Allahın Azərbaycan şeirinə verdiyi Salam...

10 avqust 2023 17:40

Allahın Azərbaycan şeirinə verdiyi Salam...

"Nəsimi” filmində bir epizod var: deyəsən, Dərvişi tutub gətirirlər, o da inada-inad deyir ki, məni öldürsəniz də, deyəcəyəm: "Fəzlullah kafirdi”. İndi mən də dediyimi deyəcəyəm: "Salam Allahın adıdı və Allah Azərbaycan şeirinə Füzulidən sonra salamı ilk dəfə onunla verib. Bu gün həmin o ilahi salamın doğum günüdür.
Onunla bir çağda yaşadığıma görə qürur duyuram. Onun haqqında, məncə, böyük danışmaq yox, böyük susmaq olar. Bəlkə elə buna görədir - yeganə adamdı ki, onunla saatlarla oturub susa və ya çox qızğın şəkildə heç nədən danışa bilirik.
Qaynarinfo bu gün doğum günü olan şairin şeirlərini təqdim edir:
31 YAŞIN ŞEİRİ
Təkəm lap otuzbir rəqəmi kimi.
Yel  əsir əsəbdən titrəyir qapım.
Bir stol açmışam, süfrəmin üstə
bircə qab çatışmır – mürəkkəb qabı…
           
Vaxt axır, otuzbir yaş damcıları
aram-aram düşür hələ üstümə.
Elə üşüyürəm, O da yoxdu ki,
gəlib ƏLLƏRİNİ sərə üstümə.
Bu köhnə kirayə  evin yiyəsi
yenə «qulağını» burur saatın:
– Fikirdən neçədə ayılacaqsan,
ay oğul, neçəyə qurum saatı?
***
Alın yazısında imza yeri boş –
edam fərmanıdı, qollamaq olmur.
Nifrət elədiyin ayağını da
bir addımdan uzaq tullamaq olmur.
Dayan bir dəqiqə bir «yox» de mənə,
hər gecə yuxuma girib yatan qız.
Adamı arxadan gəlib ötərlər,
ay məni qarşıdan gəlib ötən qız.
İndi bu qış ömrü sürüşmək gərək…
Bizi qar ötürər, dolu qarşılar.
Bu da ki sonuncu teleqramım:
mən gələr olmadım, yolu qarşıla.

HÖRÜYÜN ƏLİMDƏ TƏSBEH ƏVƏZİ
      
Hörüyün əlimdə təsbeh əvəzi…
üstündə duamı  oxudum, ayıl.
Sənin məhəbbətin mənim gözümdə
tərsinə yozulmuş yuxudu, ayıl.
İndi sən mənimçin heç nə deyilsən,
indi nə dərdimsən, nə nəşəm, qadın!
Mən səni sevmirəm, sənin qoynuna
səndən gizlənməyə girmişəm, qadın…
Hələ gizli-gizli ovuram səni,
gah daş daşıyıram, gah qum  atıram .
Mən səni atmıram, səndən qaçmağa
ömrüm uzunluqda lağım atıram.

BAĞIŞLA, OTAĞIM TÖR-TOKÜNTÜDÜ
Yuvam dimdiyimdə gəzirəm hələ…
Sənsiz yer də yoxdu, dərbədər mənə
Gəl e, gəl qırılıb qırağa düşmüş
o qol budağımdan meyvə dər mənə.
Bilmirəm  keçirim hansı halını –
Oynayım toyuna, batım yasına?..
Hər gün neçə məktub yazıb cırıram,
cırıb tullayıram… poçt qutusuna.
Gözləməkdən gözüm çuxura düşüb,
gör heç soruşursan, nə çöküntüdü?
Sənli xatirələr dağılıb evə –
bağışla, otağım tör-toküntüdü.
SƏN DƏ GƏL GET CƏZANI AL
Üç-üçün neçə eyləyər?...
Nəsə səndə düz eləmir.
Durub deyirsən, ay Allah,
bə niyə doqquz eləmir?
Sən də gəl  get cəzanı al –
sən də qoşul hamımıza:
Tanrı ölüm hökmü kəsib
doğulmaq günahımıza.
Ha çalsan qəmgin havalar
qəmi oynatmaz, ay uşaq.
Adam göz yaşı içində
gəmi oynatmaz, ay uşaq.
DEYİRƏM  QÜRBƏTDƏNƏM
              
Noolsun bu vətəndənəm,
noolsun bu kənddənəm.
Soruşurlar haralısan,
deyirəm Qürbətdənəm.
Bu ruh bu cannan əlbirdi,
bu sümük bu dəriynən…
Gedən ömrə ƏL eləyir
saat öz KƏFKİRİYNƏN.
                  
