Modern islamın 891 illik cəzası
Reportaj19 dekabr 2022 16:22
Son zamanlar kimlərə görəsə gözlənilən, kimlərə görəsə gözlənilməz olan həbsi və cəzasının, az qala, üçüncü minilliyin sonuna uzanan müddəti ilə diqqət mərkəzindən düşməyən məşhur türkiyəli din adamı, Əməvi saray ruhunun reinkarnasiyası kimi zühur edən Adnan Oktarın Türkiyədə, daha doğrusu, islamda nə yapmaq istədiyini anlamaqda çətinlik çəkənlərin olduğunu görməmək mümkün deyil.
Adnan Oktarın Harun Yəhya sifəti bir islam teoloqudur. Yəni klassik islam etosunu modern çağın loqos və pafosuyla birləşdirmək istəyən və bu yöndə uğurları da olan bir teoloq.
İslam teoloqları Orta əsrlərdə də, xristianlıqda olduğu kimi, islamın teologiyasını yaratmaq istədilər. Ancaq anlayanda ki, islamı yunan loqosu ilə sintez etsələr, din özünün emosional gücünü itirəcək, onda bu sevdadan vaz keçdilər.
Məsələn, loqosun, məntiqin yolunun üstündə yatmış nəhəng islam əjdahası Qəzzali "Təhafütül Fəlsəfə” kitabında yazırdı: "Mən zəka və anlayış baxımından özlərinin digər insanlardan üstün olduğunu düşünən bir qrup şəxs gördüm ki, ibadətlərini tərgitmiş, namazlarını buraxmış, qadağaları məsxərəyə qoymuş və şəriətin qanunlarını pozmuşlar. Onların küfrlərinin yeganə mənbəyi Sokrat, Hippokrat, Platon və Aristoteldir. Onlar ağıllarının çoxluğu ilə məzhəbləri və şəriəti inkar edirlər. Dinin səbəblərinin uydurulmuş əfsanələr olduğuna inanırlar. Bu giclərin üzərində axmaqlığın bu qədər dərin iz buraxdığını gördükdə qədim filosofları rədd etmək, ziddiyyətlərini ortaya çıxarmaq, yollarının pis olduğunu göstərmək üçün bu kitabı yazmağa başladım”.
Günümüzün Türkiyəsindəki Adnan Oktar da kitablarında başlanğıcda islamla modern elm arasında əlaqələr qurmağa çalışırdı, bu işi öz aləmində başa çatdırdıqdan sonra enerjisini islamla modern əxlaq arasında əlaqələr axtarmağa və qurmağa yönəltdi. Qərb modernizm tarixini xatırlayın. İnkivizisiyadan sonra Avropada dinlə elm arasında qarşıdurma güc və nüfuzun elmin əlinə keçməsi ilə səngidi, ilk maarifçilərin cəhdləri nəticəsində burjua ilahi dayaqlarını itirdi və bu proses hələ də burjuanın əlində güc olaraq qalan dini əsaslar üzərinə bərkidilmiş ictimai əxlaqa yönəldi. Maarifçilərdən sonra estafeti modernistlər ələ aldı və ilk modernistlərin işi burjuanın əlində qamçıya çevrilən (indi bizdə olduğu kimi) əxlaqi önyarğıları dağıtmaq oldu. Bundan ötrü modernistlər nə etdilər? İlk növbədə bədəni ictimai mühakimənin obyekti olmaqdan məhrum etdilər. Burjua əxlaqının cəmiyyət üzərində hakimiyyətini təmin edən və kapitalizm üçün gəlir mənbəyi olan ailə qurumunu hədəfə aldılar. Marks və Engels burjua ailəsini iqtisadi maraqlar üzərində planlaşdırılmış fahişəlik adlandırdılar. Arxasınca ilk modernist şair və yazıcılar, rəssamlar (Flober, Bodler, Mane və s.) qadın bədəni üzərindən əxlaqi mühakimə örtüyünü qaldırdılar, qadın bədənini burjua əxlaqının istismarından çıxarıb kütləviləşdirdilər. Kapitalizm üçün əsas gəlir mənbəyi olan ailə məsuliyyətini madam Bovarilər günlük ehtiraslara dəyişdilər və s.
Bu gün eyni proses islam dünyasında da baş verir; ənənəvi islam ailəsi anlayışına uyğun gəlməyən yarıçılpaq qadın gözəlliyi önə çıxarılır. Qadın bədəni islam çadrasından çıxıb kütləviləşmək, ictimailəşmək istəyir. Adnan Oktarın "kedicikləri” alternativ islam qadınları idi. Modern islam əxlaqını təmsil edən füqurlar. Amma bu modernizmdə çatışmayan iki vacib qüsur vardı; birincisi, alternativ kimi təqdim və təbliğ olunan bu yarıçılpaq qadınlar qərbli həmkarlarından fərqli olaraq üsyankar təbiətə sahib deyildilər, daha çox modern hərəmxananı təmsil edirdilər. Yəni nədən çadrada deyil, mini yubkada oturduqlarını özləri də bilmirdilər. Sabah yenidən onlara burka geymələri əmr edilsə, həmən bürünəcəkdilər. Bir növ, ictimai reflekslərdən məhrum soyundurulmuş kənizlər idilər.
İkinci çatışmazlıq Adnan Oktarın öz yanaşmasında idi; o, bir burjua əxlaqını dağıdır, amma yerinə azad seçim əvəzinə başqa bir burjua əxlaqı qoyurdu; kişidən asılı olan çadralı qadını kişidən asılı olan çadrasız qadınla əvəzləyirdi. Bu əvəzləmə qadına heç bir ictimai məzmun qazandırmır; bədənlər zahirən azaddır, ruhlar, düşüncələr isə əvvəlki dişi kölələrindir. Yəni bu qadınlar öz istəklərinə görə yox, kişinin istəklərinə görə soyunublar. Bu isə Qərb modenizmi ilə daban-dabana ziddir. Buna görə də mən yazının əvvəlində "islam modernizmi” anlayışından istifadə etdim. Fərdi azadlıq olmadığı üçün bu modernizm yaradıcı fantaziyadan məhrumdur, bu modernizm Qərb modernizmindən fərqli olaraq öz musiqisini, rəssamlığını, şerini, romanını yarada bilməz, çünki hər çılpaq bədən hələ azad bədən demək deyil. Ona qalsa, əməvilərin sarayı dolu idi lüt qız bədənləri ilə, çoxusu da pulla alınmışdı kölə bazarlarından.
Aqşin Yenisey
Oxşar xəbərlər
- Azad Rəhimovun oğlu istintaqa elə şeylər dedi ki... - 400 minlik yeyinti
22 noyabr 2024 13:08
- Ağdamın işğaldan azad olunmasından 4 il ötür
20 noyabr 2024 11:30
- 17 noyabr - Milli müstəqillik salnaməmizin Epiqrafı
17 noyabr 2024 20:49
- Mirzə Cəlil onunla puluna görə evlənmişdi? - Həmidə xanımın çap olunmayan məktubu - İlk dəfə
16 noyabr 2024 20:40
- COP29 dövlətimizin üçüncü tarixi qələbəsidir - Anardan Prezidentə müraciət
16 noyabr 2024 11:35
- Nəzakət Məmmədovaya 13 illik həbs cəzası verildi – SƏBƏB VƏ TƏFSİLATI
15 noyabr 2024 21:39
- Şəfəq Günəş Elektrik Stansiyasının TƏMƏLİ QOYULDU
12 noyabr 2024 14:32
- Prezident Ərdoğan və xanımını belə qarşıladı - FOTO
12 noyabr 2024 12:58
- Baba Pünhanın qızı: Mirşahin atamın üstünə gəlmişdi ki... - Müsahibə
11 noyabr 2024 21:16
- Sirri 1945 ildən sonra açıldı: Bu insanlar kimdir? (ARAŞDIRMA)
10 noyabr 2024 16:43
Xəbər lenti
- Qədir Rüstəmovun həyat yoldaşı: - Ağdamdakı evimizin açarını atdı ora... - Müsahibə
24 noyabr 16:46
- Azərbaycan Prezidenti: COP29 iqlim diplomatiyasında dönüş nöqtəsidir
24 noyabr 15:18
- Rumıniyada seçki - 14 şəxs prezident olmaq istəyir
24 noyabr 13:16
- ABŞ kəşfiyyatı Kremlin xaricdə qətl etdiyi məşhurların adlarını açıqladı - ÖLÜM SİYAHISI
24 noyabr 11:17
- Bakıda tarixi qərar verildi
24 noyabr 00:42
- Bu gün Bakıda mühüm addım atıldı - Nazir
24 noyabr 00:10
- Qadın 9 UŞAĞA HAMİLƏ qaldı
23 noyabr 23:31
- Korpus komandiri Çingiz Şəfiyev vəfat etdi
23 noyabr 22:51
- Abid Şərifovun şirkətidən əmək haqqı və maddi ziyan edilir
23 noyabr 20:12
- Bakıda taksi Afrikalı qonağı hava limanından 139 MANATA gətirdi - DİN işə qarışdı
23 noyabr 19:57
- Sabiq deputat, keçmiş icra başçısı vəfat etdi - FOTO
23 noyabr 19:47
- Bu agentliyin funksiyaları -Azərenerji- və Azərişığ-a ötürüləcək - FƏRMAN
23 noyabr 19:36
- Yüksək vəzifəyə təyin edilən Xəyyam Məmmədov kimdir?
23 noyabr 19:28
- Azərbaycanda qadınlar ona görə narkotikə qurşanıb ki... - Sabiq rəis - VİDEO
23 noyabr 19:16
- Hüququ pozulan Azərbaycan qadını Prezidentdən KÖMƏK istəyir
23 noyabr 17:10
- Azərbaycana casusluqda ittiham edilən erməni TÜRKOLOQA 18 il HƏBS..
23 noyabr 15:51
- Elektron siqaret qadağan edildi
23 noyabr 15:25
- Məktəblərdə dərslər bu tarixdən başlayacaq
23 noyabr 15:03
- Nümunə olacaq həkimlərimiz - Aynur Pənahova
23 noyabr 14:05
- Deputat Elşad Musayev: - Üç uşaqdan yuxarı ailələr çoxuşaqlı kateqoriyaya daxil edilsin
23 noyabr 13:46
- Sülh müqaviləsinin ilin sonunadək imzalanması üçün hər şeyi edəcəm
23 noyabr 12:12
- BAKCEL-in təşkilatçılığı ilə Süni İntellektlə Dayanıqlılıq mövzusunda panel müzakirəsi keçirilib
23 noyabr 12:04
- 70 kq qızılla tutulan diplomat bu səfirlikdə işləyir- Bakıya gətirildi
23 noyabr 11:45
- Bakı və Ankaradan İrəvana ULTİMATUM - Zəngəzurla bağlı...
23 noyabr 11:24
- Paşinyanın arvadı baş nazirliyə hazırlanır - SENSASİON İDDİA
22 noyabr 22:04
- Öncə Ənvər Əliyevə dəstək verən Elçibəy niyə sonradan ....?
22 noyabr 16:30
- Qırğızıstan DTK parlamentin keçmiş spikerini saxladı
22 noyabr 16:07
- Türkiyədən Azərbaycana kim eşşək idxal edir? - İnəkdən 3 dəfə çox yeyir, xərci çoxdur
22 noyabr 15:21
- NAR-dan -Sərfəli cümə- təklifi – 50% endirimlə smartfon əldə et!
22 noyabr 15:00
- Məcburi köçkünlərə verilən - çörəkpulu - artırılır?
22 noyabr 14:46
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya