“Ana” şeiri qadağandır: "O Konvensiya" nələrə gətirib çıxara bilər
Kriminal10 mart 2020 10:41
Dünən aksiya keçirən feministlərin tələblərindən biri də Azərbaycanın İstanbul Konvensiyasına qoşulması idi. Bəs nədir bu İstanbul Konvensiyası və niyə biz hələ də ona qoşulmamıışıq?
Söhbət Avropa Şurasının 2011-ci ildə qəbul etdiyi "Qadınlara qarşı zorakılıq və məişət zorakılığının qarşısının alınması və ona qarşı mübarizə haqqında” sənəddən gedir. Bu sənəd İstanbulda imzalandığı üçün çox vaxt qısaca “İstanbul Konvensiyası” adlandırılır.
Azərbaycan və Rusiya bu sənədi imzalamayıblar, daha 5 dövlət isə imzalasalar da, ratifikasiya etmirlər. Niyə? Axı qadınlara qarşı zorakılığın qarşısının alınmasında pis nə ola bilər? Üstəlik, Azərbaycan 1995-ci ildən BMT-nin Qadınlara qarşı bütün ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması Komitəsinin üzvüdür və illərdi ki, bu məsələdə həssaslıq göstərir.
İstanbul Konvensiyasına tələsik göz gəzdirəndə orada ilk baxışdan qorxulu heç bir şey görünmür. Amma məsələ ondadır ki, şeytan bu sənədin detallarında gizlənib.
Hər şeydən əvvəl, bu sənəd qadınlar yox, gender haqqındadır. Gender – bioloji deyil, sosial cinsdir; əgər bioloji cinslər ikidirsə (kişi və qadın), gender cinslərinin sayı dünyada artıq 70-i keçib. İstanbul Konvensiyası onların hüquqlarını təmin etmək üçün dövlətlərdən ciddi addımlar atmağı tələb edir. Bundan sonrakı mərhələlərdə isə eynicinsli nikahlara icazə vermək, valideynlərin adlarındakı “ata” və “ana” sözlərini yığışdırmaq, sonra isə xoruz səsi eşitməmiş daha necə tələblər gələcək. Bir neçə ildən sonra daha bizim uşaqlar ata və ana haqqında şeirlər əzbərləyə bilməyəcəklər, çünki iki geyin qurduğu ailədə ana, iki lesbinin ailəsində isə ata olmur axı... Amma onların hisslərini də nəzərə almaq lazımdır! İstanbul Konvensiyası bütün bunları məktəb dərsliyinə salmağı və uşaqları kiçik yaşdan bu cür gender təfəkkürü ilə tərbiyə etməyimizi istəyir.
Sənədin reallıqda qadın hüquqları üçün nə qədər faydalı olub-olmadığını müəyyən etməyin çox sadə bir yolu var: Türkiyə onu 8 ildir ki, ratifikasiya edib. Bu müddətdə orada qadınalara qarşı şiddət hallarında azlma müşahidə olunubmu? Xeyr. Səbəb sadədir: Məqsəd bu deyil axı...
Hərdən adama elə gəlir ki, biz ağlını itirmiş bu sərsəm dünyada normal məntiqini hələ ki qoruyub saxlamağı bacarmış 3-4 ölkədən biriyik. Doğrudanmı, bütün dünyada, lap elə qardaş Türkiyənin özündə bütün problemlər tam həllini tapıb qurtarıb ki, iki geyin quracağı ailədə uşaqların valideyninə rahat müraciət etməsi üçün ayrıca Konvensiyalar qəbul etmək lazım gəlir?! Axı belə hallar çox azdır və istənilən ölkə üçün istisna sayıla bilər. Gender azlıqlarına bu səviyyədə diqqət və qayğı onların hüquqlarını qorumaq yox, əksinə, bəsləyib çoxaltmaq anlamına gəlir.
Qadınlara qarşı zorakılığa gəlincə, istər-istəməz sual doğur: Əgər bunların hamısı ölkələrin Cinayət Məcəlləsində yazılıbsa, ayrıca Konvensiyaya nə ehtiyac var? Sadəcə, həmin qanunların daha yaxşı işləməsinə nail olmaq lazımdır. Absurd həm də oradan qaynaqlanır ki, zorakılıq süni olaraq təsnifatlandırılır və qadınlara qarşı törədiləndə ona sanki ayrı mahiyyət donu geyindirilir. Məsələn, bir kişi əgər aqressiv və şiddətə meyillidirsə, bunu tutaq ki, öz qardaşına, dostlarına, iş yoldaşlarına qarşı da edir və bu zaman biz adi xuliqanlıq kimi yanaşırıq, amma evdə arvadına qarşı edən kimi “ailədaxili zorakılıq” donu geyindirilir.
Konvensiyanın “sexual harrasment” bölümü də absurda yaxınlaşır. 40-cı madədə bildirilir ki, seksual xarakterli arzuolunmaz verbal, qeyri-verbal və ya fiziki davranışın istənilən forması cəzalandırılmalıdır. Başqa sözlə, bir qadın əgər çox istəsə, kişinin istənilən hərəkətini “sexual harrasment” kimi yozub, şikayət edə bilər. Bu, artıq, qadın hüququnun müdafiəsi demək deyil, tam əksinə...