Bir ağır qəzaya düşdük
bir gündə, bir saatda –
Kimi maşın altda qaldı,
kimi Allahın altda.
BU GÜN VAXTIM YOXDU, BU GÜN ÖLÜRƏM
Yaranın üstü tək açıldı gözün -
indi bu yaradan axan qandı su.
Dərdin doquzuncu mərtəbəsində
bizim gözümüzdə saatnandı su.
Səni necə atım, necə, bilmirəm -
bir zərsən düşmürsən heç üzü üstə.
Şəklini asdığım mıx qalıb ancaq
sinə divarımın iç üzü üstə.
İki tərəfin var – gözlərin, dilin:
bu işıq gələndi, o da it hürən…
Gələ bilməyəcəm sənnən görüşə,
bu gün vaxtım yoxdu, bu gün ölürəm.
GÖRÜNÜŞ
Miz üstə şair başı
başda şer havası...
Siqaret kötüyüylə
dolmuş sərçə yuvası.
Saatın əqrəbləri
biri-birinin üstə:
qıfılnan bağlanıblar
üçü də «bir»in üstə.
O körpənin alnında
iki kəlməlik yazı:
bax, elə beləcə də
yazılıb ki «nə yazım?»
AY NARAHAT, DARIXMA
Sən mənim yolayrıcımdın,
səndən yüz yana döndüm.
Gah sağa döndüm, gah sola
və bir gün sona döndüm.
Ağla göz yaşlarınla yu –
sifətini ağ saxla…
Məni dilinin ucunda
dişindən uzaq saxla.
Ay mənsiz dözə bilməyən,
ay narahat, darıxma.
Səhər-axşam başına döy –
başını qat, darıxma.
DÜNƏN TOYUMDA İDİM
Neynək, iş-işdən keçib,
olan-olub, deyirlər…
Sən məni öldürəndə
görən olub, deyirlər.
Gir tabutum altına –
çətirlən çıx gəzməyə…
Qanımı səp üstünə –
ətirlən  çıx gəzməyə.
Təki kefin kök olsun,
mənim zalım sevdiyim…
Dünən TOYUMDA idim –
yerin məlum, sevdiyim.
SƏNİ VURMAĞA DA QALXMAZ ƏLLƏRİM
Buludlar tozdurmu belə qopular
yağışın yol keçib axdığı yerdən?...
İlahi,  indicə bir gül çıxacaq
dag öz ürəyini sıxdığı yerdən.
Səni vurmağa da qalxmaz əllərim
atılsa üzünə ləçək tellərin…
səndən vəfalıymış sənin yolların –
hələ də keçirlər baxdığım yerdən.
Əh… birin bilirsən sən də, birin yox –
daha yıxılıram, heç xəbərin yox…
Gördüm ki  tutmağa özgə yerim yox,
tutdum yıxılmağa qorxduğum yerdən.

GÜNDÜZDÜ, QARANLIQ İÇİNDƏN KEÇİR
Hər gün ad günüdü dünyada bəlkə –
hər gün bu dünyada il tamam olur.
Gündüzdü qaranlıq içindən keçir,
yalandı deyirlər ki, axşam olur.
Gecə ki yuxuda axşam görürsən,
səhər gündüz olur – yuxun çin çıxır…
Yatırsan ayılıb xoş gün görəsən,
ayılıb görürsən yenə gün çıxıb.
Baxdım, nə qapısı, nə bacası var,
baxdım çöl-bayırı görməyən evə:
Bəs axşam haradan girir qaranlıq
gündüz gün işığı girməyən evə?
QORXUT UŞAĞINI SALAM ƏMİYNƏN
Sancıldı köksünə oxun itisi –
hayıf pozdu köynəyinin ütüsün…
Arzum yox, pulum yox, nəzir qutusu
mən nə niyyət tutum, nə salım sənə?...
Həkiməm xalatım kəfən, qəm iynəm,
qorxut uşağını Salam əmiynən…
Qollarım bağlanıb qopuz simiynən,
həə, ərə gedən qız, nə çalım sənə?
Boğulub üzürəm, batıb gedirəm…
Başımı əsa tək tutub gedirəm…
Səni həmişəlik atıb gedirəm,
işdi dönər olsam, nə alım sənə?
GƏL GEDƏK OTURUB SAATA BAXAQ
Neynirdim bu boyda ömrü ilahi,
bu boyda yırtıq yox bu yamaq üçün…
Bir göz qırpımınca ömür verəydin –
o da ki gözümü qapamaq üçün.
Mən ki GÜNÜN gecə gözətçisiydim,
niyə basdı yuxu, nooldu yatdım?..
Bir uzaq yol gəldi bu baxt mənəcən,
o da gələn kimi yoruldu yatdı.
Söndür ekranları, ta bundan belə
nə filmə, nə də ki həyata baxaq.
Deyirlər saatda yaxşı vaxt gedir –
gəl gedək oturub saata baxaq.

BİR QIZ ÜSTÜMDƏ SAÇ YOLUR
Bizə dərd gələndə bu it
hürmür, ilahi, hürmür.
Keçib korlamaq istəmir,
qıymır ömür yoluna –
bir adam sən verən ömrü
sürmür, ilahi, sürmür.
Mən də qəbir qapısını
döyürəm nəfəs ilən.
Bir qız üstümdə saç yolur
hörmür, ilahi, hörmür.
YOLLAR KÖRPƏ BÜKMƏYƏDİ
Körpələr yollar açmağa,
yollar körpə bükməyədi…
Bu dünyanın daxılları
içndə gül əkməyədi.
Bir azdan bel də əyilər
ki əllər çəliyə çatsın.
Tanrı bizi böyüdür ki,
başımız tələyə çatsın.
Belə… nə sevinc gülməyə
və nə dərd ağlamağadı…
Bu dünyanın çiçəkləri
süpürgə bağlamağadı.
SAC ÜSTDƏ QOVRULAN QAR DƏNƏSİYƏM
Ad günüm… bir il də ötdü noolsun?!..
Bir azca təzəyəm, bir azca qədim.
Ax, yığdım telefon nömrəsi kimi
otuzbir yaşı da, «ora düşmədim».
Sac üstə qovrulan qar dənəsiyəm,
Bilmirəm yaydımı, ya qışmı indi.
Allah, mən içimi yedim qutardım,
bu dəri süfrəni yığışdır indi.
Atsana bu ağır çəkiylə məni,
yarı ruh - yarı can bölüb atsana.
Bu yer kürəsini çəkməmin altdan
bir lopa palçıq tək silib atsana.
BİR QURTUM SU  VERİN
Yazmaq - qələm kimi yonulmaqdı da,
yonulub kağızdan yuxa çıxıram…
Qara günlər çıxır  kir kimi məndən,
yuyunub beş arşın ağa çıxıram.
Nə yanğı söndürmək, nə içmək üçün –
bir qurtum su  verin tüpürmək üçün…
Sənin ad gününə gül dərmək üçün
sinəmə çəkdiyin dağa çıxıram…
Öz üstümə qoşun göndərən şaham…
Yellər də qoşuldu mən çəkən aha…
Səni axtarmağa gedirəm daha –
ta mən də bu gündən yoxa çıxıram.
BİR DƏQİQƏLİK SÜKUTNAN
Biz də ölərik, doğmam,
basdırarlar bizləri də.
Bir dəqiqəlik sükutnan
susdurarlar bizləri də.
Biz özümüz sonsuz uzaq,
qəbrimiz yanaşı olar.
Dünyada tək bizdən hündür
ikicə baş daşı olar.
Qəbrimiz üstə ot bitər,
yarpaq keçər aramızdan.
Aramızdan su da keçmir,
torpaq keçər aramızdan.
ATANDA BİR BAXAYDIN DA…
Bir gün məni axtararsan,
məndən gen düşən sevdiyim.
Nağıldan sonra alma tək
gözümdən düşən sevdiyim.
Axtararsan, axtararsan
tapa bilməzsən sən məni.
Atanda bir baxaydın da
hayana atmısan məni.
İşdən də xəbər alarsan,
«yerində yoxdu» deyəllər…
Özünü divardan asıb
harasa çıxdı – deyəllər.
GƏZİRİK BİR ATIN ÜSTDƏ PİYADƏ
Bu əyri dünyanın xəritəsini
yapışdır bəzək tək düz divarına…
Qələmi mıx kimi çalıb durmuşam,
asmağa şey yoxdu söz divarına.
Saqi, bu quyudu, yoxsa ki badə?..
Gəzirik bir atın üstdə piyadə…
Buğda dırmaşdırır min ildi Adəm
Həvvanın uçulmuş qız divarına.
Bir böyük ölüm ver, qoy bəsim olsun…
Çörək - daşdan çıxan nəfəsim olsun…
Hər evin xatirə lövhəsi olsun -
hər kəs mismarlansın öz divarına.
MƏN AĞI DEMƏYİN BOŞBOĞAZIYAM
İlahi, ağzımın dadımı qaçıb –
yağışın duzludu, qarın şit düşür?!..
Bir açar da düşməz aça qapını,
amma bağlamağa hər kilid düşür.
Elə nazilmişəm, quş boğazıyam…
Büstün qəhər tutmuş daş boğazıyam..
Mən ağı deməyin boşboğazıyam,
çənəmin altına yüz meyid düşüb.
Dil öyrən vəsiyyət deməyə, qağa…
Götür qulluğuna məni «ağ» ağam…
Gedirəm çürüyüb sümük olmağa,
gör ha, dalımca da bir ac it düşüb.                        
ÖLƏSƏN BİR DÜŞMƏN SEVİNDİRƏSƏN
Ölüb yıxılasan yıxılanda da…
Salxım buzlar kimi sınıb gedəsən…
Deyirlər torpağın altı soyuqdu,
nola, qəbrinə də yanıb gedəsən.
Gözlərin tavana dəyib - qayıda,
ürəyin atlanıb çöllərə düşə…
Salıb itirəsən xatirələri,
ancaq etibarlı əllərə düşə.
Öləsən bir düşmən sevindirəsən,
ardınca barı bir «sağ ol»un ola …
Gözünü qapaya bir qız əlləri –
bu, sənin ilk qadın sığalın ola! 
QOLLARIM GÖYLƏRDƏ KOR AĞACIDI
Ya ovçu əlindən, ya quş başından -
kim deyər hansından tələ dartılır?..
Onunçun düşmür ki yerinə heç nə,
hər şey bu dünyada  belə dartılır.
Ax, bu qara baxtın o ağ saçları
göründü altında qızıl tacların…
Yel əyə bilməzdi bu ağacları,
yarpaqlar özləri yelə dartılır.
Öldüm sevdasından bar ağacının…
Qollarım göylərdə  kor ağacıdı…
Kəndiri rezinmiş dar ağacımın -
bəxtəvər başıma, hələ dartılır!..
NECƏ ÖLÜRSÜZ, DOSTLAR?
Xoş gördük, qulluğunda
çayçı duran dostlarım…
Təkcə dizinin aşığı
alçı duran dostlarım.
Uduşda qəbir qoyulan
bu oyun bitmir hələ:
yaş üstünə yaş yığırıq,
xalımız çatmır hələ.
Gör haçandı görüşmürük,
necəsiz, əziz dostlar?
İndi necə yaşayırsız,
necə ölürsüz, dostlar?
SON İTKİM
(Mərhum Ceyhun Nağı üçün)
Dərd verdinsə, çəkiləcək – buna şübhən olmasın –
noolsun bir az ağırdı və noolsun ağrıdı.
Yalandır ki, guya zaman hər yaranı sağaldır –
zaman məlhəm deyil, qardaş, olsa-olsa sarğıdı.
Sən sığına biləcəyin heç yerə sığmırdın ki:
Genişlərin bir yolu var – öz içinə qapılmaq!
Uçmuş bir binanın altda sağ qalmış adamlartək
bilmirdin nə istəyirsən – tapmaq, yoxsa tapılmaq.
İndi məndən soruşurlar: "buna nə olub öldü?” –
deyimmi boş şeydi ürək?..
Məsələn,  bir tikə çörək dalınca qaça-qaça
Ceyhun yorulub öldü.
Ancaq ölüm belə olmur, sən günəşə gülürdün
bir ömür uzunluğuyla uzanıb yoxuşlara.
Səni torpağa tapşıran dostların da şahiddi:
gözün zülmətə sarıydı, üzünsə baxışlara.
İçim bom-boş qalıb indi, qəhər də yoxa çıxıb,
neçə illik ağrılar da sanki çıxıb canımdan.
Niyə mənə belə gəldi ki sən son itkim idin –
səndən sonra daha heç kim getməyəcək yanımdan.
Dərd verdinsə, çəkiləcək – buna şübhən olmasın.
Noolsun bir az ağırdı və noolsun ağrıdı.
Yalandır ki, guya zaman hər yaranı sağaldır –
zaman məlhəm deyil, qardaş, zaman ancaq sarğıdı.

YAŞ YORĞUN GÖZLƏRİN TƏRİDİ…
Yuxu dərmanıymış içimdə qəhər -
udub bu günü də yatdım bir təhər…
Gün döydü, qapı tək açıldı səhər,
gördüm gecə çıxır işıq içindən.
Üzü dönük baxtın üzü bəridi…
Yaş – yorğun gözlərin axan təridi…
Dünya – altı sümük üstü dəridi,
biz də bu bədənin boşuq içində.
Qələm – barmaqların altında tətik…
Ömrün daxılında hər gün bir qəpik…
Torpaq yeyir bizi bişdik - bişmədik,
gedirik bir taxta qaşıq içində.
Pərviz Cəbrayıl





Oxşar xəbərlər
Xəbər lenti
Sorğu
Müharibən başlamasını istəyirsinizmi?

Səs ver Nəticələr


Cəmi səslər: 1245