Dünyanın xəritəsini dəyişən Malazgird savaşı
Qaynaqlar yazır ki, Malazgird ərazisində ordunu saxlayıb çadırlar quran Alp Arslana kəşfiyyatçı əsgərlərdən biri yaxınlaşaraq, "Sultanım, düşmən 300 minlik ordusu ilə bizə yaxınlaşır”, deyir. Sultan sakitliyini pozmadan belə bir tarixi cümlə işlədir: "Biz də onlara yaxınlaşırıq”.
Malazgird döyüşündən öncə, cümə günü, avqustun 26-da əsgərlərini başına yığan Alp Arslan atdan düşüb səcdə edir: "Ya Rəbb, sənin qarşısında üzümü yerə qoyub sənin üçün döyüşürəm. Ya Rəbb, niyyətim safdır: Mənə kömək et, duamda səhv nəsə varsa, lənət olsun mənə" Sonra əsgərlərinə dönüb "Burada Allahdan başqa sultan yoxdur. Nizam və tale yoxdur onun əlindədir. Buna görə də mənimlə döyüşməkdə və ya məni tərk etməkdə azadsınız", deyir. Bu həyəcanlı və qətiyyətli sözlərə qarşı əsgərlər bir ağızdan deyirlər: "Biz heç vaxt sənin əmrindən dönməyəcəyik!”. Döyüşün nəticəsindən narahat olaraq, ağlaya-ağlaya bir biri ilə sağollaşlar. Sultan ağ geyinib atının quyruğunu bağlayır və son nitqini söyləyir: "Ey əsgərlərim! Şəhid olsam, bu ağ paltar kəfənim olsun. Onda ruhum göyə qalxacaq. Məndən sonra Məlikşahı taxtına oturdun, ona sadiq olun. Qələbə qazansaq, gələcək bizimdir”. O, vəziri Nizаmülmülkə və xatununa belə bir məktub göndərir: "Mən yаnımdаkı оrdumlа düşmən üzərinə gedirəm. Əgər sаğ qаlsаm bunu Allаhın mərhəməti sаyаcаğаm, şəhid оlsаm bu Allаhın lütfüdür. Mənim vаrisim оğlum Məlikşаh оlsun". 14 аvqust 1071-ci ildə sultаn öz sərkərdəsi Sаvtəkin Alxаsı Bizаns imperаtоrunun yаnınа sülh dаnışıqlаrınа göndərir. İmperаtоr Diogen elçiyə belə deyir: "Bizim аtlаr аxşаm Təbrizdə su içəcək, səhərisi isə Reydə dаnışıqlаr аpаrаrıq!" Sаvtəkin imperаtоrа belə cаvаb verir: "Atlаrınız həqiqətən аxşаm Təbrizdə su içəcək, аncаq о аtlаrın süvаriləri siz оlmаyаcаqsınınz!" Malazgird döyüşü 1071-ci il avqustun 26-da başlanır. Döyüşdən öncə Ozan qoppuzu alıb oxumağa başlayır: Biz qaçan atlar, Ətraflı Ad - 00:30 Tutarıq, tuturuq, Birlikdə uzanıb qaçırıq, Nəcib atlarla. Gözləyirik, gözləyirik, Dost olmağı gözləyirik, Gözləyirəm, Çarpışanlar. Döyüş başlayan an Sultan ox-yаyını yerə аtıb, qılıncı əlinə аlır və irəliyə keçir. Bizаns imperаtоrunun оrdusunun sаğ və sоl cinаhlаrındа quzlаr (xristiаn оğuzlаr) və peçeneqlər, qоşunun аrxаsındа isə Andrоnik Dukаnın bаşçılıq etdiyi gürcü-yunаn və s. xаlqlаrdаn ibаrət dəstələr yerləşdirilmişdi. Səlcuqlu оrdusu döyüşə qədim türk аdəti üzrə "Ya hüüü" və islаm qаydаsı üzrə "Allаh, Allаh" nidаlаrı ilə bаşlаyır. "Ya Hüüü" sədаlаrını eşidən quz və peçeneqlər qаrşılаrındа öz sоydаşlаrının оlduğunu bilərək, səlcuqlulаr tərəfinə keçir. Böyük Turan hərb taktikası-aypara düzümü döyüşün taleyini həll edir. Türk döyüşçülərin qəfil hücumu Bizans süvarilərini təşvişə salır. Sərkərdələrin qaçdığını görən döyüşçülər zirehli geyimlərini çıxararaq (ağır olduğu üçün onunla qaçmaq əlverişsiz idi), qaçmağa başlayır. Belədə döyüşçülərin silah və güc nisbəti bərabərləşir və qılıncoynatmada usta olan türklər bizanslı əsgərləri məğlub edir. Dünya tarixi üçün dönüş nöqtəsi olan Malazgird döyüşündə məğlub imperator Diogen razılaşmaya əsasən, azad olunmaq üçün 1.500.000 dinar verməyi, vergi olaraq hər il 360.000 dinar ödəməyə razı olur. Bizansın əlində olan müsəlman əsirlər buraxılmalı, lazım gəldikdə bizans əsgərləri səlcuklara yardım etməli, Antakya, Urfa, Əhlət və Malazgird torpaqları türklərə verilməli idi. Konstantinopola doğru yola çıxan imperator Tokatdan topladığı 200.000-dək dinarı özü ilə birlikdə gələn türk əsgərlərinə verir. Alp Arslan Diogenin qızlarından biri ilə evlənie. Sultan Diogenə hədiyyələr və 200 nəfərlik bir dəstə verərək azad edir. Əmir Sunduk Bizans qoşunlarının qələbə rəmzi olan "Böyük qızıl xaçı" ələ keçirirərək Alp Arslana göndərir. Alp Arslan qızıl xaçı Bağdada aparıb xəlifənin ayaqları altına atır. Xəlifə əl Qaim bunu görüb Sultana yazır: "Dinin dirəyi, ərəblərin və əcəmlərin hakimi, bütün müsəlmanların sultanı, müslümlərin pənahı, əmirəlmöminin gücünün təsdiqisən!" Malazgird qələbəsi Türk dünyasının böyük tarixidir və neçə illər sonra Səlcuqlu dövləti zəifləsə də, onun yaratdığı bir güc 624 il üç qitəyə, yeddi dənizə hökmranlıq etmiş Osmanlı imperiyasının yaranması üçün şərait yaratdı. Zaur Aliyev, dosent
- Bakcell ilə innovasiya dövrü başladı!
