Dünyanın ən uzun boylu qəbilələrindən biri: Maasailərin sirri nədir?

Son günlər sosial mediada "boy uzatmaq üçün gündə bir saat bu hərəkəti edin" kimi paylaşımlar sürətlə yayılmaqdadır. Bu videolarda insanlar Afrika qitəsinin ən uzun boylu etnik qruplarından biri olan Maasai qəbiləsinin məşhur şaquli tullanma rəqsinə bənzər hərəkətlər edərək boylarının uzanacağını iddia edirlər.
Orta hesabla boyları 190,5 sm olan Maasailər parlaq qırmızı geyimləri və yüz illərdir icra etdikləri sıçrama ritualları ilə tanınırlar. Onlar ayaq barmaqları üzərində, dizləri və qolları bükmədən havaya mümkün qədər yüksələrək bu hərəkəti edirlər. Ancaq həqiqətən bu məşqlər onların uzunboylu olmasına səbəb olurmu? Yoxsa bu genetik faktorlarla əlaqəlidir? Boy uzatmaq üçün tullanmaq həqiqətən effektivdirmi?

Qaynarinfo xəbər verir ki, Türkiyənin "Hürriyet" qəzeti bu suallara cavab tapmaq üçün ortopediya və travmatologiya üzrə mütəxəssis, uşaq ortopediyası üzrə ekspert Dr. Ozan Ali Erdalla danışıb.
Maasailərin boyunun uzun olması bu şaquli tullanma hərəkətləri ilə bağlıdırmı? Ozan Erdal bu iddianın elmi əsaslarını araşdırdığını və beynəlxalq tibbi məqalələrin toplandığı "PubMed" bazasında bu mövzunu dəstəkləyən heç bir araşdırmaya rast gəlmədiyini bildirib. O, Maasailərin genetik olaraq uzunboylu olduqlarını və bu xüsusiyyətin nəsildən-nəslə ötürüldüyünü vurğulayıb:
"Bu qəbilənin daxilindəki evliliklər genetik uzunboyluluğun nəsildən-nəslə keçməsinə səbəb olmuş ola bilər. Bu, onların uzun boylu olmalarının daha məntiqli izahıdır. Nə uşaqlarda, nə də böyüklərdə bu sıçrama hərəkətinin boy uzatmaq üçün faydalı olacağını düşünmürəm".

Mikro sınmalar boyun uzanmasına kömək edirmi?
Maasailərin şaquli tullanmalarının sümüklərdə mikro sınmalar yaratdığı və bunun boy uzanmasına kömək etdiyi iddia olunur. Lakin Ozan Erdal bu mövzuda da elmi sübut olmadığını bildirir:
"Plyometrik sıçramalar (şaquli tullanma məşqləri) idmançılar üçün fiziki performans testlərində istifadə edilir. Lakin bu hərəkətlərin boy uzatdığına dair heç bir elmi araşdırmaya rast gəlməmişəm. Mikro sınmalar bəzi hallarda sümük inkişafına müsbət təsir etsə də, bəzi hallarda sümük böyüməsini ləngidə bilər. Bu səbəbdən boy uzatma üçün bu üsul tövsiyə edilmir".

Mikro sınmaların sümük inkişafına təsiri nədir?
Mütəxəssis mikro sınmaların əsasən mənfi təsirlər yaratdığını vurğulayır:
"Mikro sınmalar ortopedik problemlərə səbəb ola bilər. Məsələn, qadın idmançılarda baldır sümüyündə (tibia) mikro sınmalar rast gəlinir ki, bu da idman fəaliyyətlərinə mənfi təsir göstərə bilər. Bundan əlavə, sümük sıxlığının azalması ilə əlaqəli xəstəliklərdə də mikro sınmalar deformasiyalara və sümük quruluşunun pozulmasına səbəb ola bilər".
Bu hərəkət təhlükəli ola bilərmi?
Sosial mediada yayılan "gündə bir saat bu hərəkəti edin, boyunuz uzansın" iddiaları nə dərəcədə doğrudur? Ozan Erdal bu tip təkrarlanan sıçrama hərəkətlərinin sümüklərə və oynaqlara zərər verə biləcəyini vurğulayır:
"Sümüklərdə mikro sınmalara səbəb olacaq qədər təkrarlanan zorlamaların sümük inkişafına mənfi təsir göstərdiyi məlumdur. Mikro sınma yarandıqdan sonra onun normal şəkildə sağalması üçün immobilizasiya (hərəkətsizləşdirmə), yüklənməmək və bəzən cərrahi müdaxilə tələb olunur. Bu səbəbdən, bu üsul heç bir halda boy uzatmaq üçün istifadə edilməməlidir".

Basketbol, voleybol və ip atlama boy uzadırmı?
Basketbol və voleybol kimi idman növlərinin boy uzatdığına dair ümumi bir inanış var. Bu iddia nə dərəcədə doğrudur? Mütəxəssis bu iddialara belə cavab verir:
"Basketbol və voleybol oynayan insanların uzunboylu olması əsasən genetik faktorlarla əlaqəlidir. Uzun boylu uşaqlar bu idman növlərinə yönləndirilir və beləliklə, bu idmanlarla məşğul olan insanların çoxu genetik olaraq uzunboylu olur. Müntəzəm idman və balanslı qidalanma, uşaqların genetik potensiallarına çatmasına və hətta bir qədər daha uzun olmasına kömək edə bilər, lakin boyu əhəmiyyətli dərəcədə artırmaz".
Boy uzatma əməliyyatları necə aparılır?
Boy uzatma əməliyyatları uzun sümüklərin xüsusi texnikalarla kəsilməsi və müəyyən qaydalara uyğun şəkildə aralarının açılması ilə həyata keçirilir. Bu əməliyyatlar əsasən 140-145 sm-dən daha qısa boylu insanlara gündəlik həyatlarını asanlaşdırmaq üçün tətbiq edilir.
"Uzatma dayandırıldıqda sümük ucları arasındakı boşluq tədricən yeni sümük toxuması ilə doldurulur və zamanla normal sümük quruluşuna çevrilir. Bu proses ya xarici fiksatorlarla, ya da öz-özünə uzanan xüsusi çivilər vasitəsilə həyata keçirilir. Uzatma tamamlandıqdan sonra sümüklər bərpa edilir və sümük toxumasının tam formalaşması gözlənilir", deyə həkim bildirib.

Nəticə: Boy uzatmaq üçün sıçrama hərəkətləri təsirli deyil
Ozan Erdalın araşdırmalarına əsasən, sosial mediada yayılan Maasai qəbiləsinin sıçrama hərəkətləri ilə boy uzatma iddiaları elmi əsasa malik deyil. Boy uzunluğu əsasən genetik faktorlarla müəyyən edilir.
Mütəxəssis sağlam bir böyümə üçün ən yaxşı metodun müntəzəm idman, balanslı qidalanma və keyfiyyətli yuxu olduğunu vurğulayır. Ancaq zıplama hərəkətləri və mikro sınmalarla boyun uzadılması real və təhlükəsiz bir üsul deyil.
Oxşar xəbərlər
- Hər gün geyinmək olmaz: 4 zərərli GEYİM
16 mart 2025 15:23
- Leninin sevgilisi... Krupskayanın əri... - Firuz Mustafa
15 mart 2025 23:47
- SON DƏQİQƏ! Ərdoğanın hədəfi bəlli oldu - ŞOK DETAL
15 mart 2025 19:02
- Hitlerin hindistanlı şəriki - Onun yaratdığı -Azad Hind- alayı Qafqazı ələ keçirəcəkdi
15 mart 2025 18:18
- Azğın marşalın aqibəti – Bu rütbəni mənə həyat yoldaşıma görə veriblər..
14 mart 2025 23:22
- Prezident -Euronews- a müsahibə verib - Tam mətn
14 mart 2025 22:11
- Bu gün Anarın doğum günüdür
14 mart 2025 11:50
- Xalqxeber.Az xəbər portalı 13 yaşını qeyd edir
14 mart 2025 11:28
- Ramiz Mehdiyev, güllələnmiş Afiyəddin Cəlilov, Artur Rəsizadə və Hadı Rəcəbli – 39 il əvvəl çəklimiş FOTO-da daha kimlər var?
13 mart 2025 14:35
- İlham Əliyev Roma Papasını təbrik etdi
13 mart 2025 12:56
Xəbər lenti
- Matviyenko Azərbaycana gəlir
16 mart 15:44
- Hər gün geyinmək olmaz: 4 zərərli GEYİM
16 mart 15:23
- Əmisi oğlu ilə -parnik- salan nazirin pulu batdı – QALMAQAL
16 mart 12:52
- Heydər Əliyevin 1996-cı ildə verdiyi müsahibə yayımlandı - Sirli və sensasion açıqlamalar - VİDEO
16 mart 12:20
- Azərbaycanda sulu qar və qar yağacaq - Bu tarixlərdə
16 mart 11:56
- Dünyanın ən uzun boylu qəbilələrindən biri: Maasailərin sirri nədir?
16 mart 11:39
- Deputat Azər Allahverənov Nardarandа vətəndaşların qəbulunu keçirib
16 mart 00:17
- Leninin sevgilisi... Krupskayanın əri... - Firuz Mustafa
15 mart 23:47
- Cəlilabaddа -morq-a gətirilən meyit DİRİLDİ
15 mart 22:22
- Putin, Lukaşenko və Rəhmon Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə zəng ediblər
15 mart 21:20
- Almaniyada tibb bacısı 9 xəstəni öldürməkdə ittiham olunur - 34 nəfəri isə...
15 mart 19:21
- SON DƏQİQƏ! Ərdoğanın hədəfi bəlli oldu - ŞOK DETAL
15 mart 19:02
- Hitlerin hindistanlı şəriki - Onun yaratdığı -Azad Hind- alayı Qafqazı ələ keçirəcəkdi
15 mart 18:18
- Hava ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ - bu tarixdən yağış yağacaq, külək əsəcək, temperatur 10-15 dərəcə ENƏCƏK
15 mart 15:22
- ABŞ uyğurlara görə Tailandı CƏZALANDIRDI
15 mart 15:06
- Prezident onları təltif etdi - Siyahı
15 mart 12:50
- Qərargah rəisi intihar etdi - Foto
15 mart 12:40
- Novruz səyahətində NАR rouminqi ilə sevdiklərinə yaxın ol !
14 mart 23:42
- Azğın marşalın aqibəti – Bu rütbəni mənə həyat yoldaşıma görə veriblər..
14 mart 23:22
- Gömrük Komitəsi itlərə yenə oyuncaq top alır
14 mart 22:52
- Prezident -Euronews- a müsahibə verib - Tam mətn
14 mart 22:11
- Bəzi restoranlarda OXLU KİRPİ əti verilirmiş
14 mart 21:55
- Respublika Endokrinoloji Mərkəzdə yoxlamalar aparılır - Yenilənib
14 mart 21:37
- Keçən il nə qədər adam evlənib ?
14 mart 12:51
- Tramp türkəsilli xanıma vəzifə verəcək
14 mart 12:31
- Bu gün Anarın doğum günüdür
14 mart 11:50
- Xalqxeber.Az xəbər portalı 13 yaşını qeyd edir
13 mart 18:26
- İlham Əliyev Bosniya və Herseqovina Rəyasət Heyətinin Sədri ilə görüşdü
13 mart 14:56
- Ramiz Mehdiyev, güllələnmiş Afiyəddin Cəlilov, Artur Rəsizadə və Hadı Rəcəbli – 39 il əvvəl çəklimiş FOTO-da daha kimlər var?
13 mart 14:35
- Veysəloğlu və Zəfər İctimai Birliyi 100-dən çox şəhid anası və xanımına iftar məclisi təşkil etdi
13 mart 13:37
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya