Heydər Əliyev bizi çağırdı və Elçibəyin gecə qaçdığını bildirdi
Azərbaycanın 2-ci Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Bakıdan Kələkiyə getməsindən 31 il ötür.
Globalinfo.az mövzu ilə bağlı həmin illərdə deputat olmuş Cümşüd Nuriyevlə müsahibəni təqdim edir:
– Cümşüd bəy, həmin dövrdə deputat idiniz, hadisələrin episentrində olmusunuz. O dövrü necə xatırlayırsınız?
– Rəhmətlik Elçibəy and içən zaman dedi ki, “bir il sonra məni də yola salacaqsınız”. Həmin an onun dediklərinə fikir vermədilər. Dediyi kimi də oldu. 17 iyun 1992-ci ildə and içdi, tam bir il sonra 1993-cü ildə səhər zəng etdilər ki, Heydər Əliyev bizi çağırır. Getdikdə isə Elçibəyin gecə qaçdığını bildirdi. Dedi ki, Elçibəy harasa gedib, yeri bilinmir. Artıq qərar qəbul etmək məsələsi gündəmə gəldi ki, əgər prezident ölkədə yoxdursa, o zaman səlahiyyətləri spikerə keçsin. Bir neçə saat sonra dəqiqləşdirildi ki, Əbülfəz Elçibəyin təyyarəsi Naxçıvan aeroportuna enib. Ordan da Ordubad rayonunun Kələki kəndinə gediblər. Amma əvvəlcə belə məlumat yayılmışdı ki, onun təyyarəsi Türkiyə istiqamətinə uçub.
– Müharibə gedirdi, ölkədə qiyam baş vermişdi. Prezident belə vəziyyətdə paytaxtı heç kimə demədən tərk etmişdi. Həmin ərəfədə dövləti kim idarə edirdi?
– Bu istiqamətdə Milli Məclisin iclaslarında qızğın müzakirələr başladı. Bəzi deputatlar bildirdilər ki, prezident başqa ölkəyə getməyib, respublika ərazisindədir, ona görə səlahiyyətlərini özündə saxlamalıdır. Əbülfəz Elçibəy özü də bu fikirdə idi. Deyirdi ölkəni Kələkidən idarə edəcək. Bu qeyri-ciddi söhbət olduğuna görə Milli Məclisdə qərara gəldik ki, onun səlahiyyətləri spikerə verilsin. Beləliklə, 1993-cü ilin iyun ayının 24-də Elçibəyin səlahiyyətləri qanuni yolla Ali Sovetin sədrinə verildi. Çünki ölkə ərazisi kifayət qədər problemlərlə üz-üzə idi. Torpaqlarımız işğal olunurdu. Şuşa və Laçın 1 il öncə işğal edilmişdi. AXC iqtidarı dövründə Kəlbəcər getdi. Vəziyyət çox pisləşmişdi. Ona görə qərara aldıq ki, səlahiyyətlər Heydər Əliyevə verilsin. Avqust ayında da referendum keçirildi.
– Deyirlər ki, Surət Hüseynov “Azneft” meydanında “Qrad” qurğularından Prezident Aparatının binasını atəşə tutacaqdı. Doğrudanmı belədir?
– Vallah, elə bir şey olmayıb. Amma Surət Hüseynov bəyan etmişdi ki, Bakıya gəlsə, cəbhəçiləri Azadlıq meydanında dar ağacı qurub, asacaq. Heydər Əliyev olmasa idi, Surət Hüseynov onların hamısını asacaqdı. Heydər Əliyev bir hissəsini qorudu, bir hissəsi nəzarətə götürüldü deyə, sağ qaldılar. Sağ qalanlar gedib Heydər Əliyevə rəhmət oxusunlar.
Bilirsiniz ki, Gəncədə 709-cu hərbi hissənin ləğv olunması ilə bağlı orada qarşıdurma olmuşdu, ölənlər var idi. Əsas səbəb də elə bu idi. “Qrad” qurğusu isə şişirdilmiş söhbətdir.
– Cümşüd bəy, Elçibəy necə prezident idi?
– İdarəçiliyi zəif idi. Adam açıq şəkildə inciyib getmişdi…
– Prezident Bakını tərk etməsə idi, hadisələr hansı yöndə gedə bilərdi?
– Heydər Əliyev o barədə sülhpərvər adam idi. Onun əsas işi ölkədə vətəndaş müharibəsini aradan qaldırmaq olub. 6 ay biz Heydər Əliyevlə birlikdə çalışdıq. Ona qədər açığı, idarəçiliyin nə olduğunu bilmirdik. Adam daha çox dövlətin müstəqilliyini qorumaq istəyirdi, çalışırdı ki, başqa dövlətlər bizə ağalıq etməsin. Elçibəy getməsə də qarşıdurma olmayacaqdı. Elçibəyin nə düşündüyünü deyə bilmərəm, amma cəbhəçilər deyirdilər ki, Elçibəy getsin, sonra qayıdar və beləliklə Heydər Əliyevlə qarşıdurma yaşanar. Bu, yanlış seçim idi. Elçbəyi də kimsə başa saldı ki, gedib Kələkidə otursa, hər şey qaydasına düşəcək. Allah rəhmət eləsin, o da saf adam olduğu üçün inanırdı. Bəlkə də, elə düz edib getdi.
Cümşüd Nuriyev
– Niyə belə düşünürsünüz?
– Çünki özü də gördü ki, yanındakılar onun tapşırıqlarını icra etmirlər. Ümumiyyətlə, onlar çox şeyləri düzgün yerinə yetirmirdilər. Özü də artıq yorulmuşdu. Bəlkə də, Elçibəy ideal variantı seçdi. Hətta deyərdim, Bakını tərk etməsi ən doğru qərar idi. Siyasi cəhətdən Əbülfəz Elçibəyi tənqid edə bilərik, amma başqa məsələlərdə yox.
– Deyilənə görə, Əbülfəz Elçibəyə qarşı sui-qəsd planlaşdırılmışdı.
– Tamamilə yalan söhbətdir. Əgər öldürmək istəyən olubsa da, yəqin öz ətrafındakılardan kimsə olub. Surət Hüseynovu nəzərdə tuturlarsa, adam elə Gəncəyə gedəndə öldürərdi də onu. Hər ikisi də dünyasını dəyişib, indi kimsə onların adından yalan danışır. Bu, heç də doğru hərəkət deyil. Bir şeyi də xatırladım ki, Surət Hüseynova Milli Qəhrəman adını məhz Elçibəy vermişdi, onu korpus komandiri təyin etmişdi.
– Surət Hüseynovun cəbhəçiləri asmaq istədiyini dediniz az öncə…
– Bəli, o, cəbhəçiləri sevmirdi. Amma asmaq istədikləri axı Elçibəy deyildi. Pənah Hüseyn və İsa Qəmbər idi. Onun işi bu iki adamla olub. Hətta deyərdim ki, siyahıda elə birinci yerdə onlar olublar (gülür).
– Bəs buna səbəb nə idi?
– Çünki Elçibəydən çox onlar hakimiyyətə yiyələnmişdilər. Elə bu iki adam nə istəsələr, onu da edirdilər. Əbülfəz Elçibəy çox saf adam idi. Onun qədər hakimiyyətdə saf adam tanımıram. O, həddən artıq sadə və gözəl insan olub. Bilirsiniz, dövlət başçısı bir az sərt olmalıdır. Amma bu adamda yıxdığını kəsmək məsələsi yox idi. Onu kimsə öldürmək istəsə, ən azından biz bilərdik.
Yazıda adı çəkilən şəxslərin mövqeyini dərc etməyə hazırıq.
Zaira Akifqızı
- Prezidentdən MÜHÜM FƏRMAN
28 sentyabr 2024 14:30
- Azərbaycanda pionerlər niyə öldürülürdü?
28 sentyabr 2024 11:58
- Qüdrət Qurbanova yeni vəzifə verildi - Heydər Əsədovun yerinə gətirildi
27 sentyabr 2024 18:12
- Sumqayıtda futbolçular isti su tapmır... - 100 mindən çox borcu kim ödəməlidir?
