət Proqramında yoxdur və ümid edirik ki, xaricdə təhsil almağa gedənlərin hamısı, böyük əksəriyyəti geri qayıdacaq, ölkənin elmi-pedaqoji səviyyəsinə, ali təhsil pilləsinin inkişafına öz töhfəsini verəcəklər".
Nadir İsrafilov: “Xaricə təhsil almağa göndərilənlərin qarşısına tələb qoyulub ki... ”
Təhsil eksperti Nadir İsrafilov isə qeyd edib: “İlk öncə qeyd etmək istərdim ki, xaricdə təhsil almaq istəyən şəxslər mütləq gedəcəkləri universiteti araşdırsınlar, siyahıya baxsınlar ki, oxuyacaqları universitetin diplomu ölkəmizdə tanınacaq ya yox. Biz görürük ki, son vaxtlar bir tək attestatla xaricdə təhsil almaq ilə bağlı çox sayda şirkətlər təkliflər verir. Lakin bəzən həmin şirkətlər insanları aldadır və diplomu ölkəmizdə tanınmayan universitetləri təklif edirlər, insanlar da gedib təhsil alır, sonradan diplomun tanınması ilə bağlı problemlə üzləşirlər. Beləliklə də şəxs xaricdə boş-boşuna vaxt itirmiş olur.
Ümumiyyətlə, xaricdə təhsil məsələsi hər zaman olub. Məsələn, zamanında Hacı Zeynalabdin Tağıyev kimi məşhur messanatlarımız olub, onlar müxtəlif sahələr üzrə tələbələri xaricə təhsil almağa göndərib. 2022-ci ildən isə artıq ikinci Dövlət Proqramı qəbul olunub və xeyli sayda gənclərimiz xaricə təhsil almağa gedir.
Amma təəssüf ki, xaricə təhsil almağa gedənlərin müəyyən hissəsi geri qayıtmır. Əlbəttə ki, geri qayıtmamağın səbəbini müxtəlif amillərlə əlaqələndirənlər var. Əsas səbəblərdən biri budur ki, onlar xaricdə yaxşı maaşlı işlə təmin olunurlar. Onlar da düşünürlər ki, ölkəyə geri dönəndə iş, maaşla bağlı müxtəlif problemlərlə üzləşəcəklər, ona görə də geri dönməkdən yayınırlar. Buna görə də ikinci Dövlət Proqramı qəbul olunarkən, bakalavrların gedişinə müəyyən məhdudiyyətlər qoyuldu. Yəni bu proqramda daha çox magistratura, doktrantura təhsilinə üstünlük verildi. Çünki magistrların əksəriyyəti artıq özlərinə müəyyən mühit yaradanlardır, aralarında evlənənlər də var. Amma bakalavrlar yaxşı maaşlı işlə qarşılaşanda vətənə geri qayıtmaq istəmirlər.
Həmçinin ikinci Dövlət Proqramında belə bir tələb var ki, təhsillərinin alıb, geri qayıtmalı, 5 il ölkədə çalışmalı, daha sonra isə yenidən xarici ölkəyə getmək barəsində sərbəst, müstəqil şəkildə qərar verə bilələr. Əvvəllər bu tələb yox idi deyə, əksəriyyət geri qayıtmırdı.
Burada bir məsələ də var, əvvəllər tələbələr müxtəlif ixtisaslar üzrə gedirdilər, amma indi bu ixtisaslara xüsusi diqqət edilir. Yəni elə ixtisaslar var ki, xaricdə bu ixtisas üzrə təhsil almağa ehtiyac yoxdur. Artıq elə universitetlərimiz var ki, həmin ixtisaslar üzrə heç də xarici universitetlərdən geri qalmır, yaxşı kadr hazırlayır. Bizə elə ixtisaslar lazımdır ki, hazırda bizdə yenidir və yaxud müəyyən kadr çatışmazlığı var və sairə.
Beləliklə, indiki Dövlət Proqramı ilə tələbələr əsasən yeni, hansı ki, gələcəkdə daha çox zərurət yaranacaq, bizdə o qədər də inkişaf etməyib və yaxud təcrübə hələ ki azdır, məhz həmin ixtisaslar üzrə xaricdə təhsilə göndərilir. Bu da doğru atılmış addımdır".
Xalidə GƏRAY,
“Yeni Müsavat”
- Fidel Kastronun ilk həyat yoldaşı vəfat edib
7 iyul 2024 13:48
- Ləl-Cəvahirat Fonduna 1992-ci ildə 65 kq təmiz əyarlı qızıl verən Balakən sakini KİMDİR ?
7 iyul 2024 12:59
- Azərbaycanlı ailəsində doğulan, arvadı faciəli şəkildə ölən İranın yeni prezidenti
7 iyul 2024 10:54
- Atam da türkdür, anam da. Türk olmağımla fəxr edirəm- İranın yeni prezienti
6 iyul 2024 19:45
- Milli Məclisin ən yaşlı deputatları - Onlar yenidən seçiləcəkmi? - MARAQLI SORĞU
6 iyul 2024 01:58
- Azercell-dən müştərilərin əleyhinə DAHA BİR QƏRAR - BUNDAN SONRA..
5 iyul 2024 23:05
- Ağstafa icra başçısının macəra dolu həyatı: Seymur Orucovun başı qalmaqaldan açılmır – FOTOLAR
5 iyul 2024 22:23
- İqlim dəyişikliyi və COP-29: Elm və əməkdaşlıq dünyanı xilas edəcək!
5 iyul 2024 19:27
- Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri QSC-nin hansı sədri SƏLƏMƏ milyonlarla pul verir ?
5 iyul 2024 15:29
- Məhkəmə SOCAR-ın sabiq vitse-prezidentinin gəlini ilə bağlı QƏRAR verdi
5 iyul 2024 14:26
- Fidel Kastronun ilk həyat yoldaşı vəfat edib
07 iyul 13:48
- Bölgələrdə 1 manata satılan gilas paytaxt bazarlarında 9 dəfə baha satılır - Səbəb nədir?
07 iyul 13:26
- Ləl-Cəvahirat Fonduna 1992-ci ildə 65 kq təmiz əyarlı qızıl verən Balakən sakini KİMDİR ?
07 iyul 12:58
- Bakıda axtarışda olan keçmiş məhkum polis əməkdaşına xəsarət yetirib qaçmağa cəhd göstərdi..
07 iyul 11:39
- Kartofun yanına bu meyvəni qoyun: CÜCƏRMƏYƏCƏK
07 iyul 11:34
- Böyrək daşlarının qarşısını alan İÇKİ
07 iyul 11:27
- Dünən gecə əməliyyat zamanı hücuma məruz qalan polis kapitanı vəfat etdi
07 iyul 11:07
- Azərbaycanlı ailəsində doğulan, arvadı faciəli şəkildə ölən İranın yeni prezidenti
07 iyul 10:54
- ZƏNGİLANDA QALAN DÜNYAM
06 iyul 23:02
- Latviya Ukraynaya 2500 dron verir
06 iyul 22:01
- Vahid Əhmədovun prokuror oğlu işdən çıxarıldı
06 iyul 19:58
- Atam da türkdür, anam da. Türk olmağımla fəxr edirəm- İranın yeni prezienti
06 iyul 19:45
- Prezident Pezeşkianı Azərbaycana dəvət edib
06 iyul 10:58
- İlham Əliyev İranın yeni prezidentini təbrik etdi
06 iyul 10:43
- Sabahdan Məhərrəmlik ayı başlayır
06 iyul 10:30
- Azərbaycanlılar Pezeşkianın qələbəsini belə qeyd edir – VİDEO
06 iyul 10:15
- İranın yeni Prezidenti o seçildi - Yenilənib
06 iyul 10:03
- Milli Məclisin ən yaşlı deputatları - Onlar yenidən seçiləcəkmi? - MARAQLI SORĞU
06 iyul 01:50
- Ərdoğana Şuşaya deyil, Almaniyaya getməsini Əliyev təklif edibmiş - RƏSMİ DAİRƏLƏR AÇIQLADI
06 iyul 01:40
- İranda prezident seçkiləri başa çatdı: Səslər sayılır
06 iyul 01:34
- Bakıda qardaş bacısını əxlaqsızlığa sövq edən anasının qatili oldu - Hadisənin DETALLARI - VİDEO
06 iyul 01:28
- Orban Azərbaycana gəldi
06 iyul 00:27
- ANAMA-da nələr baş verir..? Cinayətkar PESOK OĞRUSU Ramiz Əlqəməyev necə sektor müdiri oldu..?
06 iyul 00:13
- Azercell-dən müştərilərin əleyhinə DAHA BİR QƏRAR - BUNDAN SONRA..
05 iyul 23:05
- Ağstafa icra başçısının macəra dolu həyatı: Seymur Orucovun başı qalmaqaldan açılmır – FOTOLAR
05 iyul 22:23
- 25 ildir deputat olan oliqarx Azər Kərimlinin top dağtmaz mülklərinin – ŞOK SİYAHISI
05 iyul 21:34
- Gömrük məmuru arvadını bıçaqladı
05 iyul 21:17
- General-polkovnik vəzifəsindən AZAD EDİLDİ - Yeni komandan o oldu
05 iyul 21:03
- Rəsul Quliyev builki parlament seçkilərindən danışdı - Özümü Don Kixot vəziyyətinə salmaq istəmirəm
05 iyul 20:06
- İqlim dəyişikliyi və COP-29: Elm və əməkdaşlıq dünyanı xilas edəcək!
05 iyul 19:27