Sual oluna bilər ki, əgər İstanbul Konvensiyası belə pis şeydirsə, Avropa Şurasının 40-dan çox üzvü niyə onu qəbul və ratifikasiya edib? Əvvəla, o ölkələrdə ailə modeli və qadın-kişi münasibətləri bizdəki qədər həlledici önəmə malik dəyər deyil. İkincisi, ərə gedən kişi müğənnilər, LGBT üzvü olan məşhur siyasətçilər, ulduzlar, media bu mövzunu məqsədli şəkildə təbliğ edərək, adiləşdiriblər. Nəticədə cəmiyyətin ona olan həssaslığı xeyli zəifləyib. Ailə çoxdan cəmiyyətin əsas özəyi olmaq rolundan çıxarılıb və onun üzərində aparılan hər hansı eksperiment kritik nəticəyə malik olmur.
Bizdə isə ailə hələ də cəmiyyətin əsas özəyi olaraq qalmaqdadır. Azərbaycan xalqı üçün ailə dəyərləri müqəddəs və həyati xarakterlidir. Biz xalq olaraq varlığını sürdürməyin, inkişaf etməyin, övladlarımızı fiziki və mənəvi cəhətdən sağlam böyütməyin ailədən başqa yolunu bilmirik. Ona görə də, ənənəvi ailə modelini sarsıtmağa yönəlmiş hər hansı bir addım bizim üçün faciəvi ola bilər. Bizə lazım olan Azərbaycan ailəsinin sağlam və möhkəm olmasıdır.
Tariyel Həsənov
Azvision.az
Azərbaycan və Rusiya bu sənədi imzalamayıblar, daha 5 dövlət isə imzalasalar da, ratifikasiya etmirlər. Niyə? Axı qadınlara qarşı zorakılığın qarşısının alınmasında pis nə ola bilər? Üstəlik, Azərbaycan 1995-ci ildən BMT-nin Qadınlara qarşı bütün ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması Komitəsinin üzvüdür və illərdi ki, bu məsələdə həssaslıq göstərir.
İstanbul Konvensiyasına tələsik göz gəzdirəndə orada ilk baxışdan qorxulu heç bir şey görünmür. Amma məsələ ondadır ki, şeytan bu sənədin detallarında gizlənib.
Hər şeydən əvvəl, bu sənəd qadınlar yox, gender haqqındadır. Gender – bioloji deyil, sosial cinsdir; əgər bioloji cinslər ikidirsə (kişi və qadın), gender cinslərinin sayı dünyada artıq 70-i keçib. İstanbul Konvensiyası onların hüquqlarını təmin etmək üçün dövlətlərdən ciddi addımlar atmağı tələb edir. Bundan sonrakı mərhələlərdə isə eynicinsli nikahlara icazə vermək, valideynlərin adlarındakı “ata” və “ana” sözlərini yığışdırmaq, sonra isə xoruz səsi eşitməmiş daha necə tələblər gələcək. Bir neçə ildən sonra daha bizim uşaqlar ata və ana haqqında şeirlər əzbərləyə bilməyəcəklər, çünki iki geyin qurduğu ailədə ana, iki lesbinin ailəsində isə ata olmur axı... Amma onların hisslərini də nəzərə almaq lazımdır! İstanbul Konvensiyası bütün bunları məktəb dərsliyinə salmağı və uşaqları kiçik yaşdan bu cür gender təfəkkürü ilə tərbiyə etməyimizi istəyir.
Sənədin reallıqda qadın hüquqları üçün nə qədər faydalı olub-olmadığını müəyyən etməyin çox sadə bir yolu var: Türkiyə onu 8 ildir ki, ratifikasiya edib. Bu müddətdə orada qadınalara qarşı şiddət hallarında azlma müşahidə olunubmu? Xeyr. Səbəb sadədir: Məqsəd bu deyil axı...
Hərdən adama elə gəlir ki, biz ağlını itirmiş bu sərsəm dünyada normal məntiqini hələ ki qoruyub saxlamağı bacarmış 3-4 ölkədən biriyik. Doğrudanmı, bütün dünyada, lap elə qardaş Türkiyənin özündə bütün problemlər tam həllini tapıb qurtarıb ki, iki geyin quracağı ailədə uşaqların valideyninə rahat müraciət etməsi üçün ayrıca Konvensiyalar qəbul etmək lazım gəlir?! Axı belə hallar çox azdır və istənilən ölkə üçün istisna sayıla bilər. Gender azlıqlarına bu səviyyədə diqqət və qayğı onların hüquqlarını qorumaq yox, əksinə, bəsləyib çoxaltmaq anlamına gəlir.
Qadınlara qarşı zorakılığa gəlincə, istər-istəməz sual doğur: Əgər bunların hamısı ölkələrin Cinayət Məcəlləsində yazılıbsa, ayrıca Konvensiyaya nə ehtiyac var? Sadəcə, həmin qanunların daha yaxşı işləməsinə nail olmaq lazımdır. Absurd həm də oradan qaynaqlanır ki, zorakılıq süni olaraq təsnifatlandırılır və qadınlara qarşı törədiləndə ona sanki ayrı mahiyyət donu geyindirilir. Məsələn, bir kişi əgər aqressiv və şiddətə meyillidirsə, bunu tutaq ki, öz qardaşına, dostlarına, iş yoldaşlarına qarşı da edir və bu zaman biz adi xuliqanlıq kimi yanaşırıq, amma evdə arvadına qarşı edən kimi “ailədaxili zorakılıq” donu geyindirilir.
Konvensiyanın “sexual harrasment” bölümü də absurda yaxınlaşır. 40-cı madədə bildirilir ki, seksual xarakterli arzuolunmaz verbal, qeyri-verbal və ya fiziki davranışın istənilən forması cəzalandırılmalıdır. Başqa sözlə, bir qadın əgər çox istəsə, kişinin istənilən hərəkətini “sexual harrasment” kimi yozub, şikayət edə bilər. Bu, artıq, qadın hüququnun müdafiəsi demək deyil, tam əksinə...
Sual oluna bilər ki, əgər İstanbul Konvensiyası belə pis şeydirsə, Avropa Şurasının 40-dan çox üzvü niyə onu qəbul və ratifikasiya edib? Əvvəla, o ölkələrdə ailə modeli və qadın-kişi münasibətləri bizdəki qədər həlledici önəmə malik dəyər deyil. İkincisi, ərə gedən kişi müğənnilər, LGBT üzvü olan məşhur siyasətçilər, ulduzlar, media bu mövzunu məqsədli şəkildə təbliğ edərək, adiləşdiriblər. Nəticədə cəmiyyətin ona olan həssaslığı xeyli zəifləyib. Ailə çoxdan cəmiyyətin əsas özəyi olmaq rolundan çıxarılıb və onun üzərində aparılan hər hansı eksperiment kritik nəticəyə malik olmur.
Bizdə isə ailə hələ də cəmiyyətin əsas özəyi olaraq qalmaqdadır. Azərbaycan xalqı üçün ailə dəyərləri müqəddəs və həyati xarakterlidir. Biz xalq olaraq varlığını sürdürməyin, inkişaf etməyin, övladlarımızı fiziki və mənəvi cəhətdən sağlam böyütməyin ailədən başqa yolunu bilmirik. Ona görə də, ənənəvi ailə modelini sarsıtmağa yönəlmiş hər hansı bir addım bizim üçün faciəvi ola bilər. Bizə lazım olan Azərbaycan ailəsinin sağlam və möhkəm olmasıdır.
Tariyel Həsənov
Azvision.az
Teqlər: İstanbul-Konvensiyası Feminizm
Oxşar xəbərlər
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 2024 18:57
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 2024 12:48
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 2024 10:24
- İndi çiyələk yeməyin, zəhərlidir - Ekspertdən xəbərdarlıq
20 aprel 2024 20:31
- Avqustda Milli Məclisə seçkilər keçirilə bilər
20 aprel 2024 19:59
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 2024 12:08
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 2024 21:16
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
- Zakir Fərəcovun işlətdiyi və aldadaraq, milyonlarını vermədiyi bir qrup iş adamı bir daha Prezidentə üz tutdu
13 aprel 2024 09:29
- Günəş "öləndə" nələr baş verəcək?
12 aprel 2024 21:03
Xəbər lenti
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31
- Bu ölkə məktəblərdə rus dilinin tədrisindən İMTİNA EDİR
21 aprel 21:14
- SOCAR-ın sabiq vitse prezidenti Mikayıl İsmayılovun oğlu Xətai məhkəməsinə müraciət etdi – 100 min TƏZMİNAT
21 aprel 20:20
- BU BİTKİ ürəyi daim sağlam saxlayır
21 aprel 19:09
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 18:53
- 700-dən artıq şagirdi məktəbdə yandıran general – o, Hitlerin başkəsəni olduğunu etiraf edib...
21 aprel 15:49
- Bakının bu ərazisində binalar əyildi – Hərəkətə keçildi - VİDEO
21 aprel 15:41
- Tovuz sakini Lətifə Hüseynova keçmiş vəkil Sevil Hacıyeva barəsində Prezidentə müraciət etdi
21 aprel 14:41
- Kürdə atası ilə batan uşağın meyiti tapıldı
21 aprel 11:37
- İndi çiyələk yeməyin, zəhərlidir - Ekspertdən xəbərdarlıq
20 aprel 20:31
- Bakcell 25 apreldə 100 000 GB kütləvi hədiyyə paylayır!
20 aprel 20:10
- Avqustda Milli Məclisə seçkilər keçirilə bilər
20 aprel 19:59
- İmran Əliyev həbs edildi
19 aprel 20:39
- İlham Əliyev 4 kəndi də qaytardı
19 aprel 20:32
- Əliyevlə Putin Moskvada görüşəcək
19 aprel 20:22
- Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat (FOTO)
19 aprel 12:15
- Sülhməramlıların Qarabağdakı missiyası başa çatıb - Rusiya KİV
19 aprel 11:56
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 11:42
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 11:56
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya