Brejnevə qarşı üsyana qalxan birinci katib – DTK onu mehmanxanada zərərsizləşdirib...”
![](https://www.nuh.az/uploads/posts/2024-05/thumbs/big_1715973636_yeelst.jpg)
1964-cü ildə Nikita Xruşşov hakimiyyətdən devrildikdən sonra ölkənin birinci kürsüsünə sahib olan Leonid Brejnev Kremldəki mövqelərini möhkəmlətmək üçün bütün mümkün tədbirləri həyata keçirib. Təbii ki, Brejnev Kreml oyunlarının nə vaxtsa ona qarşı istiqamət alacağını da düşünüb. Bunları nəzərə alan və ehtiyatını əldən verməyən baş katib ilk növbədə kadr islahatlarına başlayıb.
Hədəfə əsasən Xruşşovun komsomoldan partiya orqanlarına yüksək vəzifəyə gətirdiyi komandanın üzvləri düşüb. Hətta həmin dövrdə Siyasi Büroda Brejnevin bu kadr siyasətini “komsomol ovu” da adlandırıblar. Brejnev müxtəlif bəhanələrlə və çox mədəni şəkildə onları mərkəzdən uzaqlaşdırıb.
Brejnev Xruşşovdan fərqli olaraq DTK orqanlarının əməkdaşlarından daha səmərəli istifadə edib. Xruşov öz hakimiyyəti illərində DTK tərəfindən yüksəkçinli dövlət məmurlarının izlənməsinə, danışıqlarının qulaq asmasına məhdudiyyət qoyduğu halda, Brejnev əksinə, DTK-nın bu fəaliyyətini daha da gücləndirib. Baş katib Yuri Andropovu DTK rəhbərliyinə gətirərək bu qurumu köhnə kadrlardan bütövlükdə təmizləməyə nail olub.
Sözsüz ki, sakit şəkildə baş verən bu proseslər böyük narazılıqlar da yaradıb. Hətta bununla bağlı Mərkəzi Komitənin plenumunda Brejnevin fəaliyyətini açıq şəkildə tənqid etməyə hazır olanlar, hakimiyyəti dəyişməyə cəhd edənlər də tapılıb.
Bu cəsarət sahiblərindən biri də 1961-1968-ci illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin ikinci katibi Pyotr Yelistratov olub.
1971-ci ildə Mordova vilayətinin birinci katibi olan Yelistratov Mərkəzi Komitənin plenumunda iştirak etmək üçün Moskvaya gəlib. Plenumdan bir gün əvvəl paytaxta təşrif buyuran birinci katib köhnə komsomol yoldaşları ilə görüşməyə də vaxt tapıb.
Yelistratov günün ikinci yarısında Aleksandr Şelepinlə görüşüb. Bu həmin Şelepindir ki, Xruşovun devrilməsində əsas fiqurlardan biri olub, sonda isə Brejnevə göstərdiyi bu “xidmət”ə görə elə baş katib tərəfindən siyasi səhnədən uzaqlaşdırılıb. Ümumittifaq komsomolunun birinci katibi, sonra DTK sədri, daha sonra isə Mərkəzi Komitənin katibi olan Şelepin Brejnev tərəfindən “vurulduqdan” sonra Həmkarlar İttifaqına rəhbərlik edib.
Yelistratov Şelepinlə görüşündə planlarını ona açıqlayıb. Plenumda Brejnevin fəaliyyətini sərt tənqid edəcəyini, plenum üzvlərindən onun vəzifədə qalıb-qalmayacağını müzakirəyə çıxarmalarını təklif edəcəyini söyləyib. Şelepin Yelistratova diqqətlə qulaq assa da heç bir mövqe bildirməyib. Hətta keçmiş DTK sədri onların danışıqlarına qulaq asmaları haqqında Yelistratova xəbərdarlıq da edə bilməyib.
Yelistratov Şelepinlə görüşündən sonra mehmanxanaya yollanıb. Axşam saatlarında həmin dövrdə SSRİ DTK-sı sədrinin birinci müavini vəzifəsində işləyən Semyon Sviqun onun yanına qonaq gəlib. Qeyd edək ki, Semyon Sviqun Pyotr Yelistratovla eyni dövrdə Azərbaycanda işləyib. O, Azərbaycan DTK-nın sədri, Yelistratov isə ikinci katib vəzifəsində çalışıb. Köhnə “dostlar” görüşlərinin şərəfinə xudmani bir məclis də düzəldiblər. Gecədən xeyli keçmiş Sviqun evinə qayıdıb, Yelistratova isə mehmanxanada gecələmək nəsib olmayıb. O, “zəhərlənərək” gecə ikən xəstəxanaya aparılıb və səhəri gün keçiriləcək plenumda iştirak etməkdən məhrum olub.
Sonralar Brejnev Suslovun da iştirak etdiyi görüşdə Şelepinə həmin günü xatırladıb və söyləyib ki, nəinki kabinetdə, hətta gəzinti zamanı, evdə, bağda da bütün danışıqlara qulaq asılır.
Bu hadisədən sonra Pyotr Yelistratov Mordovanın birinci katibi vəzifəsindən azad olunub. Onu bir müddət səfir köməkçisi kimi Əfqanıstana “sürgün” ediblər.
Qeyd edək ki, Pyotr Yelistratov 1917-ci ildə Saransk şəhərində anadan olub. Ordu sıralarında qulluq edəndə hərbi hissənin komsomol katibi vəzifəsini daşıyıb. 1941-ci ildə müharibə başlananda könüllü olaraq cəbhəyə yollanıb. Müharibədən sonra komsomol orqanlarında fəaliyyətə başlayıb. Ukrayna Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi nəzdində olan Ali Partiya Məktəbini bitirib. SSRİ-nin müxtəlif bölgələrində şəhər komsomol və partiya komitələrində birinci və ikinci katib vəzifələrində işləyən Pyotr Yelistratov 1961-ci ilin dekabr ayından 1968-ci ilin may ayına qədər Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin ikinci katibi vəzifəsinə irəli çəkilib. Azərbaycandan sonra partiya orqanlarındakı fəaliyyətini Mordova vilayətində birinci katib kimi davam etdirib.
Pyotr Yelistratov SSRİ-nin bir çox dövlət təltifləri ilə, o cümlədən “Lenin” ordeni ilə təltif olunub. Ömrünün son illərini doğulduğu Saransk şəhərində yaşayan Pyotr Yelistratov 1987-ci ildə 70 yaşında vəfat edib.
İlham Cəmiloğlu, Musavat.com
- Seçicilərdən şans istəyən YAP-çı XANIM namizəd
26 iyul 2024 11:12
- Pezeşkiandan İNQİLABİ İLK: Azərbaycan dili ilə bağlı...
26 iyul 2024 09:12
- Elçin Əfəndiyevin qızı da deputatlığa namizəd oldu - AÇIQLAMA
25 iyul 2024 20:40
- OĞLU avtoqəzada ölən ATA Baş prokurora müraciət etdi...
26 iyul 2024 12:20
- Bu ölkədə SUBAYLIĞI QADAĞAN etmək istəyirlər
24 iyul 2024 01:14
- NAR-ın dəstəyi ilə Ana dilində səlis danışanların çempionatı - Cəlalə Nəzəroğlunun müsahibəsi
23 iyul 2024 18:31
- Sabiq nazirin qızı da deputatlığa namizəd oldu
23 iyul 2024 12:39
- Səyyad Aran və Siyavuş Heydərov vəzifədən azad edildi
15 iyul 2024 21:51
- Nəcməddin Sadıkov üçün 6 dəst STƏKANA 21 MİN, 80 ədəd ÇAXIRAA 8 MİN MANAT vermişəm
15 iyul 2024 13:07
- Macarların türklərə sevgisinin səbəbi nədir? - Budapeştdən reportaj
15 iyul 2024 08:23
- İranda DİL POBLEMİ aradan qalxır? (ŞƏRH)
26 iyul 22:42
- DGK Abid Şərifovun şirkətinə protokol yazdı
26 iyul 17:19
- Dəmir Yolları İdarəsi öz işçisinin şirkətinə tender verib – ARAŞDIRMA
26 iyul 15:03
- İki üzü, 4 ayağı və 4 qolu olan körpə doğuldu – FOTO
26 iyul 14:12
- Hacı Qalibin oğlu namizəd olmadı, qalmaqallı direktora yol açıldı
26 iyul 11:21
- Seçicilərdən şans istəyən YAP-çı XANIM namizəd
26 iyul 10:39
- Aralarındakı səs fərqi 1 %-ə endi
26 iyul 10:04
- Ağadadaş Ağayev cinayət məsuliyyətinə cəlb olundu - SON DƏQİQƏ
26 iyul 09:41
- 60 MANATA görə ADAM ÖLDÜRDÜ
26 iyul 09:22
- Pezeşkiandan İNQİLABİ İLK: Azərbaycan dili ilə bağlı...
26 iyul 09:10
- Ağadadaş Ağayevdən şikayətçi deyiləm - Həmin qadın danışdı
26 iyul 00:51
- AĞ Partiya sədrinin köməkçisi Mətləb Aslanovun namizədliyi qeydə alındı
25 iyul 21:53
- Elçin Əfəndiyevin qızı da deputatlığa namizəd oldu - AÇIQLAMA
25 iyul 20:40
- Ağadadaş Ağayevin döyüldüyü MedEra-nın sahibi BU MƏŞHURUN QUDASIDIR - VİDEO
25 iyul 19:01
- Eldar Mahmudovdan YENİ XƏBƏR VAR - Yarım milyona yaxın...
25 iyul 18:55
- Aybəniz İlqarın həbs ediləcəyi xəbərləri yayılıb
25 iyul 18:32
- Xanlar Fətiyev haqqında sensasion faktlar: Sabiq deputat külli miqdarda vəsaiti ölkədən necə çıxarıb?
25 iyul 16:12
- OĞLU avtoqəzada ölən ATA Baş prokurora müraciət etdi...
25 iyul 14:48
- Səttar Möhbalıyev bu qurumu ailə biznesinə çevirib – Hüquq müdafiəçisi
25 iyul 12:23
- ŞLYAPA ZAHİD-in işi məhkəmədə - 42 MİLYON necə mənimsənilib?
25 iyul 10:28
- Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı SİRR PƏRDƏSİ ARALANIR
25 iyul 09:08
- Prezident general-leytenantı təltif etdi
24 iyul 16:17
- AĞ ÇİÇƏYİMdən təmzinat tələb edən qadının başınaa BUTULKA ilə VURDULAR
24 iyul 13:26
- İlham Əliyev Şavkat Mirziyoyevə zəng edib
24 iyul 11:57
- O qapını bağlasam, şagird və müəllimlər qalacaq çöldə - VİDEO
24 iyul 11:49
- Rusiya müdafiə nazirinin müavinini 1 MILYON RUBL ( 19 MIN AZN ) rüşvətə görə 15 İL HƏBS gözləyir )))
24 iyul 09:42
- Əkrəm Həsənov - Gəlirlər azalır, qiymətlər və aqressiya artır
24 iyul 02:03
- Bu ölkədə SUBAYLIĞI QADAĞAN etmək istəyirlər
24 iyul 01:14
- NAR-ın dəstəyi ilə Ana dilində səlis danışanların çempionatı - Cəlalə Nəzəroğlunun müsahibəsi
23 iyul 18:31
- Sabiq nazirin qızı da deputatlığa namizəd oldu
23 iyul 12:39