27 sentyabr 2024 00:02
- İqtisadi məsələlərə həsr olunmuş müşavirə keçirildi, Prezident çıxış etdi (FOTO/YENİLƏNİB)
26 sentyabr 2024 15:29
- Prezident müşavirə keçirdi
26 sentyabr 2024 15:09
- Prezident qırıcıda... - Video
25 sentyabr 2024 22:16
- İlham Əliyevə çoxməqsədli JF-17C təyyarələri təqdim olundu
25 sentyabr 2024 11:08
- Əli Həsənovun qəza törədən nəvəsinə qarşı daha bir iddia - 150 min manatlıq dava
24 sentyabr 2024 22:44
- Müsavat başqanlığına namizədi öldürəndən sonra tikə-tikə doğrayıblar - ŞOK
24 sentyabr 2024 15:57
- Prezidentdən MÜHÜM FƏRMAN
28 sentyabr 14:30
- NAR YAŞAT Fondu ilə birgə şəhid ailələri üçün layihə həyata keçirilib
28 sentyabr 14:22
- Rusiyalı tatar qızı Miss Europe müsabiqəsinin qalibi olub
28 sentyabr 14:14
- Mahaçqalada dəhşətli partlayış-12 ölü
28 sentyabr 14:05
- Başladılar: Ermənistan və İran Araz çayı üzərindən körpü salır
28 sentyabr 13:51
- Azərbaycanda pionerlər niyə öldürülürdü?
28 sentyabr 11:58
- Sahil Babayevdən nazir müavinin deputat seçilən xanımının yerinə təyinat
27 sentyabr 18:18
- Qüdrət Qurbanova yeni vəzifə verildi - Heydər Əsədovun yerinə gətirildi
27 sentyabr 18:12
- İcra başçısının qalmaqallı oğlu dövlət qurumuna qarşı: Nə baş verib?
27 sentyabr 18:05
- Polad Həşimovun anasından ürəkdağlayan görüntülər - Foto+VİDEO
27 sentyabr 12:14
- Narin Güranın qətlində gizlənən sirr - Əmi göstəriş verib, baldız təşkil edib
27 sentyabr 11:58
- Azərbaycanda Anım Günüdür
27 sentyabr 11:22
- Sumqayıtda futbolçular isti su tapmır... - 100 mindən çox borcu kim ödəməlidir?
27 sentyabr 00:02
- İqtisadi məsələlərə həsr olunmuş müşavirə keçirildi, Prezident çıxış etdi (FOTO/YENİLƏNİB)
26 sentyabr 15:29
- Elza Seyidcahan 100 MİN DƏYƏRİNDƏ qızıllarını LOMBARDDAN geri ala bilmir
26 sentyabr 15:20
- Prezident müşavirə keçirdi
26 sentyabr 15:09
- 27 sentyabr tarixi və müqəddəs gündür - Əli Məsimli yazır
26 sentyabr 13:40
- Japarov Akayevin səhvlərini sadaladı – 99 dəfə yaxşılıq et, bir dəfə səhv, bağışlanmaz
26 sentyabr 12:14
- Azəristiliktəchizat-ın yığılmış zərəri 120 milyon manata yaxınlaşdı
26 sentyabr 11:50
- Bakıda bu universitetin yataqxanalarını bit basıb (VİDEO)
26 sentyabr 11:41
- Vilayət Eyvazov Yevlaxda tapşırıqlar verdi - Fotolar
26 sentyabr 11:24
- Nazirliyin işdən çıxardığı direktor xəstəxanalıq oldu- XADİMƏ qədər hörmətim...
25 sentyabr 22:41
- Prezident qırıcıda... - Video
25 sentyabr 22:16
- 10-a yaxın vəkil Kollegiyadan çıxarılır
25 sentyabr 20:56
- Azərbaycan xanımları ölkəni niyə tərk edir? - Millət vəkili
25 sentyabr 14:49
- Bu gün Qənirə Paşayevanın xatirəsi anılacaq
25 sentyabr 13:49
- 450 min vergi borcu olan şirkət məhkəməyə üz tutdu
25 sentyabr 13:37
- Nazirlər Kabinetində yeni təyinat
25 sentyabr 12:28
- İlham Əliyevə çoxməqsədli JF-17C təyyarələri təqdim olundu
25 sentyabr 11:08
- Köçərli Həsənov vəfat etdi
25 sentyabr 10:58