“Tabutun açılmasını istədim, qoymadılar”

Şəhidlər qürurumuz, and yerimizdir. Bu qəhrəmanlar vətən, xalq uğrunda əbədiyyətə qovuşublar, bizimsə onlar ıunutmağa heç bir haqqımız yoxdur...

Modern.az saytı “Aprel şəhidləri”nin həyat yoldaşları, sevdikləri xanımlarla silsilə yazılara davam edir. Budəfəki müsahibimiz “Aprel döyüşləri”ndə şəhid olmuş tabor komandiri Rasim Məmmədovun həyat yoldaşı Samirə Məmmədovadır.

Qısa arayış: Rasim Əbdül oğlu Məmmədov 1977-ci ildə Babək rayonunun Cəhri kəndində I Qarabağ müharibəsinin əlili Əbdül və Nazilə Məmmədovların ailəsində anadan olub. Rasim Məmmədov 1983-cü ildə Cəhri kənd orta məktəbinin birinci sinfinə gedib və 1994-cü ildə həmin məktəbi bitirib. 1996-cı ildə Bakı Ali Birləşmiş Komandirlər Məktəbinə daxil olan Rasim Məmmədov 2000-ci ildə həmin məktəbi tank qoşunları komandiri ixtisası üzrə bitirib. Leytenant Rasim Məmmədov Müdafiə Nazirliyinin əmri ilə hərbi xidmətinə N saylı hərbi hissədə davam edib.

Rasim və Məmmədovla Samirə xanımın evliliyindən Asim  adında oğulları və Aysu adında qızları dünyaya gəlib.

Sonralar mayor rütbəsinədək Rasim Məmmədov 2016-cı ilin aprel ayında cəbhədə baş verən şiddətli döyüşlərdə qəhrəmancasına şəhid olub.

2016-cı il aprelin 5-də Rasim Məmmədov doğulduğu Babək rayonunun Cəhri kəndində son mənzilə yola salınıb. 

Rasim Məmmədov ölümündən sonra göstərdiyi qəhrəmanlığa görə "Qüsursuz xidmətə görə" II dərəcəli medalı ilə təltif edilib.

“Məktub ayrılıq gətirir”

Samirə Məmmədova Rasim Məmmədovla xalaqızı-xalaoğlu olsalar da, ailələri ilk vaxtlarda bu evliliyə heç də razı olmayıblar.

“Rasimlə xalaqızı xalaoğluyuq. Mənim 13 yaşım olanda Rasim məni sevib. Baxmayaraq ki, ailələrimiz bu evliliyə razı deyildi, amma Rasim bütün maneələri yararaq münasibətləri ciddiləşdirdi. Məni ailədə  oğlan kimi böyüdüblər. Heç vaxt qız uşaqları ilə oynamamışam. Kənd yerində isə ailələrə iş görməyi bacaran qızlar daha gərəkli olub. Mənim kimi qızları valideynlər oğlanlarına almaq istəməyir. 1996-cı ildə Rasim Ali Hərbi Məktəbə daxil oldu və Bakıda oxumağa başladı. Həmin vaxtlarda Rasim anasıgilin qarşısında belə şərt qoyub. “Ya o qızı mənə alacaqsız, ya da məni bir daha görməyəcəksiz”.
Evdən  təhsil almağıma  icazə vermədilər deyə orta məktəbə getməmişəm. O vaxtlar mobil telefonlar yox idi. Hər dəfə qardaşından anasıgilin elçi getməsi ilə bağlı məlumatlar alırdı. Oktyabrın 5-də bizə elçi gəldilər. Telefon olmasa da, Rasim mənə məktublar yazıb göndərirdi. Hətta təbii gülün üstündə kardondan kəsib düzəltdiyi ürək şəkli göndərmişdi. Ürəyin içində adımızı yazmışdı. Amma Rasim evlənəndən sonra mənə yazdığı məktubları saxlamağıma icazə vermədi. Dedi “məktub ayrılıq gətirir. Onları saxlama”, cırıb atdı. Amma nə biləydi ki, bir gün yazdığı sevgi məktubları deyil, müharibə ayrılıq gətirəcək. Bircə gülün üstündə olan ürək şəklini saxlayıram”. 

“Nə bilirsən ki, o vaxta kimi sağ qalacam...”

Şəhidin həyat yoldaşı deyir ki, Rasimin yoxluğu barədə dediyi söz ona çox pis təsir etmişdi.

“1999-cu ildə evləndik. Bir il rayonda yaşayası oldum. Rasim məktəbi 2000-ci ildə bitirdi və biz Bakıya köçməli olduq. Evlənəndən 3 il sonra övladımız oldu. Rasim haqqında o qədər danışaram ki!... Yoxsul günlərimiz olsa da, bir-birimizə bağlı olduq. Rasim çox şən insan idi. Bəzən qohumlar hərbçi olduğuna görə Rasimi çox  ciddi hesab edirdilər. Sonra şəkillərimizə baxanda onun pozitiv olmasına təəccüb edirdilər. Rasim mühafizəkar ər olmayıb. Amma bəzi qadağaları vardı. Biz müxtəlif yerlərdə yaşamışıq. 15-20 rayonda yaşasaq da, Rasimsiz çölə çıxıb çörək belə almamışam. Özünün yoxluğunu tez-tez dilə gətirirdi. Hətta bir vaxtlar 3-cü uşağımızın olmasını da dilə gətirmişdi. Sadəcə, mənim ana olmağa qədər keçirdiyim hal asan olmurdu. Səhhətimdə müəyyən problemlər olurdu. 
2016-cı ilin əvvəlində Rasimə dedim ki, doğum günündə ola bilər ki, (Rasimin doğum günü mayın 20-dir)sənə sürpriz edim. Rasim isə cavabında gözlənilmədən “nə bilirsən ki, o vaxta kimi sağ qalacam” dedi. Ona görə də 3-cü övladımızın olmasını istəmirdi. 
Rasim evdə olanda xəritələr cızırdı, erməni saytlarına girib nələrsə oxuyurdu. Buna görə çox narahat olurdum. Qaynatama, qaynanama zəng edib Rasimin gizli işlər gördüyünü və heç nə demədiyini bildirirdim. Rasim isə hər dəfə cavabında “mən getməyim, o getməsin, bəs kim getsin?!” söyləyirdi.

Rasim mənim və övladlarımın bir sözünü iki etməzdi. Bizi çox istəyirdi. Qızımız Aysu ilə bağlı arzuları vardı. Aysunu həkim görmək istəyirdi. 5-6 il bundan qabaq  həkim xalatı alıb evə qoydu ki, “qızım həkim olacaq və bu ağ xalatı geyinəcək. Mən də baxıb sevinəcəm”. Amma sevinə bilmədi. Aldığı həkim paltarı indi evdə qalıb”. 

“Heç kəsin etmədiyini biz etdik”

Samirə xanımın sözlərinə görə, müharibənin içində  o gecəni çox ağır keçiriblər:

“Son bir il olardı ki, Rasimlə Horadizdə qalırdıq. 2016-ci ilin Novruz bayramını birlikdə şən və sevincli keçirdik. Martın 31-i evdən çıxmalı idi. Gəlib divanda uzananda yatağında yatmağı məsləhət gördüm. Yatağında yatsa işə gecikəcəyini söylədi. Həmişə evdə olanda başını dizimin üstünə qoyurdu ki, mən ayağa qalxanda xəbəri olsun. İstəmirdi,yanından harasa getməyimi. Qapı döyüləndə bilirdik ki, Rasimdir. Uşaqlar da yolunu səbirsizliklə gözləyirdi. 
Martın 31-də evdən çıxanda heç bir şey hiss elətdirmədi. Onsuz da qapıdan içəri girəndə də, çıxanda da bizi öpürdü. Bu dəfə də elə etdi. Ənənəni pozmadı. Elə oldu ki, aprelin 1-də qonşu dedi ki, yoldaşı zirzəmidə qalmağı məsləhət edib. Mən də Rasimə bu barədə deyəndə “səninlə 1 aprel zarafatı edib” söylədi.  Mən qorxub həyəcanlanmayım deyə, belə deyibmiş. 
Aprelin 1-də vəziyyət çox pis idi. Elə aprelin 1-dən 2-nə kimi evin “podval”ında qalmalı olduq. Cəbhədəki müharibəni gözümüzlə görürdük. Vertolyotlar başımızın üstündən uçurdu.  Aprelin 3-nə kimi danışmaq imkanımız oldu. Rasimə Bakıya getmək istəmədiyimi deyirdim. Amma aprelin 2-si axşama yaxın Bakıya getməli olduq. Aprelin 3-də gecə saat 12-də danışarkən dedi ki, “narahat olma, hər şey yaxşıdır. Heç kəsin etmədiyini biz etdik”. Məni bu formada aldadırdı. “Mən yatıram, sən də yat” söylədi.  
Heç demə yatmaq nədir, müharibənin içində yatmaq olar?!Aprelin 4-ü səhər Rasimə zəng etməyə başladım. Telefonuna zəng çatmırdı. Sonra mənəqaynatamın vəziyyətinin yaxşı olmadığını dedilər. Dərhal Naxçıvana getməli idik. Dayanmadan Rasimə zəng edirəm ki, vəziyyəti anladım. Amma alınmırdı. Qorxurdum ki, atasının vəziyyətinin yaxşı olmadığını eşidər, fikri dağılar, Rasimə nəsə olar. Düzü, uşaqları aparmaq istəmirdim ki, qayıdacağıq. İsrarla uşaqları da gətirməyimi istədilər. Hava limanına çatanda qızıma dedim ki, saytları aç gör nə xəbər var. Qızım interneti açanda  “Sərdar Cəlaloğlunun qardaşı oğlu şəhid olub”  başlıqlı yazı oxudum. “Bunlara bax hələ. Qardaşı yazmaqdan qardaşı oğlu yazıblar” dedim. Hələ də mənə çatmırdı ki, Rasim şəhid olub. Ağlımın ucundan da keçməzdi ki, Rasimə nəsə olar. Əmilərinə zəng edib“bu nədir yazırlar?” söylədim. Onlar telefonda ağlayanda başa düşdüm ki, Rasimə nəsə olub.

Uşaqlar “yox” sözü eşitməmişdi. Ancaq pozitivə köklənmişdik. Demişik, gülmüşük, gəzmişik. Onlara görə sakit olmalı idim. Mənə nə qədər sakitləşdirici iynə vursalar da, xeyri yox idi. Həyatımızda maddi çətinliyimizin olduğu vaxtlar da olub. Uşaqlarımızın ağlı kəsəndən sonra günümüzə şükür edirdik. Həyətə girəndə gördük ki, hardan-hara mağar qurulub. Bütün dünya başıma fırlandı. Gecə saat 12-də Rasimin cənazəsini gətirdilər. Tabutun açılmasını istəsəm də, “şəhidin üzünü açmazlar” deyib qoymadılar”. 

“Rasimin iyi gəlir”

Şəhid xanımı deyir ki, Rasimin hərb işinin çətinliyinə görə bəzən onun peşəsini dəyişməsini arzulayıb. 

“Bu,o vaxtlar baş verirdi ki, biz yerimizi dəyişməli olurduq. Başımda bir az ağrılarım olurdu deyə mənə köməkçi tuturdu ki, səhhətim qaydasında olsun. Onu hərb sahəsindən uzaqlaşdırmağı çox istədim. Deyirdi ki, “balam, mən gedib başqa işlə məşğul ola bilmərəm”.(mənə həmişə balam deyirdi) Bu yolu seçmək özünün istəyi idi. Həkim olmağı çox istəyirdi. Alınmadı. Tarix müəllimi ola bilərdi. Sadəcə, o yolla getmədi. Atası 1992-ci ildə Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə vuruşub. Rasim də atasının, bu torpağın qısasını almağı qarşısına hədəf olaraq qoymuşdu. Şəhid olmaqla atasının qisasını almış oldu. 
Həyatın amansız qanunları var. 24 il yataqda yatan insan,  oğlunun düz 24 günlük şəhidliyinə dözə bilmədi. Qayınatam vətənə bağlı insan idi. Rasim şəhid olandan sonra vəziyyəti gərginləşmişdi. Uşaqları götürüb qayınatamın yanına gəldik. Qızım atasına çox bənzəyir. Qızımı elə öpdü ki, uşağın yanağını içinə çəkdi. Dedi “Rasimin iyi gəlir”. Aysunu Rasim kimi görürdü.

Rasimdən sonra elə bir bayram, özəl gün yoxdur ki, onun məzarı başına toplaşmayaq. Mütləq gedib məzarı başında atamızla birgə keçiririk. Oğlum da hərbçi olmaq istəyir. Onu yolundan yayındırıb deyirəm ki, “get, həkim ol. Qurban əmin kimi vəkil ol”. Uşaq da deyir ki, “nə deyirsən de. İndi uşağam idarə edirsən. Böyüyəndən sonra idarə edə bilməyəcəksən. Atam kimi hərbçi olacam”.

“Mənim  “balam”  böyüməyəcək” desə də...

Samirə xanım danışdıqca, ara verirdi. Ağlayırdı. Şəhid olmuş həyat yoldaşının paltarlarını yumadığını bildirir:

“Rasim atasının vaxtilə döyüşdə yaralandığı paltarı saxlayırdı. Hara köçürdüksə, atasının paltarını da aparırdı. Əhd eləmişdi. “Atamın qısasını alandan sonra bu paltarı bir dəfə əynimə geyinəcəm”. İndi mən də onun paltarlarını saxlayıram. 2 ildir ki, onun paltarlarını yumuram. Axı, o paltarlardan onun qoxusunu alıram!. Necə yuya bilərəm?! Mən onun paltarlarını qapalı yerdə saxlayıram ki, Rasimin qoxusu uçub getməsin.

Rasim şəhid olanda oğlum Asimin 8 yaşı vardı. Atasını dəfn edib qayıdanda qabağımda dayanıb dedi: “Ana ağlama. Atam səni necə yaşadıbsa, mən də səni o cür yaşadacam”. 
Uşaqlar heç vaxt məni ağlayan görməmişdi. Tez-tez oturub atalarından danışırlar. “Atamız bizi belə gəzdirirdi. Bizə bunları alırdı” deyirlər. Rasimin yoxluğu bizi böyütdü. Biz böyüməmişdik. Hər ad günü tortumun üstünə “13” rəqəmi yazdırırdı.  Çünki məni 13 yaşım olanda sevmişdi. Hər dəfə deyirdi ki, “mənim “balam” böyüməyəcək. Onu qoymaram böyüsün”. Artıq Rasim şəhid olandan sonra çox böyüdüm. Bütün qayğılar, problemlər məni böyütdü. Rasimdən sonra gözlərim əməliyyat olundu. Yaxını görə bilmirəm. Eynəklə güclə görürəm”.

İndi Rasim yuxularıma tez-tez gəlir. Axırıncı dəfə yuxuda gördüm ki,hər yer yamyaşıldır. Rasim gəlib məni arxadan qucaqladı. Ağladım ki, getmə. Uşaqlar da, mən də sənsizliyə alışa bilmirik. Qarşımda dayanıb dedi. “Hər gün gəlib sizə baş çəkirəm. Elə bilməyin ki, yoxam.  Sizinləyəm! Amma mən getməliyəm..”.

“Rasim heç vaxt əmilərinin mövqeyinə qarışmayıb”

Aprel şəhidi olan Rasim Məmmədov Azərbaycan Demokrat Partiyasının sədri Sərdar Cəlaloğlunun qardaşı oğludur. Samirə xanım deyir ki, Rasim heç vaxt əmilərinin mövqeyinə qarşı çıxmayıb.

“Arada Sərdar Cəlaloğlu və Qurban Məmmədovla telefon zənglərimiz olur. Bakıda olanda görüşürük. Hərə öz evində sağ olsun. Rasim heç vaxt əmilərinin mövqeyinə qarışmayıb. 
Rasim işinə çox bağlı idi. Həmişə deyirdi ki, “dövlətimin sözündən çıxa bilmərəm. Qərar nədirsə, onu edərəm”. Qurban və Sərdar əmiləri də Rasimim mövqeyinə hörmətlə yanaşırdılar. Heç vaxt da qarşı çıxmadılar. Bilirdilər ki, Rasim bu yolu seçib və bu yolda özünü doğruldub”.