Qardaşı mərhum professor Şamil Vəliyev haqda müsahibə verdi... - MÜSAHİBƏ
![](https://www.nuh.az/uploads/posts/2024-03/thumbs/big_1710258840_samol.jpeg)
Mustafa Vəliyev: “Ondan yaxşı qardaş yox idi”
Fevralın 22-si çağdaş elm və jurnalistika tarixində öz imzası, izi, yeri olan BDU-nun jurnalistika fakültəsinin keçmiş dekanı, professor, mərhum Şamil Vəliyevin doğum günüdür.
“İndi o boşluğu doldura bilmirəm, gözüm hər yerdə onu axtarır”
Yaşasaydı, 64 yaşını qeyd edəcəkdi. Yanvarın 18-də uzun sürən xəstəlikdən sonra dünyasını dəyişən Şamil Vəliyevi qardaşı Mustafa Vəliyevlə xatırlayırıq...
- Şamil müəllim alim idi, jurnalist idi, ictimai xadim idi, ziyalı idi, bunlar öz yerində. Bəs qardaş kimi necə qardaş idi? O sizin üçün kim idi?
- Ondan yaxşı qardaş yox idi. Bizim üçün böyük qardaş olmaqla bərabər, həm də bütün nəslin ağsaqqalı idi. Ailəmizdə böyük oğul olduğu üçün həmişə ona böyük kimi baxmışıq.
- Şamil müəllim elm aləmində çox tez parladı. Bu ona nələr hesabına başa gəldi? Bunlara necə nail oldu?
- O, cavanlıqdan özünü elmə həsr edib. 29 yaşında filologiya elmləri namizədi olub, 42 yaşında da doktorluq işini müdfiə edib. O, müsahibələrindən birində özü haqda daha dəqiq danışıb. Məqsədinə nail olmaq üçün əziyyətlərdən keçdiyini dilə gətirib: “ Əziyyət çəkməkdən çəkinməmişəm. İnsana cəfa verən məşğuliyyəti xoşlayırdım. Şahmat oynamağı sevirdim. Yüngül əyləncəli oyunları sevmirdim. Düşündürən, vaxt aparan işlərə meylli idim. Uşaqlıqdan birinci olmağı, seçilməyi qarşıma məqsəd qoymuşam. Orta məktəb illərində yaxşı oxuyurdum. 7-8-ci sinifdən komsomol təşkilat katibi olmuşam. Hansısa işi görürdümsə, fərqlənməyə çalışmışam. Hətta doktorluq dissertasiyası yazanda belə heç kimin işləmədiyi mövzunu götürmüşdüm. Sovet dövründə qadağan olunan mövzuda doktorluq yazmışam. Mənim işimi nəinki yaşıdlarım, məndən böyüklər də təqdir etdi. Yavaş-yavaş atamın uşaqlıqda mənə öyrətdiklərinə əməl edərkən uğur qazandığımı görürdüm və bu, mənə özündənrazı olmaq hissi bağışlayırdı. Hətta yoldaşlarım, dostlarım dəfələrlə mənə deyirdilər ki, özündən çox razısan. Həmişə birinci olmaq istədiyimə görə elə təsir bağışlayırdım”. Hesab edirəm ki, bu cümlələr onun məqsədinə yetişmək üçün keçdiyi yolu aydın şəkildə təsvir edir.
- Şamil müəllim elmi yaradıcılığa, tədqiqata o qədər aludə olmuşdu ki, bəlkə də özünü unutmuşdu. Siz necə düşünürsünüz?
- Bəli, elmə dəhşət aludə idi. Fikrimcə, özünü də, gözünü də elmə qurban etdi.
- Yəqin, oxucularımızın əksəriyyətinin xəbəri olmaz ki, Şamil müəllim uzun illər yataq xəstəsi oldu və onun cəfasını siz, sizin həyat yoldaşınız çəkdi. Bir qardaş kimi böyük alimin qayğısını çəkdiniz. Siz onun ən ağır günlərində yanında oldunuz...Bu borc idi, yoxsa bir qardaş məhəbbəti?
- Mən bunu həmişə bir mənəvi borc kimi qəbul edirəm. Uşaqlıqdan bir-birimizə çox bağlı olmuşuq, onun qolları üstündə yatırdım. Böyük qardaş kimi həmişə onu özümə örnək bilmişəm. Mən uşaq olanda o mənim qulluğumda durmuşdu, hər işimə kömək edirdi. Ailədə beş uşaq idik - iki bacı, üç qardaş. O məndən dörd yaş böyükdü. Böyük qardaş kimi həmişə yanımda olub, başımı sığallayıb, qayğıma qalıb, qulluğumda durub, məni qəbul imtahanına gətirib. Qardaş olmağımızdan əlavə həm də dost idik, o bütün sirrini, sözünü mənə deyərdi. Ümumiyyətlə, elə adam idi ki, hər kəsin sözünü qəbul etməzdi, özündən kiçik olmağıma baxmayaraq ondan nə isə xahiş etsəm sözümü yerə salmırdı, qəbul edirdi.
- Dediniz ki, sizə çox dəstək olurdu, söhbət maddi, yoxsa mənəvi dəstəkdən gedir?
- Maddi cəhətdən onun elə də güclü imkanı yox idi, söhbət mənəvi dəstəkdən gedir. Yaxşı söhbətləri, yaxşı məsləhətləri, tövsiyələri vardı. Çox uzaqgörən adam idi. Onun məsləhətlərindən faydalanmaq mümkün idi.
- O xaraktercə qapalı adam idi. Hər halda kənardan belə görsənirdi. Əslində necə idi?
- O uşaqlıqdan xaraktercə qapalı idi. Çox adamı özünə yaxın buraxmazdı, nə də özü çoxları ilə yaxınlıq etməzdi. Həmişə məsafə saxlamağı bacarırdı. Onun içində təkəbbür yox, qürur vardı. O uşaqlıqdan qürurlu idi.
- Əslində, bəlkə də tənha adam idi...
- Bəli.
- Sizin iki övladınız Şamil müəllimin yolunu davam etdirir, qızlarınız jurnalistdirlər. Onların jurnalistika peşəsini seçməsinə onun münasibəti necə oldu?
- Eşidəndə çox sevindi, sevindi ki, bu sahədə davamçıları gəlir. Amma bir balaca da tərəddüd etdi ki, bunlar özlərini doğrulda biləcəklərmi? Amma çox sevinirdi...
- 8 il ona baxmısınız. Hara getsəydiniz mütləq evə tələsirdiniz. Sizin evdə onun yeri, nəfəsi vardı. Bu gün onu evdə axtarırsızmı?
- (Kövrəlir) Hər gün işdən evə gələndə birinci onun otağına keçirdim, hal-əhval tuturdum, ondan sonra əynimi dəyişib, əl-üzümü yuyurdum, birgə çörək yeyirdik. İndi o boşluğu doldura bilmirəm, gözüm hər yerdə onu axtarır. Hər axşam evə qaçırdım ki, məni gözləyir. Çünki mən gəlməmiş o nə çörək yeyirdi, nə də dinclik tapırdı... Bu hissləri ifadə etmək çətindir.
- Şamil müəllimin dostları da vardı. Sağlığında onu axtarırdılarmı?
- Allah onun əsl dostlarına can sağlığı versin. Amma “dost” dediyi, yaxşılıq etdiyi müəyyən adamlar vardı ki, axır vaxtlar onu unutdular. Vaxt vardı onun telefonu susmurdu, zəng zəngin üstündən gəlirdi, hərə bir iş üçün ağız açırdı, o da bacardığı qədər kömək edirdi, edə bilməyəndə də açıq şəkildə “bu mümkün deyil” deyirdi. İndi onun telefon nömrəsini mən işlədirəm...Yeri gəlmişkən, bir neçə gün əvvəl nömrəsinə zəng gəlmişdi, əsgərlik dostu zəng etmişdi, telefonu götürdüm, salamlaşdıq, soruşdu ki, danışan Şamil deyil yəqin, mənə Şamil lazımdır. Dedim indən belə çətin Şamil müəllimi eşidərsiniz. Ona rəhmətə getdiyini dedim, telefonun o başında dondu, sağollaşıb telefonu qapatdı. Amma elm aləmində dost dediyi adamlardan professor Asif Rüstəmlidən başqa onun haqqında yazı yazan olmadı. Allah onun canını sağ eləsin. Onlar Asif müəllimlə Akademiyada bir yerdə işləmişdilər, dostluqları vardı. Xəstə vaxtlarında da Asif müəllim onunla əlaqə saxlayırdı. İş yoldaşları da əvvəllər zəng edirdi, amma axır vaxtlarda zəngləri kəsildi.
- Doğulduğu Körpülü kəndinin adını da özünə təxəllüs götürmüşdü. Uzun illər Azərbaycan televiziyasında və radiosunda Şamil Körpülü imzası ilə proqramlar aparırdı. Kəndinizin adını yaşadırdı...
- Bəli, Şamil də Körpülü təxəllüsünü götürmüşdü. Ümumiyyətlə, bizim kənddən çıxanların əksəriyyəti Körpülü təxəllüsü götürmüşdü. “Füyuzat ədəbi məktəbi” kitabını da Körpülü (Şamil Körpülü-Vəliyev) imzası ilə çap etdirmişdi. Şamilin bir-iki bayatısı da vardı. Bayatılarını sinə daşına da yazdırmışam.
Körpülü bir ocaqdı,
Gülü qucaq-qucaqdı.
Hər yadıma düşəndə
Qəlbim sızlayacaqdı.
Bir yanı Babakərdi,
Eşq verib, can çəkərdi.
Fələyin üzü dönsün
Dərd əkib, qəm becərdi...
- Demək Şamil müəllim şeir də yazırdı...
- Bəli, onun bədii yaradıcılığı da vardı. Bir neçə şeirinə mahnılar da bəstələnib. Şeirilərini Şamil Körpülü imzası ilə yazırdı. Sağlıq olsun, ömrüm çatsa onun çap olunmamış şeirlərini, əsərlərini yığıb çap etdirəcəyəm. Deyim ki, onun seçilmiş əsərlərini də nəşr etdirəcəyəm. Sağlığında seçilmiş əsərlərinin iki cildi çap olunmuşdu. Bir dənə də məqalələr toplusu çap olunub. “Azərbaycanşünas alim Nizaməddin Şəmsizadə” kitabı da çap olunub.
- Çap olunmamız əlyazmaları çoxdur?
- Bəli. İnanın ki, hələ də özümə gələ bilməmişəm, sanki yuxudayam, ayılmamışam. Onun əlyazmalarını bir yerə yığacağam. Sağlığında özünün arzusu idi ki, seçilmiş əsərləri çap olunsun. Hardasa 6 cildə sığışacaq materialları var, ömür vəfa etsə hamısını çap etdirəcəyəm.
- Heç kəndə getmək istəyirdimi?
- Körpülüdən ötrü burnunun ucu göynəyirdi. Deyirdi ki, kaş kəndimiz qayıdaydı, gedəydik. O, kəndi, torpağı, vətəni sevən adam idi. Qayıtmaq, geri getmək arzusunda idi...
İradə SARIYEVA
- İranda DİL POBLEMİ aradan qalxır? (ŞƏRH)
26 iyul 2024 22:42
- Dəmir Yolları İdarəsi öz işçisinin şirkətinə tender verib – ARAŞDIRMA
26 iyul 2024 15:03
- Hacı Qalibin oğlu namizəd olmadı, qalmaqallı direktora yol açıldı
26 iyul 2024 11:21
- 60 MANATA görə ADAM ÖLDÜRDÜ
26 iyul 2024 09:22
- Pezeşkiandan İNQİLABİ İLK: Azərbaycan dili ilə bağlı...
26 iyul 2024 09:12
- Ağadadaş Ağayevin döyüldüyü MedEra-nın sahibi BU MƏŞHURUN QUDASIDIR - VİDEO
25 iyul 2024 19:01
- Səttar Möhbalıyev bu qurumu ailə biznesinə çevirib – Hüquq müdafiəçisi
25 iyul 2024 12:23
- 150 il öncə İran şahı Rusiya və Qafqaza belə baxırmış
15 iyul 2024 23:32
- Barəsində CM-nin 5-6 maddəsilə cinayət işi açılmış Gülnarə Bayramova müalicə adı ilə Türkiyəyə QAÇIB..
14 iyul 2024 23:47
- Onun ayaqlarından öpəndə bütün yorğunluğum gedir
13 iyul 2024 21:59
- İranda DİL POBLEMİ aradan qalxır? (ŞƏRH)
26 iyul 22:42
- DGK Abid Şərifovun şirkətinə protokol yazdı
26 iyul 17:19
- Dəmir Yolları İdarəsi öz işçisinin şirkətinə tender verib – ARAŞDIRMA
26 iyul 15:03
- İki üzü, 4 ayağı və 4 qolu olan körpə doğuldu – FOTO
26 iyul 14:12
- Hacı Qalibin oğlu namizəd olmadı, qalmaqallı direktora yol açıldı
26 iyul 11:21
- Seçicilərdən şans istəyən YAP-çı XANIM namizəd
26 iyul 10:39
- Aralarındakı səs fərqi 1 %-ə endi
26 iyul 10:04
- Ağadadaş Ağayev cinayət məsuliyyətinə cəlb olundu - SON DƏQİQƏ
26 iyul 09:41
- 60 MANATA görə ADAM ÖLDÜRDÜ
26 iyul 09:22
- Pezeşkiandan İNQİLABİ İLK: Azərbaycan dili ilə bağlı...
26 iyul 09:10
- Ağadadaş Ağayevdən şikayətçi deyiləm - Həmin qadın danışdı
26 iyul 00:51
- AĞ Partiya sədrinin köməkçisi Mətləb Aslanovun namizədliyi qeydə alındı
25 iyul 21:53
- Elçin Əfəndiyevin qızı da deputatlığa namizəd oldu - AÇIQLAMA
25 iyul 20:40
- Ağadadaş Ağayevin döyüldüyü MedEra-nın sahibi BU MƏŞHURUN QUDASIDIR - VİDEO
25 iyul 19:01
- Eldar Mahmudovdan YENİ XƏBƏR VAR - Yarım milyona yaxın...
25 iyul 18:55
- Aybəniz İlqarın həbs ediləcəyi xəbərləri yayılıb
25 iyul 18:32
- Xanlar Fətiyev haqqında sensasion faktlar: Sabiq deputat külli miqdarda vəsaiti ölkədən necə çıxarıb?
25 iyul 16:12
- OĞLU avtoqəzada ölən ATA Baş prokurora müraciət etdi...
25 iyul 14:48
- Səttar Möhbalıyev bu qurumu ailə biznesinə çevirib – Hüquq müdafiəçisi
25 iyul 12:23
- ŞLYAPA ZAHİD-in işi məhkəmədə - 42 MİLYON necə mənimsənilib?
25 iyul 10:28
- Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı SİRR PƏRDƏSİ ARALANIR
25 iyul 09:08
- Prezident general-leytenantı təltif etdi
24 iyul 16:17
- AĞ ÇİÇƏYİMdən təmzinat tələb edən qadının başınaa BUTULKA ilə VURDULAR
24 iyul 13:26
- İlham Əliyev Şavkat Mirziyoyevə zəng edib
24 iyul 11:57
- O qapını bağlasam, şagird və müəllimlər qalacaq çöldə - VİDEO
24 iyul 11:49
- Rusiya müdafiə nazirinin müavinini 1 MILYON RUBL ( 19 MIN AZN ) rüşvətə görə 15 İL HƏBS gözləyir )))
24 iyul 09:42
- Əkrəm Həsənov - Gəlirlər azalır, qiymətlər və aqressiya artır
24 iyul 02:03
- Bu ölkədə SUBAYLIĞI QADAĞAN etmək istəyirlər
24 iyul 01:14
- NAR-ın dəstəyi ilə Ana dilində səlis danışanların çempionatı - Cəlalə Nəzəroğlunun müsahibəsi
23 iyul 18:31
- Sabiq nazirin qızı da deputatlığa namizəd oldu
23 iyul 12:39