- Azərbaycan itirdiyi əraziləri azad edə bilib –Britaniyanın XİN başçısı
- 14 yaşlı Ruslanın anası: İşıq pulunu belə ödəyə bilməmişik, qaranlıq evdə iki övladımla qalmışam
- Tələbələr üçün gediş haqqı İstanbulda 7 qəpik, Azərbaycanda 50 qəpikdir – Ekspertdən açıqlama
- Bakcell-dən abunəçilərə geniş seçim imkanı verən STAR tarifi
- 400 minlik tender: Dövlət Agentliyi AFTAFA, ÇƏKİC, DIRMIQ alacaq
Pezeşkiandan İNQİLABİ ADDIM - Bu QƏRAR ləğv edilə bilər
Deputat: “İranda heç bir prezident belə bir cəsarəti edə bilməyib, çünki...”
“İranda küçədə hicabsız gəzənlərə, yaxud hicabı düzgün bağlamayanlara qarşı fiziki güc tətbiq edilməsinin heç bir hüquqi əsası yoxdur”.
Bu sözləri İranın Baş prokuroru, höccətülislam Məhəmməd Məhdi Azad Xuzistan əyalətinin Əhvaz şəhərindəki tədbirin açılışındakı çıxışında bildirib (Report).
Onun sözlərinə görə, hicabın olmaması və ya düzgün bağlanmaması ilə bağlı bir çox tədbirlər görülüb və görüləcək: “Biz dəfələrlə demişik ki, hüquqi addımların müzakirəsi bu məsələdə xəttin sonudur. Hicabsızlığa qarşı ilk növbədə tədbir görülməlidir. Heç kimin küçədə kiməsə fiziki hücum etmək hüququ yoxdur”.
Baş prokuror həmçinin küçələrdə din xadimləri və mollalara hücumu da pisləyib.
Bəllidir ki, Qurani-Kərimin “Bəqərə” surəsində “Dində məcburiyyət yoxdur” ayəsi yer alıb. Bu ayədən çıxış edərək, demək olarmı ki, baş prokurorun yuxarıdakı açıqlaması məlum hadisələrdən İranda hicabın bundan sonra məcburi olmayacağı anlamına gəlir? Elədirsə, bunu yeni prezident Məsud Pezeşkianın daxildə ilk islahatı saymaq olarmı?
Qeyd edək ki, bu ilin mart ayında da İran millət vəkillərindən biri demişdi ki, hakimiyyət icbari hicab qaydasını pozanlar üçün maliyyə cərimələri məsələsini müzakirə edir. Əmirhüseyn Bankipur dövlət televiziyasına deyib ki, bu, hicab qaydasının pozulmasına görə şallaq kimi fiziki cəzadan və ya cinayət işlərinin açılmasından imtinanın başlanğıcı ola bilər.
Nəzərə çatdıraq ki, iranlılar arasında məcburi hicab qaydalarından narazılıq xüsusilə də 2022-ci ildə gənc qadın Məhsa Əmininin polisdə müəmmalı şəkildə ölməsindən sonra daha da artıb və əslində ölkəni bürümüş etiraz aksiyalarının əsas hədəflərindən biri də hicab olub.
Bankipur vurğulayıb ki, əsas hökumət və dövlət strukturları arasında hicab qaydasının pozulmasına görə yalnız pul cəriməsi tətbiq olunmasına dair konsensus əldə olunub.
Deputat bunu da bildirib ki, bu konsensus əldə olunmazdan əvvəl hicab qaydasını tətbiq edən əxlaq polisinin və cinayət işləri qaldırılmasının lazımi effekt verməməsi və əksinə etirazlara səbəb olması qiymətləndirilib.
Millət vəkilinin dediyinə görə Mədəni İnqilabın Ali Şurası və Ali Milli Təhlükəsizlik Şurası da daxil əsas dövlət qurumları belə bir qərara gəliblər ki, hicab qaydasının tətbiqində pul cərimələri daha az qarşıdurma yaradan tədbirdir.
Bankipur ötən ay işarə etmişdi ki, Hicab və Bakirəlik qanununun yeni layihəsində hicab qanununu pozanlar üçün 30 milyon İran rialı (50 dollar) məbləğində cərimə nəzərdə tutulacaq. Qanunu təkrar pozanlar əlavə cərimə ödəməli ola bilərlər. Lakin polisin sözçüsü hələlik bu barədə bildirişin alınmadığını deyib.
Sözügedən qanun layihəsində qanunu pozan qadınlara qarşı tədbir görülməsi üç kəşfiyyat idarəsi - Kəşfiyyat Nazirliyi, İnqilab Keşikçilərinin Kəşfiyyat təşkilatı və Ədliyyənin Kəşfiyyat İdarəsi ilə yanaşı, polisə və Bəsic qüvvələrinə həvalə edilir.
“Hengaw” insan haqları təşkilatının son hesabatında deyilir ki, 2023-cü ildə azı 147 qadın fəal İran ədliyyə sisteminin mühakiməsinə məruz qalıb. Çıxarılan hökmlərə həbs, şallaq, bir halda isə ölüm cəzası daxildir.
Ümumilikdə 139 qadın fəal 553 il və 10 aylıq həbsə məhkum edilib. 10 nəfər isə həbs cəzasından başqa 557 şallağa da məhkum olunub ki, bu da İranda qadın fəallara sərt cəzaların kəsildiyini göstərir.
2022-ci ilin sentyabrında 22 yaşlı Məhsa Əmini guya hicab qaydasını pozduğuna görə saxlanandan və polis nəzarətində vəfat edəndən sonra İranı etirazlar bürüyüb, qadınlara daha çox azadlıqlar tələb olunub. Ədliyyə sistemi deputatların dəstəyi ilə etirazlara sərt reaksiya verib.
Çoxsaylı etirazçılar daxil olmaqla minlərlə insan, o cümlədən jurnalistlər, vəkillər, fəallar, rəqəmsal hüquq müdafiəçiləri saxlanılıb. Azı doqquz etirazçı edam edilib. İnsan haqları qrupları və bəzi Qərb hökumətləri məhkəmələri “saxta” adlandırıb.
BMT-nin İnsan Haqları Şurasının fakttoplama komitəsi qadınlara qarşı belə sərt tədbirləri bəşəriyyətə qarşı cinayət kimi qiymətləndirib.
Ceyhun Məmmədov
Millət vəkili, ilahiyyat üzrə fəlsəfə doktoru Ceyhun Məmmədov mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a deyib ki, məsələyə dini nöqteyi nəzərdən yanaşıldıqda, islama görə, hər bir müsəlmanın hicab taxması vacibdir: “Zaman-zaman müxtəlif yanaşmalar olsa da, amma dində bu məsələ öz əksini tapıb. Konkret Quran ayələrində hicabın vacib olması məsələsi vurğulanır. Ona görə əksər müsəlman ölkələrində, islam dövlətlərində bu bir qayda olaraq tətbiq olunur. Qəbul edilmiş qərar ondan ibarətdir ki, müsəlman ölkələrində islam qaydaları ilə idarə olunan dövlətlərdə hicab məsələsi bir normadır. Bunun tətbiqinə bütün islam dövlətləri, şəriətlə idarə olunan dövlətlər, o cümlədən İran, Əfqanıstan çox həssas yanaşırlar və buna əməl olunmasına ciddi nəzarət həyata keçirirlər. Dində məcburiyyət yoxdur ayəsinə gəldikdə isə bu ayə ilə bağlı da müxtəlif şərhlər var. Əsas irəli sürülən yanaşma ondan ibarətdir ki, dinimizə görə, insanların hansısa dinə etiqada məcbur edilməsi qəbuledilməzdir. Yəni bu, məcburi şəkildə olmamalıdır. Hər bir insan inanaraq daxilən imana gəlməlidir. Məsələyə digər aspektdən yanaşsaq, şəriət dövlətlərinin özünə xas qayda və normaları var. Dini qaydalarla idarə olunan dövlətlərdə bu məsələlərə yanaşma bir az fərqlidir. Onlar cəmiyyətdə islam ənənələrini qorumaq üçün, islam dəyərlərinin məcburi şəkildə həyata keçirilməsi üçün zaman-zaman müəyyən addımlar atırlar. Məsələyə o anlamda yanaşanda bu gün İranda belə bir qaydanın tətbiq olunduğunu görürük. İranda tez-tez istifadə etdikləri ”qırmızı xətt" ifadəsi var. İran kimi dövlət üçün hicab məsələsi “qırmızı xətt”dir. Nəzərə alsaq ki, hazırda İranı ali dini lider idarə edir, hakimiyyətdə islamçılardır. Ona görə yaxın vaxtda İranda hicabla bağlı qadağanın aradan qaldırılması qeyri-mümkün görünür. Çünki İranı idarə edənlər üçün, ali dini liderin ətrafında olan insanlar üçün bu, “qırmızı xətt”dir. Buna görə də düşünmürəm ki, yaxın vaxtda hicabla bağlı hansısa güzəşt olsun. Ola bilər ki, bu cür sərt addımlar aradan qalxsın, amma ümumilikdə hicabın istifadə olunmamasına razılıq verilməsi hələ ki görünmür. Onu da nəzərə almalıyıq ki, İranda prezidentlərin məhdud səlahiyyətləri var. Onlar bütün addımları ali dini liderlə razılaşdırırlar. Ali dini liderin razılığı olmadan İran prezidenti heç bir qərar qəbul edə bilmir, heç bir addım ata bilmir. Əgər hansısa bir qərar qəbul edərsə, onun ən qısa vaxtda hakimiyyətdən uzaqlaşdırılması üçün İranın idarəçilik sistemində norma və qaydalar var. Ona görə heç bir prezident belə bir cəsarəti edə bilmir".
Yada salaq ki, İranda 1979-cu il İslam inqilabından sonra qadınlar üçün hicab məcburi elan edilib. 2023-cü ilin sentyabrında “Hicab və bakirəlik” haqqında qanun qəbul olunub. Bu qanunda hicab qaydasını pozan qadınlar üçün 10 il müddətinə azadlıqdan məhrumetmə cəzası nəzərdə tutulub.
Belə qadınlara qarşı habelə 360 milyon İran rialı (8522 dollar) cərimə və ya şallaq cəzası da tətbiq oluna bilər. Bundan əvvəlki qanunda belə pozuntular üçün həbsxana cəzasının müddəti 2 il, cərimə isə 12 dollar idi. İnsan haqları müdafiəçilərinin məlumatlarına görə, etiraz aksiyaları müddətində 600-dək nümayişçi həlak olub, 20 minədək şəxs həbs edilib.
- Tələbələr üçün gediş haqqı İstanbulda 7 qəpik, Azərbaycanda 50 qəpikdir – Ekspertdən açıqlama
18 sentyabr 2024 19:30
- İnqilabi KƏŞF - Artıq KOR insanlar da GÖRƏCƏK
18 sentyabr 2024 08:31
- MN-in Mətbuat xidməti ləğv edildi
17 sentyabr 2024 23:15
- Gürcüstan parlamentindən vacib qərar: LGBT qadağan edildi
17 sentyabr 2024 20:44
- Ermənistanda məktəblərdə RUS DİLİ deyil, FRANSIZ DİLİ ÖYRƏDİLƏCƏK- QƏRAR
17 sentyabr 2024 15:50
- Bakıda LAÇIN məktəbində kütləvi dava: Şagirdlər himn yerinə söyüşə qulaq asdılar - VİDEO
17 sentyabr 2024 14:51
- SON DƏQİQƏ! Elman Paşayev Moskvada SAXLANILDI
17 sentyabr 2024 10:55
- ABŞ Dövlət katibi İlham Əliyevə zəng etdi
16 sentyabr 2024 22:08
- MSK nəticələri Konstitusiya Məhkəməsinə göndərdi
16 sentyabr 2024 21:45
- MSK parlament seçkilərinə YEKUN VURDU - SİYAHI
16 sentyabr 2024 15:11
- Azərbaycan itirdiyi əraziləri azad edə bilib –Britaniyanın XİN başçısı
18 sentyabr 21:48
- 14 yaşlı Ruslanın anası: İşıq pulunu belə ödəyə bilməmişik, qaranlıq evdə iki övladımla qalmışam
18 sentyabr 19:48
- Tələbələr üçün gediş haqqı İstanbulda 7 qəpik, Azərbaycanda 50 qəpikdir – Ekspertdən açıqlama
18 sentyabr 19:30
- Bakcell-dən abunəçilərə geniş seçim imkanı verən STAR tarifi
18 sentyabr 19:13
- 400 minlik tender: Dövlət Agentliyi AFTAFA, ÇƏKİC, DIRMIQ alacaq
18 sentyabr 18:18
- Bulvar İdarəsinin sədri 2 MİLYONU mənimsəməkdə İTTİHAM OLUNUR
18 sentyabr 18:04
- Baş Prokurorluq vəkil Adəm Məmmədov barəsində şikayətçiyə CAVAB VERDİ
18 sentyabr 16:30
- Fəxri Xiyabandakı məşhur cütlük - Üzeyir bəylə Məleykə xanım niyə övlad sahibi ola bilmədi...
18 sentyabr 13:53
- Tatarıstanda qadın terrorçular saxlanılıb - - cihadçılara seks xidməti... - VİDEO
18 sentyabr 13:17
- Prezidentdən Xankəndi, Xocalı, Xocavənd və Ağdərə ilə bağlı - Sərəncam
18 sentyabr 12:18
- Xaricdən toyuq əti Azərbaycana 3, mal əti isə 7 manata gətirilir
18 sentyabr 11:12
- Nəcməddin Sadıkovu görün hansı qüvvələr QORUYUR - SENSASİYA
18 sentyabr 09:36
- İnqilabi KƏŞF - Artıq KOR insanlar da GÖRƏCƏK
18 sentyabr 08:31
- Ölkə əhalisinin yarıdan çoxu Bakı, Abşeron və Sumqayıtda yaşayır? – Statistika
18 sentyabr 03:21
- Dövlət Sərhəd Xidməti bu şirkətdən QALXAN, QILINC, XƏNCƏR alır
18 sentyabr 03:11
- Cəbrayılda 1 MƏNZİLİN tikintisi 160 MİN MANATA başa gələcək
18 sentyabr 03:01
- Son 10 ildə azərbaycanlılar Türkiyədən 10 MİN MƏNZİL ALIB
18 sentyabr 02:41
- Azərbaycandan xarici ölkələrə 20 MİN BAŞ ƏTLİK DİRİ AT satılıb
18 sentyabr 02:08
- Bakı əhalisinin sayına görə şəhərlər arasında 208-ci yerdədir – Siyahı
18 sentyabr 02:00
- ŞOK ! Türkiyənin ERMƏNİ DEPUTATI: Zəngəzur yolu Ermənistanın sonu olacaq
18 sentyabr 01:45
- Bu gün Azərbaycanda Milli Musiqi Günüdür
18 sentyabr 01:15
- MN-in Mətbuat xidməti ləğv edildi
17 sentyabr 23:15
- Polad Bülbüloğluna Başqırdıstanın Xalq artisti adı verildi
17 sentyabr 21:44
- Gürcüstan parlamentindən vacib qərar: LGBT qadağan edildi
17 sentyabr 20:44
- Narin Güranın ölüm səbəbi məlum oldu
17 sentyabr 19:21
- Sevindik Hətəmov Hacıqabula İCRA BAŞÇISI TƏYİN OLUNDU
17 sentyabr 16:54
- Salyanın icra başçısı vəzifəsindən azad olundu, yenisi təyin edildi - SƏRƏNCAM
17 sentyabr 16:36
- Ermənistanda məktəblərdə RUS DİLİ deyil, FRANSIZ DİLİ ÖYRƏDİLƏCƏK- QƏRAR
17 sentyabr 15:50
- Rusiyada müharibəyə getmək istəməyən azərbaycanlılar: Ya GÜLLƏLƏYƏCƏKLƏR, ya da...
17 sentyabr 15:39
- Bakıda -Yüksək səsli MUSİQİYƏ görə HƏBS OLUNDU
17 sentyabr 15:21