Almaniya və Türkiyə arasında DÖNƏR DAVASI ...

Ankara və Berlin dönər kababının verilmə resepti və üsulu ilə bağlı mübahisə edir. Türkiyə ənənəvi yemək növünün müəllifliyini Almaniyada qorumağa çalışır. Bu yemək 60-cı illərdə Almaniyaya gələn türk işçilər tərəfindən təkmilləşdirilib. Lakin Almaniya prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer dönəri Almaniyanın milli yeməyi adlandırır.
Qaynarinfo "The Economist"ə istinadən xəbər verir ki, Avropa Komissiyası (AK) Türkiyə və Almaniyaya dönərin düzgün resepti ilə bağlı mübahisəni həll etmək və kimin milli yeməyi olduğuna qərar vermək üçün altı ay vaxt verib. Əks halda qərar Brüssel tərəfindən veriləcək.
Öz reseptinizlə gəldiniz
İki il əvvəl Ankara dönərin "zəmanətli ənənəvi ixtisaslaşma” sxemi çərçivəsində qorunması tələbi ilə AK-yə müraciət etmişdi. Türkiyə Aİ-nin üzvü olmasa da, ənənəvi yeməkləri üçün cəmiyyətdən qorunan status tələb edə bilər. Türkiyə paxlavası artıq bu statusu alıb. Lakin məsələ dönərə gələndə, vəziyyət qəlizləşib. Belə ki, 1961-ci ildə Türkiyə ilə Almaniya arasında türk işçi qüvvəsinin Almaniyanın əmək bazarına cəlb edilməsinə dair rəsmi müqavilə imzalanıb. Bundan sonra türk miqrant işçilər kütləvi şəkildə Almaniyaya gəlməyə başlayıb.
Bu, iki səbəbdən Ankara üçün faydalı idi. Kişilər yaxşı pul qazanıb, bununla da Türkiyədə qalan ailələrinə maddi yardım edə bilirdilər. Bundan əlavə, Almaniyada türk işçilər üçün ixtisaslarını artırmaq və yeni peşə bilikləri və xarici təcrübə ilə vətənə qayıtmaq imkanı yaranırdı.
Əvvəlcə türk işçilərin Almaniyada qalma müddətinin məhdudlaşdırılması nəzərdə tutulurdu. Ehtimal olunurdu ki, bir neçə il işlədikdən sonra miqrantlar öz vətənlərinə qayıdacaqlar. Belə ki, Almaniya hakimiyyəti Türkiyə vətəndaşlarının daimi yaşamaq üçün Almaniyaya köçməsinin qarşısını almaq istəyirdi. Ancaq üç il sonra, 1964-cü ildə alman işəgötürənlərinin özlərinin xahişi ilə Almaniya ilə Türkiyə arasında müqavilənin mətninə əhəmiyyətli düzəlişlər edildi: türk işçilərinin ölkədə qalma müddəti artırıldı - xərclər ölkəyə yeni işçilərin gətirilməsi və onlara peşə vərdişlərinin öyrədilməsi həddən artıq yüksək olduğu üçün lazımi təcrübəni qazanmış şəxslərlə işi davam etdirmək daha sərfəli idi. Türklər üçün ciddi maneə ailə birləşməsinə qadağa qoyulması idi. Amma bir müddət sonra alman hakimiyyəti türk arvad və uşaqlarının Almaniyaya gəlib bu ölkədə qalmasına icazə verdi.
Almaniyada türk işçilərlə birlikdə dönər kababı da meydana çıxdı. Ancaq tədricən ənənəvi türk resepti dəyişdi - Türkiyədən gələn qonaq işçilər onu təkmilləşdirdilər.
Dönərlərdə fərq
İndi Almaniyada yeyilən dönərlər ənənəvi variantdan çox fərqlidir. Alman reseptinə görə, yemək ənənəvi Yaxın Şərq mayasız çörəyi olan piteynin arasına yığılır, kələm və ya kahı üstünə qoyulur, sonra sarımsaqlı sous əlavə edilir. Türkiyədə isə adətən ya düyü qarniri ilə verilir, yaxud pomidor, acı bibər və kartof qızartması ilə birlikdə çörəyin arasına yığılır. Bəzən işlənmiş pendir də əlavə olunur.
Eyni zamanda, "The Economist"in qeyd etdiyi kimi, türk aşpazları sarımsaq sousu əlavə etməkdənsə, özlərini "bıçağın altına atmağı" daha üstün tutarlar. Bundan əlavə, ölkədə ətin hazırlanması, kəsilməsi və marina üsulu da tənzimlənirdi. Məsələn, mal, quzu və toyuq ətindən istifadə edə bilərsiniz, ancaq buzov və hinduşka ətindən istifadə edə bilməzsiniz.
Avropa İttifaqından ədalətsiz xəbərdarlıq
Avropa Komissiyası xəbərdarlıq edib ki, ölkələr altı ay ərzində kompromis əldə etməsələr, dönərin statusunu özü müəyyən edəcək. Türkiyə qalib gəlsə və Aİ-dən ənənəvi yeməyin adını qorumaq hüququnu ala bilsə, məşhur yemək Avropada ət seçimi, marina edilmə və kəsmə üsulu da daxil olmaqla türk qaydalarına uyğun hazırlanmalı olacaq. Və ənənəvi Aİ dönəri daha sonra başqa ad altında satılmalı olacaq.
Hazırda Avropada dönər kabablarının satışı ildə təxminən 3,5 milyard avro təşkil edir ki, bunun da 2,3 milyard avrosu Almaniyadan gəlir. Alman siyasətçiləri də dönəri çox sevirlər. Almaniya prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer aprel ayında Türkiyəyə səfəri zamanı dönərləri milli alman yeməyi adlandırıb.
Qeyd edək ki, bəzi Qərb ölkələri türk və ərəb yeməklərinin populyarlığını görərək öz milli mətbəxini və sahibkarlarını qorumağa çalışırlar. Bu, təkcə Almaniyada deyil, Fransa və İtaliyada da baş verir. Eyni zamanda, Avropa ölkələrində dini zəmində ayrı-seçkilik halları var. Ekspertlər qeyd edir ki, Parisdəki terror aktlarından sonra dönəri müsəlman yeməyi adlandırılmağa başlayıblar.
Oxşar xəbərlər
- Anar Məmmədxanov nədən vəfat etdi ?
20 iyul 2025 13:44
- 3-cü Şuşa Qlobal Media Forumunun açılış mərasimi keçirilir
20 iyul 2025 11:29
- Uşağın xaricə aparılması ilə bağlı YENİ QƏRAR - Hansı hallarda razılıq tələb olunmur?
20 iyul 2025 02:44
- Suriya və İsrail atəşkəsə razılaşdı – ABŞ vasitəçilik etdi
19 iyul 2025 21:32
- Milli Məclisin nümayəndə heyəti Şimali Kipr Türk Respublikasında ..
19 iyul 2025 18:32
- Bu gün 3-cü Şuşa Qlobal Media Forumu işə başlayır
19 iyul 2025 16:23
- Avropa İttifaqı Azərbaycan şirkətinə sanksiya tətbiq etdi
19 iyul 2025 12:12
- Elman Əhmədovun 27 yaşında nazir müavini vəzifəsinə yüksəlməsi həmkəndliləri kimi bizi çox fərəhləndirdi
19 iyul 2025 11:08
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 2025 01:49
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 2025 01:17
Xəbər lenti
- Sabahdan hava dəyişir
20 iyul 18:03
- Dənizdə batan məktəblilərin fotoları
20 iyul 17:55
- Paşinyan tərəfdarlarını II Qaregini Eçmiəzdindən QOVMAĞA çağırdı: Hazır olun!
20 iyul 15:10
- Anar Məmmədxanov nədən vəfat etdi ?
20 iyul 13:44
- İLDIRIM çobanı və bütün sürünü MƏHV ETDİ
20 iyul 13:02
- 20 İL KOMA-da qalan ŞAHZADƏ ÖLDÜ
20 iyul 11:43
- 3-cü Şuşa Qlobal Media Forumunun açılış mərasimi keçirilir
20 iyul 11:29
- Litvalı jurnalist: İlham Əliyev bütün çətin suallara qətiyyətlə və səmimi cavab verdi
20 iyul 11:05
- Bakılı oğlanlar-ın əfsanəvi kapitanı Anar Məmmədxanovun doğum günüdür
20 iyul 10:40
- Uşağın xaricə aparılması ilə bağlı YENİ QƏRAR - Hansı hallarda razılıq tələb olunmur?
20 iyul 02:44
- Gəncədə atası 22 yaşlı qız döyərək öldürüb
20 iyul 02:08
- Suriyada döyüşlər dayandı – RƏSMİ
20 iyul 01:44
- İlham Əliyevdən SON DƏQİQƏ SÜLH AÇIQLAMASI
20 iyul 01:27
- Ailəsi Anar Məmmədxanovla bağlı tədbirdə
20 iyul 00:32
- Prezident: Zəngəzur bir çox ölkələri birləşdirəcək
19 iyul 21:49
- Suriya və İsrail atəşkəsə razılaşdı – ABŞ vasitəçilik etdi
19 iyul 21:32
- Mikayıl Ağalarov açdığı restoranı Azərbaycan dilində reklam etdi: HAMINIZ GƏLİN
19 iyul 21:18
- Milli Məclisin nümayəndə heyəti Şimali Kipr Türk Respublikasında ..
19 iyul 18:32
- Qərar qəbul etdik ki, o şeytan yuvasını dağıdaq - Prezident
19 iyul 18:13
- Bu gün 3-cü Şuşa Qlobal Media Forumu işə başlayır
19 iyul 16:23
- Generallar üçün sianidli qəhvə - 4 komandanı 4 dəqiqədə necə öldürmək istəmişdilər?
19 iyul 13:06
- Avropa İttifaqı Azərbaycan şirkətinə sanksiya tətbiq etdi
19 iyul 12:12
- Elman Əhmədovun 27 yaşında nazir müavini vəzifəsinə yüksəlməsi həmkəndliləri kimi bizi çox fərəhləndirdi
19 iyul 11:08
- Bakı ŞİH sürtkü yağları satan şirkətdən İTLƏR ÜÇÜN 426 MİN MANATA YEM ALIR
19 iyul 10:35
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 01:49
- Alimlər nəsli kəsilməkdə olan növləri xilas etməyin yolunu tapdı
19 iyul 01:29
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 01:17
- NAXÇIVAN hoteli sökülür
19 iyul 00:56
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 00:24
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
18 iyul 23:50
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya