Çilingər idi, nazir oldu-Stalindən Qorbaçova qədər rəhbərlərlə işləyən...
Ağır müharibə illəri, gərgin iş rejimi onun sağlamlığına təsir edə bilməyib. Aleksandr Yejevski 101 illik ömrünün sonuna qədər iş başında olub. SSRİ-nin kənd təssərüfatı texnikası, traktor və maşınqayırma sənayesində o, əvəzolunmaz kadrlardan biri sayılıb. Sıravi çilingərlikdən nazir vəzifəsinə qədər yüksələn Yejevski İosif Stalin, Nikita Xruşov, Leonid Brejnev, Yuri Andropov, Konstantin Çernenko, Mixail Qorbaçovla dəfələrlə ünsiyyətdə olub, özünü onlara sübut etməyi bacarıb.
Vəzifə yükünün ağırlığını isə ilk dəfə 1951-ci ildə, Altay Traktor Zavodunun direktoru işləyəndə hiss edib. Yejevski həmin günü öz xatirələrində aşağıdakı kimi xatırlayıb:
“Mənim həmin vaxt 36 yaşım var idi. Altay diyarında, Rubtsovsk şəhərindəki traktor zavodunun direktoru işləyirdim. Moskva ilə aramızda zaman fərqi 4 saat var idi. Günlərin birində gecə saat 12-dən sonra evə telefon zəngi gəldi. Həm yaşadığım evə, həm də iş yerimə hökumət telefonu (VÇ) çəkilmişdi. Bu telefona gələn zənglərin “vacib”liyini yaxşı anlayırdım. Amma gecədən xeyli keçmiş gələn bu zəng məni daha çox narahat etdi. Dəstəyi qaldırdım. Xəttin o başından Stalinin köməkçisi Poskrebışev özünü təqdim etdi və bildirdi ki, dəstəkdə gözləyim, Stalin mənimlə danışacaq. Qeyri-ixtiyari olaraq ayağa qalxdım.
Bir neçə dəqiqədən sonra Stalinin ağır səsi eşidildi. O, salamlaşdıqdan sonra birbaşa mətləbə keçdi, özü də çox qısa şəkildə dedi:
- Yoldaş Yejevski, Qazaxstanın katibi Şayahmetov bizdən xahiş edir ki, onlara lazım olan traktorlar vaxtında ünvanına çatdırılsın. Siz bu məsələni iki günə həll etməlisiniz. Hələlik.
Stalin belə dedi və dəstəyi asdı. Mən tez iş dəftərçəmi açıb Qazaxstana ayrılacaq traktorların sayına baxdım. Böyük rəqəm idi – 500 traktor. İstismara hazır olan traktorlarımız var idi, amma onların sayı çox deyildi. Biz iki gün ərzində tapşırığı yerinə yetirməli idik. Elə gecə ikən zovodun dispetçerinə zəng vurub bütün kişi işçiləri işə çağırmaq barədə göstəriş verdim, özüm də zavoda getdim. Hamı yığışdı, mən elan etdim ki, iki gün fasiləsiz işləyəcəksiniz, biz Stalinin tapşırığını yerinə yetirməliyik. Səhər tezdən zavodun qadın işçiləri işə gələndə mən onların bir qismini evə göndərdim, tapşırıq verdim ki, şəhərin ərzaq anbarından ərzaq məhsulları ayrılacaq, onları götürüb evdə yemək bişirsinlər və zavoda gətirsinlər. İki gün qızğın iş getdi, biz 500 ədəd traktoru Qazaxstana göndərdik. Təxminən eyni vaxtda, Stalinin mənə zəng etdiyi gecə saatlarında Kremlə zəng vurdum, Poskrebışevlə danışdım:
- Yoldaş Stalinə məruzə edin ki, onun göstərişi icra olundu, traktorlar Qazaxstana göndərildi.
Gecə saat 4-5 olardı ki, telefona zəng gəldi. Düşündüm ki, Stalinin növbəti tapşırığı olacaq. Zəng vuran Poskrebışev idi:
- Aleksandr Aleksandroviç, yoldaş Stalin sizə təşəkkürünü bildirdi.
Bir neçə aydan sonra mən Moskvada, Mərkəzi Komitədə kənd təsərrüfatı işçiləri ilə keçirilən müşavirədə iştirak edəndə Stalin mənim adımı xüsusi vurğuladı və qeyd etdi ki, Mərkəzi Komitənin mənim haqqımda təşəbbüsü var. Yeni vəzifəyə təyinatla bağlı idi bu təşəbbüs. Amma Stalinin ömrü buna çatmadı...”
Aleksandr Yejevski 1915-ci ildə İrkutsk vilayətinin Tulun şəhərində anadan olub. Orta təhsilini başa vurduqdan sonra bir müddət İrkutsk maşınqayırma zavodunda çilingər köməkçisi, çilingər işləyib. Daha sonra o, İrkutsk Metallurgiya İnstitutunda ali təhsil alıb. İnstitutu bitirdikdən sonra İrkutsk Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda laborant, müəllim, baş müəllim vəzifəsində işləyib.
Sonrakı fəaliyyətini istehsalata bağlayan Yejevski İrkutskda maşınqayırma və avtomobil təmiri zavodlarında baş mühəndis və direktor vəzifələrində çalışıb.
Sovet-alman müharibəsi başlananda Yejevski könüllü olaraq müharibəyə getmək üçün hərbi komissarlığa müraciət edib. İrkuts vilayət partiya komitəsinin rəhbərliyi onu mütəxəssis kimi zavodda saxlayıb. Həmin dövrdə Yejevskinin işlədiyi zavodlar hərbi təyinatlı məhsullar buraxıb.
1950-ci illərin sonunda Yejevski ölkənin əsas traktor istehsal edən zavodlarının birinə, Altay Traktor Zavoduna direktor təyin edilib. 4 il bu vəzifədə işlədikdən sonra o, Rostovdakı maşınqayırma zavoduna direktor vəzifəsinə təyinat alıb.
Hansı vəzifədə işləməsindən asılı olmayaraq Yejevski öz göstəriciləri ilə həmişə diqqət çəkib və o, öz sahəsinin ən güclü mütəxəssislərindən olub.
1955-ci ildən Yejevski fəaliyyətini SSRİ Kənd Təssərrüfatı və Traktor Maşınqayırma Nazirliyində (nazirliyin adı bir neçə dəfə dəyişdirilib) davam etdirib. O, bu nazirlikdə uzun illər baş idarə rəisi, nazir müavini vəzifələrini tutub. 1980-1988-ci illərdə isə Yejevski nazir təyin olunub.
Yejevski öz xatirələrində birinci şəxslərlə münasibətlərinə də yer ayırıb:
“Nikita Xruşovla bir neçə dəfə səfərdə olmuşam. O, hərtərəfli savadlı adam olmasa da, təşkilatçılıq məsələsində mükəmməl idi. Biz SSRİ-nin ayrı-ayrı bölgələrində olarkən, yerlərdə kənd təssərüfatı texnikalarının müzakirəsi aparılanda Xruşov elə yerindəcə problemləri aradan qaldırmaq üçün göstəriş verirdi. Bir məsələ də var ki, Xruşov bütün məsələləri öz düşündüyü kimi həll edirdi. Müvafiq sahənin mütəxəssislərinin fikri onu çox da maraqlandırmırdı. Bu da əksər vaxtlarda mübahisəyə səbəb olurdu. Belə məsələlərdə Brejnev daha rahat adam idi. O, əvvəlcə mütəxəssislərin rəyini dinləyirdi, dəfələrlə götür-qoy edirdi, sonra qərar verirdi. Andropov və Çernenkonun qısa müddətli baş katibliyi dövründə bizim sahə ilə Mərkəzi Komitənin müvafiq şöbələri məşğul oludular. Biz hesabatlarımızı, planlarımızı onlarla müzakirə edib ümumi nəticəyə gəlirdik. Hər iki baş katibi yalnız plenumlarda görürdük. Bütövlükdə SSRİ-nin iqtisadiyyat sahəsində ən bacarıqlı, ən savadlı adam Kosıgin idi. O, həm də çox ziyalı, insanpərvər, məmurları sona qədər təmkinlə dinləməyi bacaran, problemlərin kökünün haradan gəldiyini bilən və onların həll yollarını tapan bir şəxsiyyət idi. Onun vəzifədən getməyi SSRİ üçün, xüsusilə ölkənin iqtisadiyyatı üçün böyük zərbə idi...”
1988-ci ildə nazir vəzifəsindən azad olan Yejevski ömrünün sonuna qədər ayrı-ayrı elmi müəssislərdə, tədqiqat institutlarında müşavir və məsləhətçi kimi fəaliyyətini davam etdirib.
Aleksandr Yejevski 2017-ci ildə, 101 yaşında vəfat edib. O, Moskvada, Novodeviçye qəbirstanlığında dəfn olunub.
İlham Cəmiloğlu, Musavat.com
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 2024 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 2024 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 2024 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 2024 11:07
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 2024 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 2024 11:42
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 2024 18:36
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 2024 18:57
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 2024 18:53
- 700-dən artıq şagirdi məktəbdə yandıran general – o, Hitlerin başkəsəni olduğunu etiraf edib...
21 aprel 2024 15:49
- İlham Əliyev həmkarına Qarabağ atı hədiyyə etdi - Fotolar
25 aprel 21:20
- Elmira Süleymanova vəfat etdi
25 aprel 14:50
- Məhkəmə Rauf Nağıyevin vəzifəsinə bərpası ilə bağlı qərar verdi- ÖZƏL
25 aprel 14:30
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31
- Bu ölkə məktəblərdə rus dilinin tədrisindən İMTİNA EDİR
21 aprel 21:14
- SOCAR-ın sabiq vitse prezidenti Mikayıl İsmayılovun oğlu Xətai məhkəməsinə müraciət etdi – 100 min TƏZMİNAT
21 aprel 20:20