Xruşşovun Bakıdan Moskvaya apardığı kadr –O, DTK sədrini ittiham edib
Nikita Xruşşovu çıxmaq şərti ilə sovet liderləri siyasi fəaliyyətlərində, şəxsi həyatlarında, rəsmi və qeyri rəsmi tədbirlərdə mədəni danışıq, davranış, yüksək təmkin nümayiş etdiriblər. Hətta amansızlığı ilə fərqlənən İosif Stalin də ən gərgin anlarda belə kimisə təhqir etməyi özünə rəva bilməyib. Düzdür, Stalin sərt tənqid edib, müşavirələrdə kiməsə zalı tərk etməyi əmr edib, amma şəxsiyyətə toxunacaq ifadələrdən, söyüşlərdən istifadə etməyib.
Xoş xasiyyətli Leonid İliç Brejnev də ən mürəkkəb məsələləri, xüsusilə də kadr dəyişiklikləri zamanı yaranan problemləri sülhlə həll etməyi bacarıb. Həmçinin Yuri Andropov mədəni bir siyasi fiqur kimi tanınıb. Konstantin Çernenkonun 13 aylıq hakimiyyəti dövründə ümumiyyətlə, yüksək tonda səsi çıxmayıb.
Mədəniyyət və davranış məsələsində Nikita Xruşşov hakimiyyətinin ilk illərindən tarixə maraqlı hadisələr yazıb. O, öz çılğınlığını, səs-küyünü təkcə SSRİ-də deyil, xarici ölkələrdə rəsmi səfərlərdə olanda da nümayiş etdirib.
Sözsüz ki, bu cür çılğınlıq istər xarici həmkarları, istərsə də Kreml məmurları tərəfindən narazılıqla qarşılanıb və münasibətlərdə gərginliyin yaranmasına səbəb olub. Belə gərginliklərdən biri də sovet lideri ilə dövlət təhlükəsizliyi orqanları arasında yaşanıb.
11 il hakimiyyətdə olan Nikita Xruşşov 1958-ci ildən rəhbərliyinin son ilinə, 1964-cü ilə qədər altı il ərzində dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında çalışan və tutduqları vəzifələrinə görə general rütbəsi almalı olan zabitlərə ali rütbələr verməyib. Hətta 1961-ci ildə SSRİ Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsinin sədri təyin olunan Vladimir Semiçastnı komitəyə mülki şəxs kimi rəhbərlik edib.
DTK-da vəzifə ranqına və xidmət illərinə görə general rütbəsi almalı olan şəxslər dəfələrlə Semiçastnıya müraciət ediblər. Komitə sədri də öz növbəsində Xruşşovla hər görüşündə bununla bağlı məsələ qaldırıb. Semiçastnı daha çox tabeliyində olan zabitlərin narazılığına görə narahat olub. Hər halda rütbə gəzdirən şəxslər üçün növbəti rütbəni almaq xidmətin keyfiyyətinə də təsir edib.
Ancaq nədənsə vaxtilə general rütbəsinə layiq olmayan, amma general mundirini böyük həvəslə geyinən Nikita Xruşşov Semiçastnının rütbə ilə bağlı müraciətindən müxtəlif bəhanələrlə yayınıb.
Növbəti görüşlərin birində DTK sədri rütbə ilə bağlı komitədə narazılığın yaranması ilə bağlı Xruşşova məlumat verib:
-Nikita Sergeyeviç, komitənin elə əməkdaşları var ki, onlar illərdir ki, general rütbəsini gözləyirlər. Həmin əməkdaşlar bu rütbəni mükafat qaydasında istəmirlər. Onlar tutduqları vəzifəyə görə bu rütbəni daşımalıdırlar. Nəzərinizə çatdırım ki, bu məsələ bütövlükdə dövlət təhlükəsizliyi orqanları əməkdaşlarında narazılığa səbəb olur.
Semiçastnının bu cür izahı, xüsusilə də “narazı” ifadəsi Xruşşovu qıcıqlandırıb. O, Semiçastnıya Kremlin xüsusi yeməkxanasına getməyi göstəriş verib. Adətən, nahar fasiləsi zamanı Kremlin xüsusi yeməkxanasına yığışan yüksəkçinli məmurlar nahar fasiləsi zamanı Xruşşovun da iştirakı ilə qeyri-rəsmi bir mühitdə bir sıra məsələləri də müzakirə ediblər.
Semiçastnı Xruşşovun əmrini icra edərək Kreml yeməkxanasına yollanıb və elə düşünüb ki, sözügedən məsələ öz həllini məhz orada tapacaq. Amma DTK sədri fikirlərində yanılıb.
Çox keçməmiş Xruşşov Kreml məmurlarının toplaşdığı yeməkxanaya təşrif buyurub. Əvvəlcə adəti üzrə ayrı-ayrı sahələrə rəhbərlik edən məmurları qısa sorğu-suala tutub. Sonra səsinin tonunu bir az qaldıraraq əlini Semiçastnıya uzadaraq ətrafdakılardan soruşub:
-Siz bu cavan oğlanı tanıyırsınız?
Yerdən hamı Semiçastının kim olduğunu təsdiqləyib. Xruşov “alovlu” nitqinə başlayıb:
-Baxın, bu cavan oğlan bir ildir ki, dövlətimiz üçün mühüm sahə olan dövlət təhlükəsizliyi orqanlarına rəhbərlik edir. Onu Bakıdan Moskvaya mən çəkib gətirmişəm. Azərbaycanın ikinci katibi idi. Etimad göstərdim, yüksək vəzifəyə təyin etdim. İndi bu oğlan hər gün gəlib qapımı döyüb məndən general rütbəsi istəyir. Heç cür anlaya bilmirəm ki, bir ildən də az müddətdə dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında xidmət edən şəxsdə belə rütbə hərisliyi necə yaranır. Sən əgər general rütbəsinin belə vurğunusansa, gəl mən öz general mundirimi sənə verim, geyin. Amma sən mənim şalvarımın içində itib batacaqsan.
Semiçastnı toplaşanlara qaldırdığı məsələnin özü ilə bağlı olmadığını anladıb, Xruşşovun təhqir dolu ifadələrinə isə cavab verməyib.
Beləliklə, Xruşşov hakimiyyətinin sonuna qədər DTK əməkdaşlarını general rütbəsinə həsrət qoyub.
Vladimir Semiçastnı sonralar özünün “Narahat ürək” xatirələr kitabında həmin hadisəni belə xatırlayıb:
“Mən Nikita Xruşşovun kobud adam olduğunu bilirdim, amma belə səviyyəyə düşməsinə inanmırdım. O, məni Kremlin ən yüksək vəzifəli şəxslərinin qarşısında təhqir etdi, alçaltdı, “rütbə hərisi” adlandırdı. Mən dövlət başçısının bu cür münasibətinə yalnız təəssüf edirdim. Onsuz da hamı Xruşşovu yaxşı tanıyırdı, onun mədəniyyətinə yaxşı bələd idilər və sözsüz ki, Xruşşov bu təhqiri ilə təkcə məni yox, dövlət təhlükəsizliyi orqanlarının bütün əməkdaşlarını alçaltmış olurdu, elə həm də özünü…”
Bəlkə də 1964-cü ildə Xruşşovun devrilməsində Vladimir Semiçastnının xüsusi rol oynamasının əsas səbəblərindən biri də bu hadisə olub.
Brejnev hakimiyyətə gəldikdən sonra isə DTK-da gecikdirilmiş general rütbələri öz sahiblərinə təqdim olunub. Vladimir Semiçastnıya isə general-polkovnik rütbəsini Brejnev şəxsən özü təqdim edib.
Qeyd edək ki, Vladimir Semiçastnı 1959-1961-ci illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin ikinci katibi vəzifəsində işləyib. 1988-ci ildə məlum Qarabağ hadisələri başlananda Semiçastnı Azərbaycana yaxşı bələd olan bir siyasətçi kimi mətbuata verdiyi açıqlamalarda Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın tarixi ərazisi olduğunu söyləyib, ermənilərin torpaq iddiasının heç bir tarixi əsası olmadığını bəyan edib.
İlham Cəmiloğlu, Musavat.com
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 2024 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 2024 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 2024 11:47
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 2024 11:07
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 2024 20:57
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 2024 22:43
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 2024 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 2024 08:45
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 2024 18:57
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 2024 18:40
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31
- Bu ölkə məktəblərdə rus dilinin tədrisindən İMTİNA EDİR
21 aprel 21:14
- SOCAR-ın sabiq vitse prezidenti Mikayıl İsmayılovun oğlu Xətai məhkəməsinə müraciət etdi – 100 min TƏZMİNAT
21 aprel 20:20
- BU BİTKİ ürəyi daim sağlam saxlayır
21 aprel 19:09
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 18:53
- 700-dən artıq şagirdi məktəbdə yandıran general – o, Hitlerin başkəsəni olduğunu etiraf edib...
21 aprel 15:49