30 aprel 2024 11:50
- Köçaryanın oğlu ilə Paşinyan arasında gərginlik, parlamentdə ağız deyəni qulaq eşitmədi – VİDEO
22 mart 2024 23:36
- BMT Azərbaycanın xəritəsini YENİLƏDİ
21 mart 2024 23:46
- Finlandiya yenidən dünyanın ən xoşbəxt ölkəsi oldu – Azərbaycan isə 101-ci...
21 mart 2024 13:42
- Azərbaycan İsraildən ultra-müasir silahlar istəyir: İngilis saytı SİYAHI yaydı!
16 mart 2024 22:24
- Qardaşı mərhum professor Şamil Vəliyev haqda müsahibə verdi... - MÜSAHİBƏ
12 mart 2024 19:54
- Sağlığında qiymət verin insanlara - deyən şairin AİLƏ DRAMI
12 mart 2024 13:00
- Qarabağdan dəhşətli xəbər gəldi:Ölənlər var ...
9 mart 2024 21:12
- Qarşımızda təhlükəsiz və dəstəkləyici öyrənmə mühitinin təmin edilməsi vəzifəsi dayanır
5 mart 2024 23:08
- Sənsiz necə yaşayacağımı bilmirəm - Navalnının həyat yoldaşı Video
2 mart 2024 11:55
- Bolqarıstan Prezidenti Azərbaycandadır
07 may 20:42
- Putin and içdi - Video - Yenilənib
07 may 16:18
- Novruz Məmmədov vəzifəsindən azad edildi
07 may 15:58
- İlham Əliyevin Robert Fitso ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb
07 may 14:24
- Bakıda 41 yaşlı prokuror yol qəzasında vəfat etdi
07 may 14:18
- Allahverdi İsrafilov və qohum-əqrəbası BakI Dövlət Sirkini zəbt edib…
07 may 12:14
- Direktor cərrahı işdən çıxardı, cəzalandırıldı
07 may 11:42
- Azərbaycanı Naxçıvanla birləşdirəcək yoldan görüntülər (VİDEO)
07 may 08:55
- Füzulidə dağıntıların miqyasını görəndə çox təsirləndim - ABŞ səfiri
07 may 02:11
- Sabiq qaçaq səfirin Ramiz Mehdiyevə gizli məktubu üzə çıxdı- SENSASİON ADLAR, ŞOK TƏLƏBLƏR
07 may 01:46
- Özbəkistanda ROBOT -POLISlər ilk dəfə küçəyə patrul xidmətinə çıxıb –VİDEO
07 may 01:30
- SSRİ xəritələrinə baxın: o ərazilər Azərbaycanındır - Tomas de Vaal
07 may 01:20
- Jurnalist Afət Telmanqızından sabiq səfirə SƏRT CAVAB- Satqın sözü sənə yaraşır
07 may 00:53
- Bakıda 17 min manata pişik satılır (VİDEO)
07 may 00:41
- 500 illik zavod görün hansı sirrin üstünü açdı
07 may 00:32
- Elçin Quliyev III Çarlzla bir arada - Fotolar
07 may 00:25
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
07 may 00:10
- Alimlər 2700 ildən çox yaşı olan Assuriya məbədinin sirrini açdı
04 may 22:25
- Şəkidə 59 yaşlı kişi iki nəfəri odlu silahla qətlə yetirdi
04 may 18:31
- İsa Qəmbər yenidən başqan seçildi - Yenilənib - Fotolar
04 may 17:23
- Tanışının qulağını dişlədi - Həbs olundu
04 may 13:39
- Adil Əliyevin ailəsinə ağır itki
04 may 12:01
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
04 may 11:51
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
03 may 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
03 may 21:25
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
03 may 19:56
- COP29: Bakıda 70 min nəfərlik tədbir
03 may 18:53
- FHN nazirin bacanağına 295 minlik tender verdi...
03 may 18:30
- SON DƏQİQƏ! Kəlbəcərdən acı xəbər gəldi: Ölən və yaralananlar var
03 may 17:19
- Cahangir Hacıyev aclıq aksiyasına başladı
03 may 13:17