- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
Beriyanı güllələyənlərin Qorbaçova müraciəti - Tarixi faktlar
Reportaj29 avqust 2021 23:12
SSRİ-nin tarixində Lavrenti Beriyanın fəaliyyəti “xüsusi” bir yer tutur. Öz dövründə birinci şəxsin ən yaxın adamı sayılan Beriya qəddarlığı, sərtliyi, siyasi konfliktlər yaratmaqda peşəkarlığı, böyük səlahiyyətlər sahibi olmağı ilə yadda qalıb.
Ölümündən illər keçsə də “hər şeyə qadir narkom” haqqında yazılar, yeni açıqlamalar ictimaiyyət tərəfindən böyük maraqla qarşılanır. Onun həbs olunması, məhkəməsi və güllələnməsi isə mütəmadi olaraq kütləvi informasiya vasitələrində müzakirə mövzusuna çevrilir...
Məlum olduğu kimi, 23 dekabr 1953-cü ildə SSRİ Ali Məhkəməsinin xüsusi məhkəmə iclasında Lavrenti Beriyaya güllələnmə hökmü oxunub. Hökm oxunduqdan sonra general-polkovnik Pavel Batitski (1968-ci ildən marşal) hökmün icrasının ona həvalə olunmasını xahiş edib. Həmin dövrdə Pavel Batitski Moskva Hərbi Dairəsi komandanının müavini vəzifəsində xidmət edib.
Güllələnmə prosesində məhkəmə üzvləri, Moskva vilayət Partiya Komitəsinin birinci katibi Nikolay Mixaylov, Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqının sədri Nikolay Şvernik, SSRİ-nin baş prokuroru Roman Rudenko və daha bir neçə nəfər iştirak edib.
Beriyaya ilk atəşi Pavel Batitski açıb. Güllə onun burun sümüyünə dəyib. Sonra prosesi Moskva Hərbi Dairəsinin Hava Hücumundan Müdafiə qüvvələrinin qərargah rəisi, general-leytenant Aleksey Baksov, Moskva Hərbi Dairəsi komandanının siyasi işlər üzrə müavini, general-leytenant İvan Zub və polkovnik Viktor Yuferyev davam etdirib.
Hökmün icrasından dərhal sonra, 23 dekabr 1953-cü il, saat 19.50-də akt tərtib olunub. Hökmün icraçıları akta imza atıblar.
“Tarixi missiya”nı həyata keçirdiklərinə görə dörd zabitin hər biri Nikita Xruşşov, daha sonra isə Leonid Brejnev tərəfindən həm rütbə, həm də yeni vəzifələrlə “mükafatlandırılıblar”.
Pavel Batitski marşal rütbəsi daşıyıb, SSRİ müdafiə nazirinin müavini vəzifəsinə qədər yüksəlib.
Aleksey Baksov, İvan Zub, Viktor Yuferyev 1954-cü ildə Xruşşovun təşəbbüsü ilə “Qırmızı Bayraq” ordeni ilə təltif olunublar, daha yüksək ranqlı vəzifələrə təyinat alıblar.
Təltiflər və təyinatlar yüksək olsa da, onlar Beriyanı güllələyənləri tam qane etməyib. Yalnız Pavel Batitski istədiklərinə nail olub, marşal rütbəsi və Sovet İttifaqı qəhrəmanı adını alıb. Digər üç nəfər Baksov, Zub və Yuferyev isə bütün cəhdlərinə baxmayaraq, istədiklərinə nail ola bilməyiblər.
Üçlük hətta rütbə və mükafatla bağlı Beriyanın həbsində əsas rol oynayan marşal Georgi Jukova da müraciət edib. Jukov onları təmkinlə dinləyib, amma son cavabı ilə bu müraciətin mənasız olduğunu bildirib:
“Lavrenti Beriyanı güllələmək tarixi missiya deyil. Bu, hər bir sovet vətəndaşının vətəndaşlıq borcudur. Bu borcu yerinə yetirməyə görə isə mükafat gözləmək yersiz bir işdir...”
İllər ötsə də, Beriyaya atəş açanlar öz arzularından vaz keçməyiblər. Rəsmi və qeyri-rəsmi tədbirlərdə onlar bütün fəaliyyətləri, hərbi xidmətləri dövründə Beriyanın güllələnməsi prosesini daha qabarıq şəkildə ifadə ediblər.
Nəhayət, 1985-ci ildə Qələbənin 40 illik yubileyi ərəfəsində Baksov, Zub və Yuferyev yubiley münasibətilə çoxsaylı mükafatların verilməsini nəzərə alaraq Mixail Qorbaçova ətraflı məktub ünvanlayıblar. Məktubda Beriyanın güllələnməsi prosesi ən kiçik detalları ilə açıqlanıb. Sonda bu prosesdə iştirak edənlərə Sovet ittifaqı qəhrəmanı adının verilməsi xahiş olunub.
Mixail Qorbaçov məktubla şəxsən tanış olub və onun icrasını Mərkəzi Komitənin inzibati orqanlarla iş şöbəsinin müdiri Nikolay Savinkinə həvalə edib. Savinkin Qorbaçovdan məktuba mənfi, yaxud müsbət cavab verilməsi ilə bağlı soruşanda Qorbaçov hər üç şəxsin aldığı dövlət mükafatlarının siyahısını ona gətirməyi göstəriş verib.
Baksovun, Zubun, Yuferyevin təltiflərinin siyahısı çıxarılıb və Qorbaçova təqdim edilib. Qorbaçov uzun-uzadı siyahıya nəzər saldıqdan sonra fikrini bildirib: “Tək bir Beriyanı güllələməyə görə bu qədər orden və medal yetərlidir, cavab məktubunu da bu məzmunda yazın...”
Nikolay Savinkin “qəhrəman” olmaq istəyən Beriyanın “cəllad”larına aşağıdakı məzmunda cavab yazıb:
“Müraciət edən yoldaşların yüksək mükafatlarla təltif olunması nəzərə alınaraq, Mərkəzi Komitə növbəti mükafatlandırmanı məqsədəuyğun saymır...”
Beləliklə, ömürlərinin son ilini yaşayan Baksov, Zub və Yuferyev sonuncu şanslarını da itiriblər.(Musavat.com)
Oxşar xəbərlər
- Ulu öndər Heydər Əliyevin əmiləri soyqırımı cinayətlərinə məruz qalıblar – FOTO/VİDEO
9 aprel 2024 06:18
- Əbiliqoz bəyin Rusiyadakı şirkəti balıq biznesindən 106 milyon qazanıb - FAKTLAR
8 aprel 2024 21:21
- Prezident xalqı təbrik etdi
8 aprel 2024 19:18
- 31 Mart soyqırımından 106 il ötür
31 mart 2024 12:22
- "Xoxan" Zərdüşt Əlizadə: "Prezident ola bilərdim, xalq kal, onlar isə Şeyx Nəsrullah idi" (MÜSAHİBƏ)
29 mart 2024 16:26
- Baş redaktorun Ədliyyə naziri Fərid Əhmədova MÜRACİƏTİ
28 mart 2024 16:01
- DTX sıralarında 7 Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı xidmət edir
28 mart 2024 11:13
- Emin Əmrullayevdən daha bir təyinat
27 mart 2024 22:20
- 25 il əvvəl bu gün: Primakovun təyyarəsi okeanın üstündən niyə geri qayıdıb?
25 mart 2024 00:29
- Bağanis-Ayrım soyqırımından 34 il ötür - VİDEO
24 mart 2024 19:54
Xəbər lenti
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 11:56
- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
18 aprel 11:43
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 11:07
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
17 aprel 11:26
- İlham Əliyevə telefon açıb xahiş etdi
17 aprel 10:38
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 10:29
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
16 aprel 11:15
- Ailəli müəllim məktəbli ilə çılpaq halda maşında yaxalandı
16 aprel 11:06
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 10:17
- Vəzifədə olan dayısının evindən 90 min oğurlayıb - Qumarda uduzdu
16 aprel 10:08
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 21:16
- Sabiq baş həkimə hökm oxundu - 8 il 6 ay həbs
15 aprel 20:53
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 20:43
- Akif Çovdarov yenidən məhkəmədə: 30 milyonluq əmlakın taleyi necə olacaq?
15 aprel 10:22
- Tokayev İrəvanda səfərdədir - Foto
15 aprel 09:49
- Dubayda qızıldan hazırlanan alt paltarları satışa çıxarıldı
14 aprel 20:39
- İmişlidə məktəbliləri cərəyan vurub öldürdü
14 aprel 18:44
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
14 aprel 16:37
- İrandan qovulan, Fransada səfil vəziyyətinə düşən, Amerikada ömürlük cəza alan erməni qatilin faciəli sonluğu...
14 aprel 15:24
- Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
14 aprel 11:41
- Narkotik satan AXUND həbs olundu - Foto
13 aprel 13:04
- Kür çayında batan ata və altı yaşlı qızının FOTOSU
13 aprel 10:05
- Zakir Fərəcovun işlətdiyi və aldadaraq, milyonlarını vermədiyi bir qrup iş adamı bir daha Prezidentə üz tutdu
13 aprel 09:29
- Çingiz Abdullayev xəstəxanaya yerləşdirildi - Vəziyyəti ağırdır
13 aprel 08:38
- Əməkdar artist vəfat etdi
12 aprel 21:21
- Günəş "öləndə" nələr baş verəcək?
12 aprel 21:03
- Türkiyədə 2028-ci il seçkiləri: Əkrəm İmamoğlu, yoxsa Səlcuk Bayrakdar?
12 aprel 12:56
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya